YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/14289
KARAR NO : 2009/3744
KARAR TARİHİ : 19.03.2009
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, noterde düzenlenen 25.03.1998 tarihli kira sözleşmesi gereği mülkiyeti davalıya ait taşınmazı ihale sonucu 5 yıllığına kiralayarak 6.000.000.000TL kira bedelinin tamamını peşin ödediğini,davalının bu taşınmazı 04.05.2000 tarihli encümen kararı ile 18.04.2001 tarihinde tapuda başka şahsa devrettiğini,yeni malikin tahliyesini istediğini,29 aylık kira bedelinin davalının uhdesinde sebepsiz olarak kaldığını ileri sürerek davalının uhdesinde kalan meblağın denkleştirici adalet ilkesi gereği eriştiği reel değer olan 17.665 USD karşılığı 23.847.775.000 TL.nin davalıya başvuru tarihi olan 04.10.2001 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacı tarafça davalıdan kiralanan dükkan için 1998 tarihinde 5 yıllık kira bedelinin peşin ödendiği,18.04.2001 tarihinde davalının taşınmazı başkasına devrettiği,bu tarihten sonra 31 aylık kira bedeli olan 3.100.000.000TL.nin ifanın imkansız hale geldiği 18.04.2001 tarihinde ulaşacağı alım gücü değerinin 14.667.479.640 TL olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile,14.667.479.640 TL.nin 04.10.2001 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
2008/14289/2009/3744
Davacının, davalıya ait taşınmazı 17.03.1998 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 5 yıllığına kiralayarak kira bedelinin tamamını 6.000.000.000TL olarak 1998 yılı içinde ödediği,davalının bu taşınmazı 18.04.2001 tarihinde dava dışı şahsa tapuda devrettiği yanlar arasında ihtilafsız olup mahkemenin kabulü de bu yöndedir.Davacı,taşınmazın tapuda devir tarihi olan 18.04.2001 tarihinden kira dönemi sonuna kadarki dönem için sebepsiz olarak davalının uhdesinde kalan kira bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre erişeceği değerin davalıdan tahsili talebiyle eldeki bu davayı açmıştır. Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda bu dönem için ödenen kira bedelinin 18.04.2001 tarihinde erişeceği değer olan 14.667.479.640 TL.yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder.Davaya konu kira sözleşmesi geçerli olup davalı tarafça haksız olarak feshedilmiştir.Sözleşme geçerli olduğuna göre somut olayda denkleştirici adalet ilkesi uygulanamaz. Öte yandan davacı mecur 3. kişiye satılsa dahi mecuru fiilen tahliye ettiği tarihe kadar olan kiradan sorumludur. Mahkemece davacının mecuru tahliye tarihi saptanıp bu tarih ile kira dönemi sonuna kadar peşin ödenen kira bedelinin istirdadına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 19.3.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.