YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/8304
KARAR NO : 2011/11132
KARAR TARİHİ : 28.09.2011
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 02.11.2009 gününde verilen dilekçe ile kiracılık sıfatının tespiti istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01.02.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, 03.08.2006 başlangıç tarihli ve 31.12.2007 tarihinde sona erecek kira sözleşmesinin susma ile yenilenmiş olduğunun tespiti ve davalı kiralayanın ortaya çıkardığı muarazanın giderilmesi istemlerine ilişkindir.
Davalı, davacı kiracının 2886 sayılı Devlet İhale Yasasının 75. maddesi gereğince fuzuli şagil olduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava kabul edilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen 03.08.2006 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin belirli bir süre için yapıldığı ve kiranın 31.12.2007 tarihinde sona ereceği tartışmalı değildir. Gerçekten, hasılat kira sözleşmesi belirli bir süre için yapılmışsa ve açıkça yenilenmemişse sözleşmedeki kira süresinin geçmesi ile kira akti sona erer. Fakat tarafların bu muayyen müddet geçtikten sonra da akti devam ettirmek niyetinde olmaları olasıdır. Kanun koyucu bu ihtimali nazara alarak akdin süresi bittikten sonra muhalefet edilmemesi üzerine zımnen yenilenebileceğini kabul etmiştir. Zımnen yenileme eski kira akti yerine mahiyeti tartışmalı olan yeni bir kira aktinin geçerli olmasını sağlar. Zımnen yenileme aslında hukuki bakımından bir akit değildir. Yalnız, kiralayanın muvafakatı ile kiracının şey üzerindeki zilyetliğine devam ettiğini belirten bir vakıadır.
Hasılat kirasına ilişkin “sükut ile tecdit” başlıklı BK. m. 287 hükmü “kira, muayyen bir müddet için akdelonup da bu müddetin hitamında kiralayanın malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın kiralananın istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında gösterilen ihbarı iki taraftan hiçbiri yapmadığı takdirde; hilafına mukavele yok ise bir senelik bir müddetin hitamından 6 ay evvel ihbar sureti ile fesholuncaya kadar seneden seneye akit, tecdit edilmiş sayılır” şeklindedir. Görülüyor ki, hasılat kirasına ilişkin sözleşmenin susma ile yenilenmesinden söz edebilmek için öncelikle sözleşmenin belirli bir süre için yapılması ve sözleşmede kira için kararlaştırılan sürenin geçmesi gerekir. Çünkü, akit bu sürenin bitimine kadar olağanüstü fesih nedenleri hariç hüküm ve sonuçlarını sürdürür.
Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince;
Taraflar arasındaki 03.08.2006 başlangıç tarihli kiranın 31.12.2007 tarihinde sona ereceği kararlaştırılmışken iki taraftan hiçbiri fesih ihbarında bulunmamış, kiracı olan davacı kiralananı akti yenileme iradesi ile işletmeye devam etmiş, kiralayan ise kiracının işletmenin kullanılmasının devamına karşı koymamıştır. Bu durumda, 03.08.2006 başlangıç tarihli kira sözleşmesi aktin bitim tarihinden itibaren yasanın öngördüğü fesih ihbarında bulunulmadığından susma ile yenilenmiştir. Başka bir ifade ile 03.08.2006 başlangıç tarihli sözleşme geçerliliğini dava tarihi itibari ile sürdürmektedir.
Diğer taraftan, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75. maddesinin uygulanabilmesi için geçerliliğini sürdüren bir kira sözleşmesi bulunmaması, buna rağmen kiracının kiralayanı işgale devam etmesi gerekir. Aksinin kabulü halinde özel hukuk sözleşmesi ile bir şeyi kiralayan kamu kurumu kiracıyı kiralanandan her istediği an tahliye ettirebilir. Bu durumda sözleşme hukukunun genel prensiplerine aykırı düşer.
Mahkemece bütün bu saptamalar gözetilerek davanın kabul edilmesi doğrudur.
Yapılan yargılamaya toplanan deliller ve tüm dosya içeriği ile özellikle yukarıda izah edilen gerekçelere göre davalının bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun hükmün ONANMASINA, davalı Bakanlık harçtan muaf olduğundan, harç alınmasına yer olmadığına, 28.09.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi.