YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5186
KARAR NO : 2014/41680
KARAR TARİHİ : 24.12.2014
MAHKEMESİ : Kula Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 12/12/2013
NUMARASI : 2012/245-2013/215
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın redine yönelik olarak verilen hükmün taraflar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde temyiz eden taraflardan gelen olmadığından incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, yardıma muhtaç vatandaşlara dağıtılmak üzere, özellikleri şartnamede belirtilen şekilde 26020 adet sertifikalı badem fidanının temini için yapılan ihale sonucu davalıdan satın alındığını, bedeli 104.063 TL nin peşin ödendiğini,anlaşmaya göre, fidanların dikim sezonu sonuna kadar davalıda kalması ve talep oldukça gönderilmesi konusunda anlaşıldığını ancak,yeterli başvuru olmadığı ayrıca bu imkandan faydalanma hakkı olmayan kişilerin listeye yazıldığı, bir kısım usulsüzlükler yapıldığı gerekçesi ile ihalenin iptal edildiğini ve ödenen bedelin davalıdan geri istendiğini, davalının 6.7.2012 tarihli yazı ile fidanları satıp bedelini ödemeyi taahhüt ettiğini, fidanların davalı tarafından satıldığı halde bedelin ödenmediğini bildirerek 104.063 TL nin ticari faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı davanın reddini dilemiş,karşı davası ile,bu sözleşme nedeniyle yaptığı masraflar ve uğradığı zararları olarak 45.293 TL nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, her iki tarafın davasının reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyanın incelenmesinde; Davacı vakfın muhtaç vatandaşlara dağıtmak üzere badem fidanı ihalesi yaptığı, ihaleyi davalının kazandığı ve sözleşme bedelinin davalıya ödendiği, dikim sezonu süresince fidanların bakımının davalı tarafından yapılması ve istek oldukça getirmesinin kararlaştırıldığı, proje ile ilgili olarak davacı vakfın kendi iç ilişkisi içerisinde bir takım usulsüzlüklerin saptanması ve dikim sezonun da geçmesi üzerine projenin ve ihalenin iptal edilerek davalıdan ödenen bedelin talep edildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Davalı savunmasında, projenin iptalinin kendisi dışında sebeplerden kaynaklandığını, kendisinin anlaşmaya uyarak teslim isteninceye kadar fidanları elinde tuttuğunu ve bakımı yapmaya devam ettiğini, projenin iptali nedeniyle elindeki fidanları sattığını,esasen fidanların canlı materyal olması nedeniyle sürekli değiştirerek teslime hazır halde tuttuğunu ve en son 30.12.2011 günlü yazı ile teslim alınmasını talep ettiğini savunmuş, açtığı karşı davası ile, davacının teslim almadığı fidanlara yaptığı bakım bedeli,bunları canlı kalsınlar diye torbalara diktirme masrafı yaptığı, bir kısmının da kuruduğu yine kesilen fatura nedeniyle vergi ödemesi nedeniyle uğradığı 45.293 TL zararının tahsilini talep etmiştir. Mahkemece,her iki davanın da reddine karar verilmiş, gerekçe olarak davacının fidanları almamakta kusurlu olduğu,davalının yaptırdığı tesbitte teslim alabileceği yeterli fidanın davalı elinde bulunduğu,istediği zaman alabileceği,karşı dava yönünden ise fidanların davalı elinde kaldığı ve satarak fayda sağladığı, bir zararının olmadığı belirtilmiştir. Tarafların celse beyanlarından, dosyaya sunulan delilerden, ihale ve projenin davalının kusuru olmaksızın iptal edildiği, ihale sonrası anlaşmaya göre,fidanların dikim sezonu boyunca davalının elinde muhafaza edip talep oldukça teslim etmesinin ve bakım bedeli istemeyeceğinin kararlaştırıldığı, 6.7.2012 günlü yazı ile de fidanların iade işlemi yapıldıktan sonra davalının fidanları satıp parasını geri ödeyeceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmeye konu ihalenin 25.11.2011 tarihli vakıf yönetimi kararı ile iptal edilmiş ve davalı tarafa bildirilerek ödenen bedel geri istenmiştir.Yani davacı taraf sözleşmeyi feshetmiştir.Bu durumda mahkemece, taraflar arasındaki akti ilişkinin fesih hükümlerine göre tasfiye edilmesi gerekir.Taraflar feshedilen sözleşmeye bağlı kalmaya zorlanamaz. Mahkemece, sözleşme ve borçlar kanunun sözleşmenin feshine ilişkin hükümleri uygulanmak suretiyle sözleşmenin tasfiyesine karar verilmesi gerekir.Sözleşmenin davalını kusuru olmaksızın davacının iç ilişkilerindeki sorunlar nedeniyle feshedildiği hususu taraflar arasında ihtilaflı değildir.Bu durumda akti ilişki tasfiye edilirken, fidanların dikim sezonu süresince davalıda kalıp bakımının bedelsiz olarak davalı tarafından yapılacağı, fesihten sonra da satılarak bedelinin davacıya verileceği hususları gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile ana davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-Karşı dava bakımından; Sözleşmenin karşı davacının kusuru olmaksızın feshedildiği mahkemenin de kabulündedir. Davalı sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğradığı müspet ve menfi zararlarını davalı vakıftan talep etme hakkına sahiptir. Sözleşmeye konu fidanları sattığı için fiili zararını karşılamıştır. Satış bedelini,fidanların satılması suretiyle davacıya geri ödenmesi konusunda taraflar arasında anlaşma olduğunun kabulü gerekir.Davalı bu fidan alımı nedeniyle yaptığı masraflar olarak, fidan bakım masrafları, tahsil ettiği bedel nedeniyle ödediği vergi,fidanların bir kısmının kuruması nedeniyle uğradığı zarar toplamı olarak 45.293 TL nin tahsilini talep etmiştir.Taraflar arasındaki kararlaştırmaya göre, davalı dikim sezonu boyunca fidanların bakımını yapıp istendiğinde teslim edecektir. Sezon boyunca bakım ücreti talep edeceği kararlaştırılmamıştır. O halde, dikim sezonu bittikten sonra elinde kalan fidanları sattığı tarihe kadar yaptığı bakım masraflarını, tahsil ettiği bedel için ödediği gelir vergisini davacıdan talep edebilecektir. Mahkemece, karşı davacının yaptığını ispat edebildiği masraflarının hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
3-Bozma sebeplerine göre tarafların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1.Bentte açıklanan nedenle davacı yararına, 2.bentte açıklanan nedenle davalı yararına BOZULMASINA, 3.bentte açıklanan nedenle tarafların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan 24,30 TL. temyiz harcının istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.