YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/8818
KARAR NO : 2011/18187
KARAR TARİHİ : 06.12.2011
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı; mülkiyeti davalı belediyeye ait olan Büyük … Otelinin otelde iyileştirme yapmak kaydı ile süreli olarak 02/11/2000 tarihinde ihale ile kiraladığını, otele yatırımlar yaptığını, mahkemece belirlenen bilirkişi tarafından iyileştirme için yapılan harcamaların tutarının 236.675,00 TL olduğunun belirlendiğini, davalı belediyenin ihtarı üzerine yatırımları durdurduğunu bu sırada davalı … aleyhine ihalenin iptali davası açıldığını, İdare Mahkemesince verilen karar üzerine davalı … yetkilileri ile bir araya gelerek sulh anlaşması ile mahsuplaşma ve ibraname düzenlendiğini, bu anlaşmaya göre davalı belediyece 80,000,00 TL tutarındaki teminatın iade edileceği ve 50.000,00 TL nin müvekkiline ödenmesi konusunda anlaşmaya varıldığını, belediyece 18/08/2004 tarihinde 25,000,000 TL, 19/08/2004 tarihinde 25.000,00 TL olmak üzere toplam 50.000,00 TL nin ödendiğini, talep etmesine rağmen teminat mektubunun iade edilmediğini,… Bakanlığı müfettişlerince hazırlanan rapora dayanarak … 1.Asliye Hukuk Mahkemesince 2006/133 esas sayılı dosyası ile aleyhine 1.298,000 TL tutarında ecrimisil alacağı davası açıldığını, açılan bu davanın reddine karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, bavalı belediyenin kira ve su borçları gerekçe göstererek 80.000,00 TL teminat mektubunu davalı belediyenin 21/10/2004 tarihinde haksız olarak nakde çevirdiğini, teminat mektubundan doğan 80.000,00 TL alacaklarının tahsili için … İcra Müdürlüğünün 2009/1477 takip sayılı dosyası ile davalı … hakkında icra takibi başlatıklarını, davalı belediyenin 26/03/2009 tarihinde icra takibine itiraz etmesi üzerine 27/03/2009 tarihinde takibin durdurulduğunu, itirazın haksız ve yersiz olduğunu belirterek; itirazın iptaline, takibin 2011/8818-18187
Devamına,davalının % 40 dan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini dilemiştir.
Davalı;mülkiyeti belediyeye ait … Oteli işletme ve kiralama işinin davacı şirkete ihale edildiğini, Kırıkkale İdare Mahkemesinin 2008/828 Esas sayılı dosyası ile yapılan ihalenin iptal edildiğini,Belediye encümeninin 18/05/2004 tarih ve 150 karar sayılı kararı ile davacıdan 80,000,00 TL ecri misil bedeli alınmasına karar verildiğini,ayrıca 30.06.2004 tarihli müfettiş raporuna göre 12/05/2003 tarihi itibarı ile davacının 81.914,39 TL su borcunun bulunduğunun belirlendiğini,genel şartnamenin 46.maddesine göre,Davacıdan 11.12.2000 tarihinde alınan 94899 sayılı teminat mektubunun 19.10.2004 tarihinde nakde çevrilerek irat kaydedildiğini, davacının talep ettiği 187.974,00 TL nin teminat mektubu aslı ve icra inkar tazminatını aştığını, nereden kaynaklandığının anlaşılamadığını,belediyenin kötüniyetli olmadığını icra inkar tazminatı istenemeyeceğini belirterek;davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; dosya içerisinde bulunan teminat mektubunda teminat mektubunun ihale için verildiği , taraflar arasındaki davalının iddia ettiği kira ve su alacağını teminat altına almak için verilmediği, teminat mektubunun teminat kapsamına aldığı husus dışında başka bir amaçla nakde çevrilemeyeceği, ayrıca taraflar arasında yapılan sözleşmede böyle bir hükmün bulunmadığı dikkate alındığında davalı idarenin teminat mektubunu haksız olarak paraya çevirdiği gerekçesiyle;… icra Müdürlüğünün 2009/147 Takip sayılı dosyasına davalı tarafından 80.000,00 Tl asıl alacak, 100.170,93 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 180.170,93 TL lik kısmına yapılan itirazın iptali ile takibin bu miktar üzerinden devamına,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,32.000,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mülkiyeti davalı belediyeye ait taşınmaz üzerine inşa edilecek tesislerle ilgili ilmalat işinin davacıya ihale edildiği ve iş bedeli ile ilgili 80.000.000.000 TL. Bedelli kesin teminat mektubunun davacı tarafından davalıya verildiği,ancak üçüncü kişinin üstün hak iddiası karşısında işin tam olarak bitirilemediği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur.Davacı,teminat mektubunun haksız olarak paraya çevrildiğini ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.Davalı ise davacının kira ve su borcu olduğunu,bu sebeple teminat mektubunun haklı olarak paraya çevrildiğini savunmuştur.
Her ne kadar mahkemece,verilen teminat mektubunun sadece imalatla ilgili verildiği,bunun dışındaki nedenlerle paraya çevrilmesinin mümkün olmadığı bonucuna varılarak dava kabul edilmiş ise de;somut olayda üçüncü kişinin üstün hak iddiası kabul edilmiş ve ifa imkansızlığı nedeniyle taraflar arasındaki akdi ilişki tasfiye sürecine girmiştir.Mahkemece benimsenen kural sözleşme devam ettiği süre içinde doğru olmakla birlikte,sözleşmenin tasfiye aşamasında bu kuralın uygulanma olanağı yoktur. Daha açık bir anlatım ile akdi ilişki, tarafların birbirinden doğan hak ve 2011/8818-18187
borçları, verilen teminatlar da dahil edilmek üzere mahsuplaşma yapılmak suretiyle tasfiye edilmelidir. Davacının su ve kira alacağı hakkında hapis hakkı bulunduğu da hiçbir zaman göz ardı edilmemelidir.Bu durumda mahkemece davalı savunması üzerinde durulup,gerçekten sözleşmenin ifası nedeniyle karşı alacağın olup olmadığının araştırılması ve hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 06.12.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.