YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/2333
KARAR NO : 2009/5793
KARAR TARİHİ : 08.05.2009
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı … ile birleşen davada … aleyhine 23.10.2007 ve 24.01.2008 gününde verilen dilekçeler ile müdahalenin meni – kal – , birleşen temliken tescil davasında ise … tarafından … aleyhine tapu iptali tescil, olmadığı takdirde tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; müdahalenin meni – kal ve ecrimisil davasının kabulüne, temliken tescil davasının reddine dair verilen 29.12.2008 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi temliken tescil davasının davacısı, (diğer davaların davalıları) tarafından istenilmekle, tayin olunan 05.05.2009 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden temliken tescil davacısı vekili Av… geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. … karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Asıl dava ve bu dava ile birleştirilen … 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/34 esas sayılı dava dosyası, mülkiyet hakkına dayalı müdahalenin meni, kal ve ecrimisil istemlerine ilişkin olup; bu dosyalarla birleştirilen … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/474 esas sayılı dava dosyası, Türk Medeni Kanununun 724.maddesine dayalı (temliken tescil) tapu iptali ve tescil, ikinci kademedeki istek davacı (karşı davalı) … tarafından yapılan binanın ve eklentilerinin rayiç bedellerinin hesaplanarak şimdilik 25.000,00 YTL tazminatın ödenmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, asıl dava ile birleştirilen … 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/34 esas sayılı dava dosyalarındaki müdahalenin meni, kal ve ecrimisil istemlerinin kabulüne karar verilmiş, birleştirilen … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/474 esas sayılı dava dosyasındaki davacı (karşı davalı) …’nin temliken tescil talebi reddedilmiştir.
Hükmü, temliken tescil davasının davacısı (diğer davaların davalıları) vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya içeriğine göre temliken tescil davasının davacısı (diğer davaların davalıları) vekilinin sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2-Temliken tescil davacısının ikinci kademedeki tazminat isteminin olumlu yada olumsuz olarak karşılanmadığı yönündeki temyiz itirazlarına gelince;
Temliken tescil davasının davacısı …, ikinci kademede 2433 ada 16 parsel sayılı taşınmaz üzerine yaptığı bina nedeniyle tescil olanaklı görülmezse, malzeme bedelinin tahsilini talep etmiştir.
Gerçekten, malzeme maliki koşulları varsa arazi malikinden arsa ve inşaatın mülkiyetine geçirilmesini isteyebileceği gibi, tazminat talebinde de bulunabilir.
Arazi sahibinin yapılan inşaatın kaldırılmasını istememesi veya talep etmesine rağmen aşırı zarar doğması sebebiyle … yıkılmadığı takdirde, arazi malikinin mamelekinde sebepsiz bir zenginleşme meydana geleceğinden, bu zenginleşmeye karşılık taşınmaz malikinin malzeme malikine muhik bir tazminat ödemesi gerekir.
Türk Medeni Kanunu’nun 723.maddesi uyarınca ödenecek olan tazminatın tutarı malzeme malikinin iyiniyetli olup olmamasına göre değişir.Üzerine inşaat yaptığı arazinin kendisine ait olmadığını bilmeyen veya bilmesi gerekmeyen kişi kural olarak iyiniyetlidir. İnşaatı arazi sahibinin açık veya örtülü muvafakatı ile yapan malzeme sahibi iyiniyetli sayılır. Buna karşılık, üzerinde inşaat yaptığı arazinin kendisine ait olmadığını bilen veya bilmesi gereken kişi kötüniyetlidir (Prof.Dr… Hukuku. … 1978.sh.610).
Malzeme maliki ve arsa sahibi iyiniyetli ise malzeme sahibine muhik bir tazminat ödenmelidir. Muhik tazminatın tespit ve takdiri hakime ait bir görevdir.Olayın özelliğine göre malzemenin dava tarihindeki değeri gözetilerek takdir edilir. Bu değer inşaat nedeniyle taşınmazda meydana gelen objektif değer artışı oranı olmayacağından burada da olayın özelliğine göre hakimin geniş takdir yetkisi bulunmaktadır (TMK.m.4). Kuşkusuz malzeme sahibi lehine bir tazminata hükmedebilmek için onun bu konuda talebinin bulunması gerekir.
Mahkemece, bu saptamalar doğrultusunda malzeme sahibi davacının tazminat isteminin takdir ve değerlendirilmesi gerekirken bu konuda olumlu ya da olumsuz karar verilmemesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenlerle temliken tescil davasının davacısı (diğer davaların davalıları) vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2.bent uyarınca temliken tescil davasının davacısının (diğer davaların davalıları) ikinci kademedeki talebi olan tazminat hususunda olumlu veya olumsuz hüküm kurulmaması nedeniyle temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 625,00 YTL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalı (karşı davacı) …’dan alınarak davacı (karşı davalı) …’ye verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 08.05.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.