YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/4658
KARAR NO : 2012/5693
KARAR TARİHİ : 18.04.2012
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 21.07.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01.12.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 94 parsel sayılı taşınmaz lehine 95 parsel sayılı taşınmaz üzerinden (B) ile gösterilen 56.85m2 yerden geçit hakkı tesis edilmiştir.
Hükmü, davalı … temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit Ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulur. Burada ihtiyaç sahibi taşınmazın malikleri değil, genel yolla bağlantısı olmayan taşınmazlardır.
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu siciline kaydı da gereklidir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken ve bilirkişinin objektif kıstaslara göre hesapladığı bedelin geçit ihtiyacı içerisinde olan taşınmaz maliki tarafından aleyhine geçit kurulacak taşınmaz maliklerine ödenmek üzere hükümden önce depo ettirilmesi ve hükmün bundan sonra kurulması gerekir.
Somut olayda; mahkemece yapılan keşifte üzerinden geçit kurulmasına karar verilen 95 parsel sayılı taşınmazda meyve ağaçları olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bunların bedellerinin de geçit bedeline dahil edilerek davacıdan tahsili gerektiği halde bu husus dikkate alınmayarak sadece arazi bedeli hesaplanarak geçit bedelinin saptanması isabetli olmamıştır.
Mahkemece, bilirkişilerden ek rapor alınarak ya da lüzum görülürse yeniden keşif yapılarak alınacak rapor ile meyve ağaçlarının değeri de hesaplatılmalı, belirlenen geçit bedeline katılmalı ve hükümden önce depo ettirildikten sonra geçit kurulmalıdır.
Kararın, açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde iadesine, 18.04.2012 günü oybirliği ile karar verildi.