YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/11435
KARAR NO : 2014/298
KARAR TARİHİ : 08.01.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 14/05/2013
NUMARASI : 2008/306-2013/312
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 05.08.2008 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki şerhin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabul, kımen reddine dair verilen 14.05.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi taraflarca istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mülkiyeti davacı Maliye Hazinesine ait 3292 parsel sayılı taşınmaz (tarla, 79.652.56 m2) üzerinde davalı vakıf lehine 13.09.2002 tarihinde 29 yıllığına kurulan üst hakkına ilişkin şerhin terkini istemine ilişkindir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, İstanbul İli Eyüp İlçesi Kemerburgaz Köyü 3292 parsel sayılı taşınmazın 04.02.2013 tarihli bilirkişi raporu ekinde krokide sarı renkle ve a harfi ile gösterilen 13.976,35 m2 ve b ile gösterilen 5.656.29 m2’lik kısımlar dışındaki alanlarda bulunan irtifak hakkı şerhinin terkinine karar verilmiş olup, hükmü her iki taraf da temyiz etmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davalı vekilinin temyizi itirazlarına gelince;
Türk Medeni Kanununun 726. maddesinde yapılan tanımlamaya göre üst hakkı; bir üst irtifakına dayalı olarak başkasına ait bir arazinin altında veya üstünde sürekli kalmak üzere inşa edilen yapıların mülkiyetinin irtifak hakkı sahibine ait olmasını ifade eder. Bu şekilde yasa koyucu zeminin mülkiyeti
malike ait iken, üst hakkına konu yapıların mülkiyetini hak sahibine bırakmıştır. Türk Medeni Kanununun 780. maddesine göre irtifak hakkının kurulması için, tapu kütüğüne tescil şarttır. Aynı yasanın 781. maddesi uyarınca da irtifak hakkı, bir sözleşmeyle kurulur. Üst hakkı irtifakı sözleşmeyle kurulduğundan, taraflar sözleşmede kararlaştırılan hükümlerle bağlıdır.
Her ne kadar Türk Medeni Kanununun 783. maddesinde irtifak hakkının, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona ereceği belirtilmiş ise de uygulamada ve doktrinde üst hakkı sözleşmesine aykırı davranışların da üst hakkı irtifakının terkini sebebi olacağı kabul edilmektedir.
Üst hakkı irtifakına ilişkin bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince;
Davacı vekili davalı lehine 13.09.2002 tarihinde başlamak üzere 29 yıllığına tesis edilen irtifak hakkının kurulduğu taşınmazın bir kısmının Alibeyköy su toplama havzası kısa mesafeli koruma alanında bir kısmının ise İSKİ’ye ait isale hattında kaldığını, bu alanlarda inşaat yasağının bulunduğunu, yapı yasağı bulunmayan alanda ise 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yapılmamış olduğunu belirterek eğitim tesisi yapılmasının mümkün olmadığından bahisle üst hakkına ilişkin şerhin terkinini istemiştir.
Yapılan yargılama sırasında davalı vakfın üst hakkı tesisine ilişkin sözleşmeye aykırı hareket ettiği ispatlanamadığı gibi Türk Medeni Kanununun 783. maddesindeki koşullar da gerçekleşmemiştir. Diğer yandan üst hakkı kurulan taşınmazın bazı bölümlerinde yapılaşma yasağının bulunması veya uygulama imar planının yapılmamış olması kurulan üst hakkı sözleşmesinin devamı engeller mahiyette değildir.
Bu nedenle mahkemece davanın tümden reddi gerekirken inşaat yasağı bulunmayan ancak henüz uygulama imar planı yapılmayan a ve b harfleri ile gösterilen kısımların ayrık tutularak davanın kısmen kabulü doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 no’lu bentte açıklanan nedenlerle davacı Maliye Hazinesi vekilinin temyiz itirazlarının reddine, 2 no’lu bent uyarınca davanın davalı Z.. V.. lehine BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine 08.01.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.