YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/13342
KARAR NO : 2013/3123
KARAR TARİHİ : 05.03.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar- davalılar vekili tarafından, davalılar- davacılar aleyhine 12.05.2009 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının fekki, birleştirilen davalar ile de elatmanın önlenmesi, ecrimisil ve istirdat istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; intifa hakkının fekki istemli davaların HMK’nun 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına, birleştirilen 2009/179 esas ve 2009/1174 esas sayılı davalardaki istirdat ve ecrimisil istemlerinin kabulüne; birleştirilen 2009/515 esas sayılı davada elatmanın önlenmesi istemi konusuz kaldığından karar vermeye yer olmadığına; birleştirilen 2009/515 esas ve 2011/40 esas sayılı davalardaki ecrimisil isteminin kabulüne dair verilen 15.03.2012 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı … vekili ile davalı … Akaryakıt Nak. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 12.02.2013 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı … Ltd. Şti. vekili Av. … ile karşı taraftan davalı-davacı … … A.Ş vekili Av. … geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı …, 1/2 paydaş olduğu taşınmaza davalı …Ş. yararına 07.03.1997 günü 20 yıl süreli intifa hakkı şerhi işlendiğini, Rekabet Kurulu kararı uyarınca 5 yıllık intifa hakkı süresinin sona erdiğini, intifa sözleşmesi edimlerinin yerine getirilmediğini, intifa bedeli ödenmediği gibi bedel yönünden de gabin bulunduğunu ileri sürerek, intifa hakkının kaldırılmasını; birleştirilen … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/394 sayılı dosyasında davacı …, aynı nedenlerle taşınmazdaki intifa hakkının kaldırılmasını istemiştir.
Birleştirilen … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/179 ve … 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2009/1174 sayılı dosyalarında davacı …Ş., taraflar arasında bayilik ile akaryakıt istasyonları için ariyet ve emanet sözleşmesi uyarınca ariyet olarak verilen malların süresinde teslim edilmemesi halinde günlük 100 $ tazminat ödeneceğinin düzenlendiğini, davalının süresinde malları teslim etmediğini ileri sürerek, menkul malların istirdadını ve şimdilik 1.000 $ tazminatın tahsilini istemiş; 18.07.2011 günü harcı yatırılan ıslah dilekçesiyle de, tazminatı 2.000 $ yükseltmiştir.
Birleştirilen … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/515 dosyasında davacı …Ş., yararına intifa hakkı tesis edilen taşınmaza davalıların elattığını ileri sürerek elatmanın önlenmesini ve 12.05.2009 tarihinden dava tarihine kadar şimdilik 2.000 TL ecrimisil bedelinin davalılardan alınmasını; birleştirilen … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/40 sayılı dosyasında da, aynı nedenlere dayanarak 79.000 TL ecrimisil bedelinin davalılardan alınmasını istemiştir.
Davalılar davaların reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, asıl dava ile birleştirilen 2009/394 esas sayılı davaların HMK’nun 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına; birleştirilen 2009/179 esas ve 2009/1174 esas sayılı davaların kabulüne; birleştirilen 2009/515 esas sayılı davada, elatmanın önlenmesi isteminin konusuz kaldığından karar vermeye yer olmadığına ve 2.000 $ tazminatın davalılardan alınmasına; birleştirilen 2011/40 esas sayılı davanın kabulü ile 81.000 TL tazminatın davalılardan alınmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … Ltd. Şti. vekili ile davalı-davacı … vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve tüm dosya içeriğine göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalar, intifa hakkının kaldırılması, intifa hakkına dayalı elatmanın önlenmesi ve ecrimisil; sözleşmeyle emanet verilen menkullerin iadesi ve tazminat istemlerine ilişkindir.
Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür.
Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur. Alacaklar üzerinde intifa hakkı ise; hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir. (TMK m.795)
İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK m.796)
Somut olayda, davacı-davalı … ile davacı-davalı …’nın 1/2 şer pay maliki olduğu dava konusu 626 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydından, 07.03.1997 tarihinde … A.Ş. yararına 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmaktadır. İntifa hakkının tapu kaydından terkini için yararına intifa hakkı kurulan davalı-davacı …Ş. tarafından tapu maliklerine vekalet verilmiş, bu vekaletname sonrasında da davacı-davalı … ve … davalarını takipsiz bırakmışlardır. Bu nedenle, bu davacıların davaları hakkında HMK’nun 150.maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına karar verilmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Davalı-davacı …Ş. ile davalı … Ltd.Şti. arasında 01.09.2005 günlü bayilik sözleşmesi ve 30.10.2008 günlü akaryakıt istasyonları için ariyet ve emanet sözleşmesi düzenlenmiştir. Bayilik sözleşmesinin 15.maddesi uyarınca, bayii(… Ltd.Şti.), … A.Ş’nin fesih ihbarında tayin edeceği süre içinde … A.Ş’nin ariyet olarak verdiği malzemeleri normal yıpranma hariç teslim aldığı gibi geri verecek, teslimde gecikilmesi halinde her gün için 100$ ceza-i şart ödeneceği düzenlenmiştir. Davalı-davacı …Ş., 12.06.2009 günlü noter ihtarıyla ariyet verilen malzemenin 16.06.2009 günü teslimini istemiş, teslim günü düzenlenen tutanak ile ihtar gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, menkullerin teslimine ve ceza-i şarta ilişkin verilen hüküm yerindedir.
Davalı-davacı …Ş. ile davacı-davalı … ile … arasındaki intifa hakkı sözleşmesi uyarınca 626 parsel sayılı taşınmaza 07.03.1997 tarihinde başlamak üzere 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edilmiştir. İntifa hakkı TMK’nun 794. maddesi uyarınca yararına intifa tesis edilene konusu üzerinde tam bir yararlanma yetkisi sağlayacağından, davacı-davalı …Ş’nin intifa hakkı terkin edilinceye kadar taşınmazdan faydalanabilir. Davalılar, taşınmazı kiraya vererek … Ltd. Şti’ne kiraya vererek … A.Ş’nin kullanımını engellemişlerdir. Yargılama sırasında intifa hakkı terkin edildiğinden elatmanın önlenmesi istemi konusuz kaldığından, karar vermeye yer olmadığına karar verilmesi hukuka uygundur.
Ancak, davacı …Ş., 2009/515esas sayılı dosyada 12.05.2009- 21.07.2009 tarihleri arasındaki ecrimisil bedeli olarak 2.000TL; 2011/40esas sayılı dosyada ise, 12.05.2009-18.09.2010 tarihleri arasındaki ecrimisil bedeli olarak 81.000 TL talep etmiş, mahkemece bu istemler hüküm altına alınmıştır.
Her iki istemin de hüküm altına alınması 12.05.2009-21.07.2009 tarihleri arasındaki ecrimisil bedelinin iki defa alınmasına neden olduğundan, daha açığı mükerrer tahsilata yol açtığından karar doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1.) bentte açıklanan nedenlerle davacı-davalı … vekili ile davalı … Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine, (2.) bentte açıklanan nedenlerle davacı-davalı … vekili ile davalı … Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 990 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacı …Ş’den alınarak temyiz eden davalılara verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 05.03.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.