YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/12805
KARAR NO : 2014/431
KARAR TARİHİ : 09.01.2014
MAHKEMESİ : Şavşat Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 11/06/2013
NUMARASI : 2011/442-2013/466
Davacı tarafından, davalılar aleyhine 15/08/2011 gününde verilen dilekçe ile Geçit Hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın 172 ada 92 parsel sayılı taşınmaz yönünden kabulüne dair verilen 11/06/2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı F.. Y.. tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, duruşma isteğinin değerden reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalı F.. Y.., dava konusu taşınmazı Ş.. K..’ndan satın aldığını, öncesinde tek parsel olması nedenine dayanılarak taşınmazdan geçit tesis edilmesinin mümkün olmadığını, taşınmazından geçit tesis edilmesi halinde evinin geçit güzergahına çok yakın olacağını, 93 sayılı parselde yapı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne, 172 ada 92 parsel sayılı taşınmaz üzerinden bilirkişi rapor ve krokisinde C harfi ile belirtilen güzergahtan davacı lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı F.. Y.. temyiz etmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı F.. Y..’nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce
depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olayda; hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre geçit tesis edilen taşınmazın değeri tarımsal net gelir metoduna göre üzerinde bulunan ürünler ile meyve ağaçlarının net gelirleri esas alınarak hesaplanmış ve bu bedel depo ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmiştir. Geçit bedelinin belirlenmesinde, dava konusu taşınmazların alım-satım değerini iyi bilen yerel halktan seçilecek mülk bilirkişilerin de görüşü alınarak uzman bilirkişilere keşif tarihi itibariyle değeri hususunda objektif kıstaslar esas alınmak suretiyle rapor hazırlatılması gerekirken sadece taşınmaz üzerindeki ürünlerin net gelirleri esas alınarak ve muhdesat niteliğindeki ağaçların değerleri eklenmeksizin geçit bedelinin belirlenmesi doğru değildir. Ayrıca geçit bedeli belirtilen yönteme uygun olarak ve keşif tarihi itibariyle belirlenmelidir.
Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de; geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulması gerekirken hüküm sonucunda davacı A.. O.. lehine geçit hakkı tesisine şeklinde karar verilmesi yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı F.. Y..’nin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 09.01.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.