YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/6588
KARAR NO : 2008/11713
KARAR TARİHİ : 15.10.2008

MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.09.2002 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, kademeli olarak ise tazminat, birleştirilen davalarda ise 12.12.2003, 19.12.2003, 12.12.2003, 16.12.2003, 12.12.2003 ve 12.06.2007 tarihli dilekçeler ile tapu iptali ve tescil, kademeli olarak ise tazminat istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; asıl davada davacı …, Hacı … ve …’nın tapu iptali ve tescil istemlerinin kabulüne, birleştirilen … …, … …, …’ın ayın isteklerinin reddine, tazminat isteklerinin kabulüne, asıl davanın davacıları … …, …, … …, birleştirilen davanın davacılarından … …, … …, … Oğul davalarından feragat ettiklerinden feragat nedeniyle davalarının reddine dair verilen 04.03.2008 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı … Mimarlık İnş. Tic. Ltd. Şti., birleşen davanın davacıları … …, … …, … vekilleri ile asıl davanın davacıları vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 14.10.2008 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacılar vekili Av…., birleşen davanın davacıları …. vekili Av…., davalı … Mimarlık Ltd. Şti. vekili Av…. geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. … karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar, 06.09.2002 tarihli dilekçe ile davalı yüklenici … Mimarlık İnş. Ltd. Şti. ile diğer davalı arsa malikleri arasında 23.07.1999 tarihinde düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca 5815 ada 3 parsel sayılı taşınmaza yapılan binanın B blok 7 kat 14 numaralı bağımsız
– 2 –
bölümü …’ın, B blok 6 kat 11 numaralı bağımsız bölümü …’ın, B blok 14 kat 28 numaralı bağımsız bölümü …’in, A blok 14 kat 27 numaralı bağımsız bölümü … …’ın, A blok 14. kat 28 numaralı bağımsız bölümü … …’nun, A blok 11 kat 22 numaralı bağımsız bölümü …’nın harici satış sözleşmeleri ile yükleniciden temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da tazminat istemişlerdir.
Birleştirilen 2003/1296 Esas sayılı davada, davacı … … … 12.12.2003 tarihli dilekçe ile dava konusu A blok 11 kat 22 numaralı bağımsız bölümü 24.01.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile yükleniciden kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 45.000.00 YTL tazminat istemiştir.
Birleştirilen 2003/1349 Esas sayılı davada, davacı … 12.12.2003 tarihli dilekçe ile dava konusu B blok 14 kat 28 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 21.10.2002 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 47.500.00 YTL tazminat istemiştir.
Birleştirilen 2007/102 Esas sayılı davada, davacı … 12.06.2007 tarihli dilekçe ile dava konusu B blok 6 kat 11 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 19.03.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil istemiştir.
Birleştirilen 2003/1291 Esas sayılı davada, davacı … … 12.12.2003 tarihli dilekçesi ile dava konusu A blok 14 kat 27 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 26.02.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 45.000.00 YTL tazminat istemiştir.
Birleştirilen 2003/1303 Esas sayılı davada, davacı … … 19.12.2003 tarihli dilekçesi ile dava konusu A blok 14 kat 28 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 25.12.2002 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil istemiştir.
Birleştirilen 2003/1306 Esas sayılı davada, davacı … Oğul 16.12.2003 tarihli dilekçe ile dava konusu B blok 7 kat 14 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 24.03.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 50.000.00 YTL tazminat istemiştir.
Birleşen davanın davacıları asıl dosyada da aynı gerekçeler ile davaya müdahil olmuşlardır.
Davalı yüklenici ile davalı arsa maliklerinden … asıl davanın
– 3 –
davacılarının harici satış sözleşmeleri uyarınca ödemeleri gereken borçlarının bir kısmını ödemediklerini ve bu nedenle temlik sözleşmelerinin feshedildiğini savunarak asıl davanın davacılarının davalarının reddini savunarak, birleştirilen davaları kabul etmişlerdir.
Diğer davalı arsa malikleri duruşmalara katılmamış ve cevap dilekçesi vermemişlerdir.
Yargılamalar sırasında asıl davanın davacılarından …, … …, … … ile birleşen davanın davacılarından … …, … …, ve … Oğul davalarından feragat ettiklerini bildirmişlerdir.
Mahkemece, asıl davanın davacılarından …, … ve …’ın ayın isteklerinin kabulü ile A blok 14 kat 28 numaralı bağımsız bölümün …, A blok 11 kat 22 numaralı bağımsız bölümün …, B blok 6 kat 11 numaralı bağımsız bölümün … adına tesciline, birleşen davanın davacılarından … …, … … ve …’ın ayın isteklerinin reddine, tazminat istemlerinin kabulüne, asıl davanın davacılarından …, … …, … …, birleşen davacılarından … …, … …, ve … Oğul’un davalarının feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Hüküm, asıl davanın davacıları …, …, …, birleşen davanın davacıları … … …, … … ve … İyidoğan ile yüklenici … Mimarlık İnş. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
1-Asıl davanın feragat eden davacıları dışındaki davacılar …, … ve Şakir Karacanın temyiz itirazları yönünden yapılan incelemesi sonucunda;
Feragat eden davacılar dışındaki asıl davanın davacıları …, …, ve …’nın ayın isteklerinin kabulüne karar verilmiştir.
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin İkinci Bölümünün 8. maddesinde Tüketici Mahkemelerinde takip edilen davalar için takdiri gereken maktu vekalet ücreti belirlendikten sonra, “müddeabihi 1850.00 YTL’yi geçen işlerde, bu tarifenin üçüncü kısmına göre Avukatlık ücreti belirlenir” hükmü bulunmaktadır.
Yargılamalar sırasında dava konusu bağımsız bölümlerin dava tarihindeki değerleri belirlenerek belirlenen bu değerlere göre dava harcı ikmal olunmuştur. Mahkemece, tescile karar verilen dava konusu bağımsız bölümlerin dava tarihindeki değerleri üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Üçüncü kısmına göre davacılar yararına nispi vekalet ücretine hükmolunması
– 4 –
gerekirken yanılgılı değerlendirme ile 220.00 YTL maktu vekalet ücretine hükmolunması doğru olmadığından kararın bozulması gerektirmiştir.
2-Birleştirilen davanın davalarından feragat edenler dışındaki … … … ve … …’in temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede:
a) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir.
b) Birleşen davanın davacıları … … … ve … …’in tazminat istemlerinin kabulüne karar verilmiştir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Üçüncü Kısmına göre kabul olunan tazminat miktarı üzerinden nispi vekalet ücretine hükmolunması gerekirken, bu davacılar yararına vekalet ücretine hükmolunmaması kararın bozulmasını gerektirmiştir.
3-Birleştirilen davanın davacılarından …’ın temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede:
Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir.
4-Yüklenici … Mimarlık İnş. Tic. Ltd. Şti.nin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede:
a) Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden, davalılar arasında biçimine uygun düzenlenen 23.07.1999 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu, bu sözleşme uyarınca davalı yüklenici şirketinin diğer davalıların maliki olduğu 5815 ada 3 parsel sayılı taşınmaz üzerine bina yapım işini yüklendiği, inşaatın sözleşme tarihinden itibaren 36 ayda tamamlanmasının kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 16. maddesinde de “İskan ruhsatını almak vergilerini ödemek yükleniciye aittir” koşulu kararlaştırılmıştır.
Arsa sahibi ile arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yükleniciden sözleşmesinde ona bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü temlik alan üçüncü kişinin, arsa sahibini (borçluyu) ifaya zorlayabilmesi için öncelikle temlik işlemini ve işlemin sıhhatini kanıtlaması gerekir. Fakat temlik işlemi kanıtlanmış olunsa da ifa talebinin muhatabı olan arsa sahibi ifaya derhal uymak zorunda değildir. Gerçekten BK. m.167’ye göre “Borçlu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri, temellük edene karşı dahi dermeyan edebilir”. Buna göre temliki öğrenen borçlu temlik olmasaydı önceki alacaklıya karşı ne tür defiler ileri sürebilecekse, aynı defileri yeni alacaklıya (temlik alan üçüncü kişiye) karşı da ileri sürebilir hale gelir. Temlikin konusu yüklenicinin arsa payı devri karşılığı arsa sahibi ile yaptığı sözleşme uyarınca hak kazandığı gerçek alacak ne ise o olacağından, temlik eden yüklenicinin arsa sahibinden hak kazanmadığını üçüncü kişiye temlik
– 5 –
etmesi arsa sahibi bakımından önemsizdir. Diğer taraftan yüklenici arsa sahibine karşı öncelikli edimini tamamen veya kısmen yerine getirmeden kazanacağı şahsi hakkı üçüncü kişiye temlik etmişse, üçüncü kişi, BK.m 81’den yararlanma hakkı bulunan arsa sahibini ifaya zorlayamaz.
Arsa sahibi ile arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında yüklenicinin öncelikli edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin ardından sözleşmenin hükümlerindeki diğer borçlarının ifa edip etmediğinin açığa kavuşturulması zorunludur.
Genel olarak eser sözleşmelerinde yüklenici, belli bir sonucu meydana çıkararak onu … sahibine teslim etmeyi taahhüt eder. Eser sözleşmelerinde yüklenicinin “eseri meydana getirme borcu” dayanağını BK. m. 355’ten alır. Anılan hükme göre; “istisna bir akittir ki onunla bir taraf (yüklenici), diğer tarafın (… sahibinin) vermeyi taahhüt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder”. Yasada “şey” olarak ifade edilen “eser”dir.
Bir … görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri … sahibine teslim etmek (arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur.
Genel olarak eser sözleşmelerinde sözleşmenin yüklenicisi olan taraf belli bir sonucu meydana çıkararak onu … sahibine teslim etmeyi taahhüt eder ve kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez;
Somut olayda, sözleşmenin 16. maddesinde iskanın yüklenici tarafından alınacağı kararlaştırıldığı halde, iskan alınmadığı ve sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifa edilmediği anlaşılmasına rağmen tescile karar verilmesi doğru değil ise de; arsa maliklerinin temyizleri bulunmadığından bu husus bozma nedeni yapılmamış ve bu hususa işaret edilmekle yetinilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle ve dosya içeriğine göre davalı yüklenicinin asıl davanın davacılarının tapu iptali ve tescil isteminin reddine karar verilmesi yolundaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir.
b) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun 74 maddesi uyarınca hakim talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Adnan İyidogan Birleştirilen 2007/102 Esas sayılı dava dosyasında ve asıl dosyaya verdiği müdahale dilekçesinde tazminat isteminde bulunmadığı halde bu davacı
– 6 –
yararına tazminata hükmolunması doğru görülmemiş kararın bozulması gerekmiştir.
5-Kabule göre de; 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 23/II maddesinde “Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm tüketicilerin ve tüketici örgütlerinin kolaylıkla dava açmalarını sağlama amacına yönelik olup, bu nedenle dava açarken bunlar harçtan sorumlu tutulmamışlardır. Tüketicilerin açtığı davanın reddi de halinde tüketiciler harçla sorumlu tutulamazlar. Ancak, tüketiciler açtıkları davayı kazandıklarında tüketici olmayan davalıların harçtan sorumlu tutulmaları gereklidir.
Asıl davanın davacıları olan tüketici davacılardan …, … ve …’nın açtıkları tapu iptali ve tescil davaları ile birleşen davanın davacıları … … …, … …’in tazminat istemleri kabul olunduğu halde davalıların harçtan sorumlu tutulmamaları da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1). bentte yazılan nedenlerle asıl davanın davacıları …, …, … yararına, (2/b) maddesinde yazılan nedenlerle birleştirilen davanın davacıları … … … ve … … yararına, (4/b) maddesinde yazılan nedenlerle yüklenici … Mimarlık İnş. Tic. Ltd. Şti. yararına hükmün BOZULMASINA, (3). maddede yazılan nedenlerle …’ın tüm temyiz itirazlarının reddine, (2/a) maddesinde yazılan nedenlerle birleştirilen davanın davacıları … … … ve … …’in (4/a) maddesinde yazılan nedenlerle yüklenici … Mimarlık İnş. Ltd. Şti.nin sair temyiz reddine, 550.00 YTL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak asıl davanın davacıları …, …, … ile birleşen davanın davacıları … … … ve … …’e verilmesine, aynı miktar vekalet ücretinin yukarıdaki asıl davanın davacıları ile birleşen davanın davacılarından alınarak yüklenici … Mimarlık İnş. Ltd. Şti.ne verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 15.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.