YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/27095
KARAR NO : 2014/3667
KARAR TARİHİ : 12.02.2014
MAHKEMESİ : Adana 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 21/05/2013
NUMARASI : 2011/697-2013/315
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı S.. B.., dava dışı işçi lehine iş mahkemesi kararı ile hükmedilen kıdem tazminatı alacağı için başlatılan icra takibi sırasında ödemiş bulunduğu 13.378,34 TL alacağın, üst işveren ve taşeron sıfatlarına haiz davalılardan rücuen tazminine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir
Mahkemece, ödeme tarihi olan 24.8.2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 6.503,01 TL’ nin davalı A.. B..’ndan rücuen tahsiline, 24.8.2010 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 2.101,22 TL’ nin S.. İ..İ.. şirketinden rücuen tahsiline, noter senedine bağlı devirler nedeniyle K.. S.. ile K.. şirketine yönelik davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı A.. B.. tarafından temyiz edilmiştir.
1-3533 sayılı “Umumi, Mülhak ve Hususi Bütçelerle idare edilen Daireler ve Belediyelerle Sermayesinin Tamamı Devlete veya Belediye veya Hususi İdarelere ait Daire ve Müesseseler arasındaki ihtilafların tahkim yolu ile halli hakkındaki kanunun” 2570 sayılı yasa ile değiştirilen 4. maddesinde; “Katma Bütçe ile idare edilen daireler, Belediyeler, özel bütçe ile İdare olunan veya sermayesinin tamamı Devlet, Belediye veya özel idarelere ait olan daire ve müesseselerin veya bu daire ve müesseselerden biriyle ikinci maddede yazılı dairelerden biri arasında çıkan uyuşmazlıklar, bulunduğu yerin ve uyuşmazlık gayrimenkule ilişkin ise o gayrimenkulün bulunduğu yerin ve taraflar değişik yerlerde bulunuyorlarsa davalı durumunda olan daire veya müesseselerin ve davalılar birden çok olduğu takdirde bunlardan birinin bulunduğu yerin Yüksek Dereceli Hukuk Mahkemesi Başkanı veya Hakimi tarafından hakem sıfatıyla çözümlenir denilmektedir. Davacı Seyhan Belediyesinin ve davalılardan Adana Büyükşehir Belediyesinin anılan yasa hükmüne tabi Kamu Kuruluşları oldukları nazara alındığında, bu durumda bu davalı hakkındaki davanın tefrik edilerek davaya Yüksek Dereceli Hukuk Mahkemesi Başkanı veya Hakimi tarafından Hakem sıfatıyla bakılması gerekmektedir.
Görev sorunu kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında Mahkemece doğrudan gözetildiğinden, bu yönün gözden kaçırılması sonucu, davalı Adana Büyükşehir Belediyesi açısından görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esası hakkında karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-Mahkemece, noter senedine bağlı devirler nedeniyle davalılardan K.. S.. ile Kensan şirketine yönelik davanın reddine karar verilmiştir. Alınan bilirkişi raporu ve ek rapor doğrultusunda, davacı Seyhan Belediyesinin 1989 yılı sonlarına doğru kurulduğu, dava dışı işçinin çalışmaya başladığı 28.8.1985 – 31.8.1989 dönemi için davalı Adana Büyükşehir Belediyesinde çalışması nedeniyle bu dönem tam sorumluluğun Adana Büyükşehir Belediyesine ait olduğu ve tam sorumluluk esasına göre davalının 6.503,01 TL ‘ den sorumlu olması gerekeceği, yapılan devirler itibariyle de 1.6.1990 – 29.7.1992 dönemi için devralan S.. İ.. İ..A.Ş’ nin sorumlu olması gerektiği belirtilmiştir. Dava dışı işçi yönünden Seyhan Belediyesinin asıl işveren, davalı Seyhan İmar İnşaat Şirketinin de alt taşeron olarak sorumluluklarının bulunduğu, asıl işveren olan belediyenin alt işverene yönelik kontrol, denetim ve hesap sorma yetkisinin bulunduğu gerekçesiyle de , davacı belediyenin alt taşeronla birlikte % 50 oranında sorumlu tutulmasının gerekli olduğu kanaati ile Seyhan İmar İnşaat Şirketinin hesaplanan 4.202,43 TL ‘ nin 1/2 ‘sinden sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava dışı işçiye ödenen kıdem tazminatından hangi tarafın veya tarafların ne oranda sorumlu olduklarına ilişkindir. Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle taraflar arasındaki sözleşme hükümleri, şartnameler ve genel hukuk prensipleri dikkate alınarak bir sonuca gidilmelidir. Gerek bilirkişi raporunun, gerekse temyize esas hükmün ve tüm dosya kapsamının incelenmesinde, mahkemece kurulan hükme esas teşkil etmek üzere az yukarıda bahsedilen belgelerin incelenip değerlendirildiğini gösterir bilgiye rastlanmamıştır. Tarafların sorumluluk oranları tespit edilirken, öncelikle taraflar arasında bu hususa ilişkin anlaşma olup olmadığı tespit edilip, sonucuna göre karar verilmelidir. O halde mahkemece, gerekli bilgi ve belgeler sorulup dosyaya getirtilerek, iş mahkemesi dosyasındaki belgeler de incelenerek, gerekirse yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak tarafların bu ilkeler çerçevesinde sorumluluğunun belirlenmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda (1) bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı Adana Büyükşehir Belediyesi yararına, (2) bentte açıklanan nedenlerle davacı Seyhan Belediyesi yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 12.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.