YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/18424
KARAR NO : 2011/18354
KARAR TARİHİ : 08.12.2011

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün taraflar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalılar vekili avukat … ile … ve davacı vekili avukat …’ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, Belediye’nin ihtiyacı olan 300.000 kalemlik 5 kalem kuru gıdanın davalı….’a 3.8.2004 tarihinde 2.761.140 TL.na ihale edildiğini, davalının diğer davalı Bankaya ait 2.9.2004 tarihli 166.000 TL. Tutarlı kesin teminat mektubu verdiğini ve 8.9.2004 tarihinde sözleşme imzalandığını, sözleşme gereğince fiilen teslim süresinin 22.9.2004 tarihinde başlamasına rağmen 24.9.2004 tarihli ihtara rağmen 27.9.2004 tarihine kadar 25.000 paket teslim gerekirken 1. Parti olarak sadece 3481 paket gıda malzemesi teslim edildiğini, ancak bu teslimatın teknik şartnamaye uygun olmaması nedeni ile kabulünün yapılmadığını, davalının 30.9.2004 ve 19.10.2004 tarihli ihtarlara rağmen taahhüdünü yerine getirmediğinden sözleşmenin 8.11.2004 tarihinde feshedildiğini, yeniden yapılan ihale ile 120.000 paketlik 5 kalem kuru gıdanın 1.989.000 TL.na satın alınmak zorunda kalındığını, verilen teminat mektubunun 31.12.2004 tarihine kadar geçerli olduğu halde, davalı bankanın teminat mektubunu bu tarihten önce çözerek, geçersiz kıldığını ve bu durumu kendilerine de bildirmediğini, davalı firma tarafından verilen teminat mektubunun sahte olarak renkli fotokopisinin
2011/18424-18354
kendilerine verildiğinin anlaşıldığını ve suç duyurusunda bulunulduğunu, teminat mektubunun irad kaydedilememesinden dolayı da zarar uğradıklarını ileri sürerek, iki ihale arasındaki fark tutarı 84.444 TL.nin davalı….’dan fesih tarihinden reoskont faizi ile, 166.000 TL. teminat mektubu bedelinin de, davalılardan reoskont faizi ile müteselsilen ödetilmesine karar verilmesini istemiş, ıslah ile de talep sonucunu artırmıştır.
Davalı Salih, duruşma günün bildirir tebliğe rağmen duruşmaya gelmemiş, cevap da vermemiş, davalı banka da, teminat mektubunun aslının davalı firma tarafından iadesi ile hükümsüz kaldığını, … sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, iki ihale arasındaki fark nedeni ile oluşan zarar tutarı 559.080 TL.nin davalı….’dan tahsiline, 84.444 TL.na dava tarihinden reoskont faizi, bakiyesine ıslah tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına, 166.000 TL. Teminat mektubu bedelinin dava tarihinden değişen reoskont faizi ile davalılardan müteselsilen tahsiline, karar verilmiş; hüküm, davacı … davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının ve davalı Salih’in tüm, davalı … AŞ.nin aşağıdaki bentin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacı …’nin ihtiyacı olan 5 kalem kuru gıda ihtiyacının 3.8.2004 tarihinde davalı….’a 2.761.140.TL. Bedelle ihale edildiği, davalı firmanın diğer davalı … AŞ tarafından düzenlenen 2.9.2004 tarih, 91602 sayılı 31.12.2004 tarihine kadar süreli, 166.000 TL. Bedelli kesin teminat mektubunu davacı …’ye vererek, 8.9.2004 tarihinde sözleşmenin yapıldığı, davalı firmanın teslim yükümlülüğünü yerine getirmediğinden 8.11.2004 tarihinde sözleşmenin feshedildiğinin davalı firmaya ihtar edildiği dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Yine, 7.10.2004 tarihinde teminat mektubu aslının davalı firma tarafından diğer davalı … kurumuna iade edildiği, mektubun iadesi sonrasında davacı yazısı üzerine, davalı … kurumunun davacı …’ye 20.10.2004 tarihli yazı ile, mektubun şubelerince düzenlenip verildiği ve mektuptaki imzaların temsile yetkili kişilere ait olduğunun bildirildiği, davacı …’nin Satınalma Daire Başkanlığı’nın davalı … kurumuna gönderdiği 27.10.2004 tarihli yazısında teminat mektubunun kurumca düzenlenip düzenlenmediğinin ve 27.10.2004 tarihi itibariyle
2011/18424-18354
geçerli olup olmadığının sorulması üzerine de, 28.10.2004 tarihli cevabı yazıda, mektubun kurum tarafından düzenlendiği ancak aslının iadesi nedeni ile muhataba karşı herhangi bir yükümlülüklerinin bulunmadığının bildirildiği taraflar arasındaki yazışmalardan anlaşılmaktadır.
Davacı …’nin davalı firma sahibi….’ın teminat mektubunun aslı yerine renkli fotokopisinin ibraz ederek işlem yaptığından bahisle 19.11.2004 tarihinde suç duyurusunda bulunduğu, … 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2005/104 esasta görülen davada alınan bilirkişi raporunda, Belediye’ye verilen teminat mektubunun asıl belge olmayıp renkli fotokopi yoluyla sahte olarak oluşturulduğu, iğfal kabiliyetine haiz olduğunun açıklandığı ve mahkemece, 5.4.2007 tarihinde özel belgede sahtecilik suçundan cezalandırılmasına karar verildiği de dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır.
Banka teminat mektupları B.K.nun 110.maddesinde yazılı biçimde üçüncü kişinin fiilini taahhüt eden bir … akti olup, taahhüdde bulunan borçlunun sorumluluğu esas akti ilişkiden tamamen ayrı ve bağımsızdır. Banka veya finans kurumu verdiği teminat mektubu ile belli bir riski üstlenmekte, riskin doğması halinde ödemeyi … etmektedir. Riskin son bulması halinde ise, muhatap teminat mektubunu bankaya iade etmekte ve bankanın tazmin yükümlülüğü sona ermektedir.
Genel bankacılık uygulaması konusunda, bankalara yazılan ve dosyaya ibraz edilen … bankası yazısında, teminat mektubunun vadesi dolmadan aslının Bankaya iade edilmesi halinde bankanın yükümlülüğünün sona erdiği bildirilmiş, İş bankası ve … bankası yazılarında ise; vadeli teminat mektuplarının vadelerinden önce lehdar tarafından getirilip iadesi talep edildiğinde herhangi bir yanlışlığa sebebiyet vermemek için muhatabın mektubun iadesinden bilgisi olup olmadığı hususunda yazı alındığının bildirildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, teminat mektubunun süresi sonuna kadar davalı … kurumunun sorumluğunun devam ettiği ve kendi işleyişindeki hata nedeni ile lehdar tarafından aslının ibrazı ile teminatın çözülmesinde davalı … kurumunun sorumlu olduğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, davalı … kurumunun lehdar tarafından teminat mektubunun aslının iadesi nedeni ile teminatı çözmesinden dolayı muhataba karşı sorumlu olup olmadığı ya da sorumluğunun kapsamının değerlendirilmesi noktasından kaynaklanmaktadır. Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, teminat mektupları kıymetli evrak niteliği taşımadıklarından ödemenin mutlaka teminat mektubunun iadesi
2011/18424-18354
karşılığında yapılması yönünde yasal bir zorunluluk bulunmadığı ve davacı idarenin teminat mektubunun tesliminde finans kurumundan teyidini almadığı, finans kurumlarının teminat mektubu aslınının ibrazı halinde teminatı çözerken muhataptan teyit alma konusunda değişik uygulamalarının bulunduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde, müterafik kusur konusu değerledirilerek hak ve nesafet ölçülerine göre bir miktar indirim yapılıp yapılmayacağı hususları tartışılarak, sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece, teminat tutarının tümünden davalı … kurumunun sorumlu tutulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan 1. Bent gereğince davacının ve davalı Salih’in tüm, davalı … AŞ’nin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. Bent gereğince temyiz olunan hükmün davalı … AŞ yararına BOZULMASINA, 900,00 TL duruşma avukatlık parasının davacı … davalı …’den alınarak davalı …Ş’ye ödenmesine, 19.756.00 TL kalan harcın davalı….’dan alınmasına ve yine 5.55 TL kalan harcın davacıdan alınmasına, peşin alınan 2.241.00 TL. temyiz harcının istek halinde davalı …’a iadesine, 8.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.