YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/15662
KARAR NO : 2014/1243
KARAR TARİHİ : 03.02.2014
MAHKEMESİ : Gebze 2. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/06/2013
NUMARASI : 2011/1582-2013/775
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 28.11.2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulü kısmen reddine dair verilen 26.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_K A R A R_
Dava, tarafların murisi E.O.’a ait K.İli, G. İlçesi, D. Mahallesindeki ..ada, B 41, B 28 no’lu daireler ile S.S. İ. Yapı Kooperatifindeki .. numaralı üye olarak B 4/2 kapı numaralı taşınmazın ve .. plakalı taşıtın ortaklığının satılarak giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davalı vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile; dava konusu ..parsel B Blok 28 no’lu bağımsız bölümün ile .. plakalı 1992 model otomobilin satılarak taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesine, diğer dava konusu aile konutu şerhi bulunan K. İli, D.İlçesi, Y. M… ada parsel B Blok .. no’lu bağımsız bölüm ile henüz ferdileştirme yapılmayan S.S. İ. Yapı Kooperatifinde 97 no’lu 4. Blok 2 kapı no’lu daireye ait taleplerin reddine karar verilmiştir.
Hükmü davacılar vekili temyiz etmiştir.
Dava konusu .. ada .. no’lu bağımsız bölümün tapu kaydına evlilik birliği devam ederken 16.09.2009 tarihli 9313 yevmiye no’lu aile konutu şerhi konulmuş ise de murisin 08.10.2010 tarihinde ölümü ile aile konutu şerhi TMK’nın 194. maddesi gereğince hükümsüz hale gelmiştir. Bu nedenle davanın esasının incelenmesi gerekir.
Ayrıca, .. ada .. parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan kooperatif ortaklığı yönünden kooperatif tüzel kişiliği haiz bir birlik olup ortaklığa dair malvarlığı tüzel kişiliğe aittir. Ortakların doğrudan ortaklığa dair mallarda mülkiyet hakkı olmadığından birbirlerine karşı ortaklığın giderilmesini isteyemezler. Her kooperatif ortağının en az bir payı vardır. Tek bir kooperatif payına birden çok kimsenin ortaklaşa malik olmaları söz konusu olamaz. Her pay ancak bir tek şahsa aittir. Bunun sonucu olarak kooperatif ortaklık payı hakkında birden çok şahıs ortaklık sözleşmesi yapamazlar.
Kooperatif ortağının ölmesi halinde ortaklık sıfatı da sona erer. Bu durumda ortağın mirasçıları kooperatiften ayrılma payı talep edebilirler. Ancak kooperatif ana sözleşmesinde bir düzenleme yapılmış olması koşuluyla ölen ortağın mirasçıları katılma payı talep etmeyip kooperatif ortağı olmayı isteyebilirler. Bu gibi hallerde kooperatifte mirasçıları bir temsilcinin temsil etmesi gerekir.
Kooperatifin ana sözleşmesinde devri yasaklayan bir hüküm varsa hiçbir şekilde kooperatif payı için ortaklığın giderilmesi istenemez. Ancak kooperatif ana sözleşmesinde payın devir ve satışı yasaklanmamış ise bu taktirde ortaklar kendi aralarındaki ilişkiyi sona erdirme bakımından dava açabilirler.
Bu durumda yukarıda değinilen açıklamalar doğrultusunda tarafların murisine ait S.S. İ. Konut Yapı Kooperatifi’nin ana sözleşmesinin incelenerek ortaklık payının satışına ve devrine imkan verilip verilmediğinin araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Ayrıca, taşınır mallardaki ortaklığın giderilmesi davalarında 492 sayılı Harçlar Kanunu ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 1 sayılı Tarife uyarınca 24.30 TL maktu harç alınması gerekirken yazılı şekilde .. plakalı otomobil yönünden nispi harç tahsiline karar verilmesi isabetli olmadığı gibi 492 Sayılı Harçlar Kanunu ve eki Tarifenin karar ve ilam harcına ilişkin hükmü uyarınca karar tarihi itibariyle gayrimenkulün satış bedeli üzerinden alınacak binde 11,38 oranında harcın taraflardan tapu kaydı ve veraset ilamındaki payları oranında tahsil edilmesi gerektiği şeklinde karar verilmesi gerekirken bu hususun hüküm fıkrasında yazılmamış olması ve “binde 11,38 oranında harc tahsili gerekirken bu oranın yanılgılı olarak “0% 11,38” şeklinde yazılması da doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 03.02.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.