YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/8707
KARAR NO : 2013/24930
KARAR TARİHİ : 09.10.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, emlak komisyoncusu olduğunu, davalının, kendisine gösterilen taşınmazlardan 160.000,00 TL bedelli 10 nolu daireyi beğendiğini ve gerekli işlemleri yapmasını istediğini, bunun üzerine davalı ile 29.06.2011 tarihli komisyon sözleşmesi imzaladıklarını, sözleşme imzasını takip eden 3. gün davalının taşınmazı satın almaktan vazgeçtiğini, alıcı ile satıcıyı bir araya getirmesine rağmen satışın gerçekleşmemesinde bir kusurunun bulunmadığını, davalının sözleşmeye göre satış bedelinin % 3+ KDV’si olan komisyon ücreti ile satıştan vazgeçen tarafın ödemesi gereken % 6+ KDV’si olan cezai şartı ödemeyi taahhüt ettiği halde ödeme yapmadığı gibi, yapılan icra takibine de itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına, % 40 icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Tebligat Kanunu’nun 21. maddesi gereği davalıya tebligat yapılmış; davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davacının sözleşmede kararlaştırılan % 3+KDV komisyon ücretini almaya hak kazandığı, bu ücrete hak kazanması nedeni ile bundan sonraki dönemde alıcının satın almaktan vazgeçmesinin emlak komisyoncusunun hukuki durumuna etki etmeyeceği gerekçesi ile cezai şarta yönelik % 6 oranındaki talebin reddine, takibe itirazın 5.557,80 TL üzerinden iptali ile takibin devamına karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacı, davalının, tellallık sözleşmesine aykırı olarak kendisine gösterilen daireyi satın almaktan vazgeçtiğini ileri sürerek, sözleşmenin 5 ve 6. maddeleri uyarınca % 3+KDV komsiyon ücreti ile % 6+KDV cezai şartın tahsili için başlattığı takibe itirazın iptali istemiyle eldeki davayı açmıştır. Davacı her ne kadar sözleşmenin anılan maddeleri uyarınca talepte bulunmuşsa da, sadece sözleşmenin 6. maddesinde öngörülen % 6 +KDV’yi düzenleyen cezai şart maddesi uyarınca talepte bulunabilir. 29.06.2011 tarihli tellallık sözleşmesi gereğince davalının, taşınmazı satın almaktan vazgeçmiş olması nedeniyle sözleşmede öngörülen ve dava konusu yapılan satış bedelinin %6’sı oranında tellallık ücretinin %3’ü, davalı alıcı tarafından ödenmesi gereken tellallık ücreti olup, davalının alıcı sıfatıyla sözleşme gereğince üstlendiği ücreti ödemekle yükümlü olduğunda duraksama olmamalıdır. Bunun dışında satış bedelinin geri kalan %3’ü oranındaki kısmının ise cezai şart niteliğinde bulunduğunun kabulü gereklidir. Davalı tacir olmadığından, BK.nun 161/son maddesi gereğince cezai şartın fahiş olması halinde ise tenkisi gereklidir. Ceza koşulunun fahiş olup olmadığı, tarafların iktisadi durumu, özel olarak borçlunun ödeme kabiliyeti ile beraber, borçlunun borcunu yerine getirmemiş olması nedeniyle sağladığı menfaat, kusur derecesi ve borca aykırı davranışın ağırlığı ölçü alınarak tayin edilmeli ve hüküm altına alınan ceza miktarı, hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun olarak tespit edilmelidir. Dava konusu olayda, tüm bu olgular dikkate alındığında, cezai şartın fahiş olduğunun kabulü gerekir. O halde BK.nun 161/son maddesi gereğince cezai şarttan indirim yapılması gerekirken, mahkemece % 3+ KDV komisyon ücretini öngören sözleşmenin 5. maddesinin esas alınarak karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 247.13 TL kalan harcın davalıdan alınmasına, peşin alınan 83.00 TL harcın istek halinde davacıya iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 9.10.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.