YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2007/9940
KARAR NO : 2007/10412
KARAR TARİHİ : 20.09.2007
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 19.04.2004 gününde verilen dilekçe ile itirazın iptali ve alacak istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 16.03.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, irtifak hakkı fark bedelinin tahsili için girişilen icra takibine itirazın iptali istemiyle açılmıştır.
Mahkemece dava reddedilmiştir.
Hükmü davacı … temyiz etmiştir.
İrtifak eşya üzerinde hak sahibine o eşyadan yararlanma yetkisi sağlayan bir ayni haktır. Medeni Kanunumuz sistemine göre irtifak türleri taşınmaz lehine irtifak hakkı, intifa hakkı, oturma hakkı, üst (inşaat hakkı) kaynak hakkı ve diğer irtifaklardan ibarettir.
Somut olayda; dosyada yer alan resmi senetlerden davalı yararına tesis olunan irtifakın kendisini bir üst hakkı irtifakı olarak gösterdiği anlaşılmaktadır. Kurulan iki ayrı resmi senetle davacıya hazineye ait taşınmazlar üzerinde muhtelif tesisler yapma yetkisi tanınmıştır. 28.08.2000 günlü resmi senetle 49 yıl süre ile kurulan irtifak hakkının konusu «ek alana dönüşen kısımla 58 yataklı oberj ve 64 kişilik kafeterya» yapımıdır. Tesis olunan bu irtifak hakkının bedeli ise davalı tarafından düzenlenen taahhüt senedinin 7. maddesinin A bendinde açıklanmıştır. Buna göre irtifak hakkı bedelleri her yıl vergi usul kanununa göre Maliye Bakanlığı’nca Aralık ayında açıklanacak yeniden değerleme oranından az olmamak üzere günün koşullarına göre arttırılacak, bu bedel o yıl içinde kalkınma bankasınca belirlenen birim fiyatlarına göre hesaplanan proje bedelinin binde beşinden az olamayacaktır.
Bolu ili İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 07.07.2003 günlü yazısına göre irtifak alanında … Oteli bulunmaktadır. Anılan tesis üç yıldızlı turizm işletme belgesine sahiptir. Başka bir anlatımla davalının irtifak hakkıyla kullanmakta olduğu alanda üç yıldızlı otel statüsüne sahip tesisler vardır. Davacıya ait tesisler üç yıldızlı otel ve kafeterya olduğundan irtifak bedelinin bir yıldızlı otele ait birim maliyetleri esas alınarak değil, üç yıldızlı otel statüsüne tabi otelin birim fiyatları üzerinden tayin ve tespiti gerekeceği kuşkusuzdur. Zira aksinin kabul edilmesi halinde taraflar arasındaki sözleşmenin yarar-zarar dengesi bir taraf aleyhine bozulur ve dürüstlük ve hakkaniyete uygun davranmayan taraf diğer tarafa göre sözleşmeden haksız olarak daha çok yarar sağlar hale gelir.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş, içlerinde yorumda katkı sağlamak üzere bir hukukçu da bulundurularak uzman kişilerden oluşacak bilirkişi kurulu huzuruyla yerinde keşif yapmak otelin mevcut statüsüne uygun irtifak bedelini taahhütname uyarınca hesaplatmak davacı hazinenin talep edebileceği irtifak bedelini bu şekilde bularak dava hakkında sonucuna uygun bir karar vermek olmalıdır. Tüm bu yönler göz ardı edilerek bilirkişinin sözleşme hükümleriyle uyuşmayan yetersiz raporunun kabulü suretiyle davanın reddedilmiş olması bozmayı gerektirir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 20.09.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.