YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/885
KARAR NO : 2009/5346
KARAR TARİHİ : 16.04.2009

MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacılardan Recep 1989 yılında …’dan zorunlu göç nedeniyle Türkiye’ye geldiğini, … …’da inşa edilen göçmen konutlarından bir dairenin kendisine satıldığını, devletçe sağlanan kredinin … aracılığı ile kullandırılıp, kredi borcunun tamamını ödediğini taşınmazı diğer davacı …’e 13.9.2006 tarihinde satıp tapusunu da devir ettiğini, taşınmazın tahsisinden önce 1991-1992 yıllarında 7.800.000 TL Devlet Bakanlığı hesabına ödeme yaptığı ödemenin alınan krediden mahsup edilmediğini, geçen süre içinde T. … Bankasının T. … Bankasına devir edildiğini, borçlarından mansup edilmeyen 7.800.000 TL’nin denkleştirici adalet ilkesi gereği, gayrimenkul rayiç değeri yada tüfeye göre lehlerinde olacak şekilde güncelleştirilerek, fazla hakları saklı kalarak 6.000 YTL’nin faizi ile davalılardan müteselsilen tahsilini istemişlerdir.
Davalı … zamanaşımı süresinin dolduğunu, 24.5.2002 tarihinde kesin maliyet hesabı çıkarılarak T.C. … Bankasına talimat verildiğini, mahsup yapılmamasından bankanın sorumlu olduğunu bildirip, davanın reddini savunmuştur.
Davalı Toki, taşınmaz satış sözleşmesinde davacı …’in taraf olmadığından, davacı …’in de taşınmazı sattığından dava açma haklarının olmadığını, satış ve kredi işlemlerinin Devlet Bakanlığı ile Bankaca yapıldığını,
2009/885-5346
kendilerine sadece koordinasyon görevinin verildiğini bildirip davanın reddini savunmuştur.
Davalı …. … Bankası, davanın zamanaşımına uğradığını, dava konusu paranın Devlet Bakanlığı hesabına yatırıldığını, konutların yapımı, tahsis, teslim ve tapu devri, ipotek ve maliyet hesabı çıkarılmasının Devlet Bakanlığına ait olduğunu, bankanın kredi kullandırılması ve geri tahsilinde aracı olduğunu, başkaca sorumlulukları olmadığını bildirip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 5.723.33 YTL’nin dava tarihinden faizi ile davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalılar … ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının aşağıdaki 2 nolu bendin dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Başbakanlığın yaptığı …’daki göçmen konutlarından bir dairenin davacılardan Receb’e tahsis edilip, 23.11.1993 tarihli kredi sözleşmesi yapılarak tapusunun da 11.1.1993 tarihinde devredildiği, kredi sözleşmesindeki borç alındıktan ve taşınmazın devir yasağı süresi geçtikten ve ipotek kalktıktan sonra, davacı … tarafından diğer davacı Sebatin’e 13.9.2006 tarihinde tapu ile satıldığı taraflar arasında çekişmesizdir. Dava konusu 7.800.000 TL davacı … tarafından konut tahsisinden önce ödenmiştir. Davacı Sebatin’in bu ödeme ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu paranın taşınmazda aynî hak doğuracak bir bağlantısıda yoktur. Taşınmazın ilk maliki tarafından davacı Sebatin’e … olması, bu paranın da devir ve temlik edildiğini göstermez. Davacılar, aralarında yapılmış bir temliknameden bahsedip ibrazda etmemişlerdir. Öyle olunca davacı Sabatin’in dava açma hakkı, yani aktif husumet ehliyeti yoktur. Mahkemece Sabahin Ahmetoğlu’nun davasının bu nedenle reddine karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazalı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
3-Başbakanlıkça … Pursaklarda yaptırılan göçmen konutlarından bir dairenin, davacı …’in başvurusu üzerine kendisine tahsis edilip, 26.5.2003 tarihli taahütname alınıp, daha sonra T…. ile 23.11.1992 tarihli kredi sözleşmesi düzenlenerek, tapusu da 11.1.1993 tarihinde devir edilmiştir. Dairenin 2510 sayılı kanun gereği 10 yıl süre ile başkalarına devir edilemiyeceği, kredi borcu nedeniyle ipotek edildiği, bankadan alınan kredinin tamamen ödenip, devir yasağı süresi geçmiş, ipotekte fek edilmiştir. Bu hususlar dosya kapsamı ile sabit ve tartışmasızdır. Davacı, dairenin kendisine tahsis edilmesinden ve kredi sözleşmesi
2009/885-5346
imzalanmasından önce 1991-1992 yıllarında yaptığı 7.800.000 lira ödemenin, kredi borcundan mahsup edilmediği iddiası ile bu davayı açmıştır.
Taraflar arasındaki ihtilafın çözümü için davalıların konum ve sorumluluklarının belirlenmesi gerekir. Göçmen konutlarının yapımı için dış kaynaklardan Başbakanlıkça sağlanan kredi ile, Devlet Bakanlığı koordinatörlüğünde konutların yapım işine başlandığı, sağlanan kredinin … Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile T…. arasında düzenlenen muhtelif devir anlaşmaları ile bankaya devir edildiği, en son yapılan ve diğer anlaşmaları iptal eden 11.3.1993, 19.4.1993 ve 13.6.1994 tarihli devir anlaşmalarından, Devlet Bakanlığı organizatörlüğünde yapılan göçmen konutlarının dağıtım devir prensiplerini gösteren “Yönerge”nin 8.maddesinin “D” bendinden, yine Devlet Bakanlığı ile T…. arasındaki protokol hükümlerinden, devir edilen kredinin Bakanlığın onayı ile kullanılacağı, konut peşinatlarının konutların kesin maliyetlerinin çıkarılmasından sonra kredi borçlarından düşülebileceği, peşinat ve taksitlerin bakanlıkça belirleneceği, projenin amacına ulaşması, gerekli önlem ve tedbirlerin alınması, inşaatların kontrolü, proje finansmanı için gerekli diğer kaynakların temini, borçluların belirlenmesi, ferdi ipotek tesisi, projenin zamanında bitirilmesi, kredilerin geri ödenmelerinin başlangıç tarihinden evvel konutların hak sahiplerine tesliminin Devlet Bakanlığının sorumluluğunda olduğu, bankaya aracılık hizmetlerinden dolayı %1,5 komisyon ödeneceği, kredilerin geri ödenmesinde uygulanacak faiz oranı, hesaplama şekli, geri ödemenin başlama tarihi, bankanın kendisine geri ödenen kredileri 1.3.1994 tarihinde ilki olmak üzere 6 ayda bir hazine hesabına bankaca ödeneceği, projenin yürütülememesinden, konutların tahsis ve teslim edilmemesi, tamamlanamaması, borçluların belirlenememesi, teminat tesis edilmemesi ve bankanın iradesi dışında oluşan nedenlerde kredi geri ödemelerinin başlatılamaması veya yapılamaması halinde bankanın krediyi geri ödeme yükümlülüğü taşınmadığı, daha sonra T…. Bankasının, TC. … Bankasına devir edildiği, ve yine göçmen konutlarını yapımı işi ile Toki’nin görevlendirildiği anlaşılmaktadır. T…. Bankasının T.C. … Bankasına devir edilmesinden sonra, … Hazine Müsteşarlığı ile bu banka arasında yapılan tadilat anlaşmalarında, bankaya yukarıda açıklananlar dışında bir yükümlülük getirilmemiştir.
Tüm açıklamalardan ve dosya kapsamından T…. Bankasının ve onun halefi olan T.C. … Bankasının, Başbakanlıkça temin edilen göçmen konutlarının yapımı ile ilgili kredinin kullanımında, tamamen aracı olduğu, başkaca
2009/885-5346
bir sorumluluğu bulunmadığı, konut tahsis ve satışından önce yatan paranın da Devlet Bakanlığı hesabında kaldığı, bunun iadesinden … ve bağlı kuruluşu olan Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sorumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Mahkemece açıklanan bu hususlar göz ardı edilerek, aksı düşüncelerle yazılı şekilde T.C. … Bankasının da sorumlu tutulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: 1.bent gereği … ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereği kararın tüm davalılar yararına, 3.bent gereği kararın davalı …. … Bankası yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, 16.4.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.