YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/6558
KARAR NO : 2011/9555
KARAR TARİHİ : 19.07.2011
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.09.2009 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 16.03.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, 14.07.2003 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile Atatürk parkı içinde yer alan davalıya ait kapalı ve açık çay bahçesini kiraladığını, belediye başkanının değişmesi nedeniyle tahliyeye zorlamak amacıyla parkta yer alan yolların kazıldığını, ağaçların kesildiğini, süs havuzlarına su verilmediğini, gece aydınlatmasına son verildiğini bu nedenlerle gelirinde azalma meydana geldiğini, daha önce Erciş Sulh Hukuk Mahkemesine açtığı 2006/305 Esas sayılı davanın kabul edilerek kesinleştiğini ileri sürerek, 2006, 2007, 2008 yıllarına ilişkin ilk davada saklı tuttukları gelir kaybı ile 2009 yılı gelir kaybı ve yapılan tamirat ve tadilatlar nedeniyle kiralananda hasar gören malzeme bedeli olmak üzere toplam 100.000.00 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, Atatürk parkının yeniden düzenlenmesi amacıyla çalışmalar yapıldığını ve parkın tamamının davalıya kiralanmadığını savunmuştur.
Mahkemece, kiralanana elatmanın hukuka aykırı olduğu ve tazminat ödenmesi daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile saptandığı, davacının gelirinde ilçede yeni çay bahçeleri açılması nedeniyle de davacının gelirinde ayrıca azalma olduğu bu nedenle bilirkişiler tarafından saptanan gelir kaybından hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği belirtilerek 2006 yılı gelir kaybı 8078.00 TL’nin 31.12.2006 tarihinden, 2007 yılı gelir kaybı 11.172.00 TL’nin 31.12.2007 tarihinden, 2008 yılı gelir kaybı 10.125.00 TL’nin 31.12.2008 tarihinden, 2009 yılı gelir kaybı 10.962.00 TL’nin 31.12.2009
./..
2011/6558 – 2011/9555 -2-
tarihinden itibaren, ayrıca hasar gören malzeme bedeli 11.730.00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Hasılat kirasında kiralayanın önde gelen borcu, Borçlar Kanununun 272. maddesine göre kiralananla birlikte kiralanmış menkul şeyler varsa bunlar dahi olduğu halde kiralananı akitte güdülen amaca uygun kullanmaya ve işletmeye elverişli bir halde kiracıya teslim borcudur. Buna karşılık da kiracının kira bedeli adı altında kararlaştırılan ve genellikle de bir miktar para olan ödemeyi yapması gerekir. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde de ademi ifa nedeniyle Borçlar Kanununun 96 maddesi hükmü uyarınca zararın tazmini istenebilir. Anılan maddedeki “ alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği taktirde borçlu kendisine hiçbir kusur isnat edilemeyeceğini … edemedikçe bundan mütevellit zararı tazmine mecburdur” hükmü uyarınca uğranılan zararı sözleşmenin diğer tarafı gidermekle sorumludur. Borçlar Kanununun 96. maddesindeki tazminatın nedeni borçlunun (kiralayanın) taahhüdünü ihlal etmesidir. Borçlunun taahhüdü genellikle bir akde dayandığından buna akdi tazminat, borçlunun (kiralayanın) sorumluluğuna da akdi sorumluluk denilir. Davada istenen kar yoksunluğu zararı müspet zarar kapsamındadır.
Müspet zarar ise, borçlu edayı gereği gibi ve vaktinde yerine getirseydi alacaklının mameleki ne durumda olacak idiyse, bu durumla eylemli durum arasındaki fark müspet zarardır. Başka bir anlatımla müspet zarar, sözleşmenin hiç veya gereği gibi yerine getirilmemesinden doğan zarardır.
Tüm bu anlatımlardan sonra mahkemece yapılması gereken iş, teknik bilirkişiler aracılığı ile mahallinde yeniden keşif yapmak ve taraflar arasındaki 14.07.2003 tarihli kira sözleşmesi ve ekindeki vaziyet planına göre kiralananın kapsamı belirlemek, ve davalı tarafından parkta yapılan tamirat ve tadilatlar sırasında bu alana müdahale edilip edilmediği ve ayrıca önceki davada kira kapsamında kalıp üçüncü kişiye kiraya verilen alanı tespit ederek fen bilirkişisine krokisinde işaretletmek, uzman bilirkişilerden davalının kar mahrumiyeti ile davalı tarafından yapılan tamirat ve tadilatlar arasında illiyet bağı olup olmadığı hususunda süs havuzlarına su verilmesi ve parkta gece aydınlatması yapılmasının kira sözleşmesine göre davalı kiralayanın yükümlülükleri arasında yer almadığı ve tamirat ve tadilatlardan ise bu çalışmaların devam ettiği süre ile sınırlı olarak sorumlu olacağı da gözetilmek suretiyle rapor almak, tüm bu araştırmaların ışığı altında davacının defter ve belgeleri de nazara alınmak suretiyle davacının yoksun kaldığı kar mahrumiyetini belirlemek olmalıdır.
./..
2011/6558 – 2011/9555 -3-
Öte yandan, Erciş Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/ 54 D. İş dosyasında mimar bilirkişinin 12.05.2006 tarihli raporunda hasar gördüğü açıklanan eşyalar ile ziraat bilirkişisinin 17.05.2006 havale tarihli raporunda tahrip edildiği açıkladığı ağaçların davacı kiracıya ait olup olmadığı araştırmak ve davacıya ait olduğunun saptanması halinde bu istem de hüküm altına alınmalıdır.
Tüm bu yönler nazara alınmadan eksik araştırma ve soruşturma ile davanın yazılı olduğu şekilde kabulü doğru olmadığından karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 19.07.2011 tarihinde oy birliği ile karar verildi.