YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/13097
KARAR NO : 2008/15194
KARAR TARİHİ : 22.12.2008
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, davalılardan … Limited Şirketinin üreticisi, diğer davalı … Arıcılık A.Ş.’nin ise satıcısı olduğu “formiset” adlı ilacı, … kovanlarının bakımı ve ilaçlanması için davalı … Arıcılık A.Ş.’den satın aldığını, ancak ilacı kullandıktan sonra 134 adet … kovanında bulunan arılarının öldüğünü, yaptırmış olduğu tespit gereğince bu nedenle 26.800,00 YTL zarara uğradığını ileri sürerek, anılan miktarın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılardan … Arıcılık A.Ş., şirketin merkezinin Borçka olması nedeniyle davada yetkili mahkemenin Borçka Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, kendilerine karşı dava açılamayacağını, ayrıca satılan ilacın da ayıplı olmadığını belirterek, davanın gerek husumet ve yetki nedenleriyle gerekse esastan reddini dilemiş, diğer davalı şirket de duruşmada vermiş olduğu beyanında davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, birden fazla davalı olması durumunda davalılardan birinin ikametgahı mahkemesinin davada yetkili olması, davalılardan … Arıcılık A.Ş.’nin, cevap süresinin uzatılması talebi üzerine ilk duruşmada esasa girmeden önce cevap dilekçesini sunarak yetki itirazında bulunması ve davalılar arasında da mecburi dava arkadaşlığı mevcut olması nedenleriyle HUMK’nun 9. maddesinin 2. fıkrası 2008/13097-15194
gereğince mahkemenin yetkisizliğine, dosyanın kesinleştiğinde yetkili Borçla Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Yetkisizlik itirazı, HUMK’nun 187. maddesinde tahdidi olarak sayılan ilk itirazlardan olup, davanın başında işin esasına geçilmeden önce ileri sürülmesi gereklidir. HUMK’nun 188. ve 195. maddeleri gereğince, Asliye Hukuk Mahkemelerinde de geçerli olan yazılı yargılama usulünde yetki itirazı kural olarak sadece 10 günlük esasa cevap süresi içinde ileri sürülebilir. Bununla birlikte aynı Kanunun 197. ve 198. maddeleri gereğince esasa cevap süresinin hakim tarafından uzatıldığı hallerde, uzatılan bu süre içinde de yetki itirazının yapılması mümkündür. Ne var ki cevap süresi hakim tarafından uzatılmamışsa, esasa cevap süresi geçtikten sonra yetki itirazında bulunulması mümkün olmadığı gibi, davalının cevap dilekçesinin uzatılmasına ilişkin talebi konusunda mahkemece olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması halinde de, cevap süresinin uzatıldığından söz edilemeyeceğinden, bu durumda da yetki itirazının 10 günlük esasa cevap süresi içinde yapılması zorunlu olup, bu süre geçirildikten sonra yetki itirazında bulunulması mümkün değildir. Davalı 10 günlük cevap süresinden sonra yetki itirazında bulunursa, davacı süre aşımına karşı koymasa bile, bu sürenin hak düşürücü nitelikte olması nedeniyle mahkeme, yetki itirazını kendiliğinden süre aşımından dolayı reddetmekle yükümlüdür.
Dava konusu olayda davalılardan … Arıcılık A.Ş’ne dava dilekçesi, 4.7.2007 tarihinde tebliğ edilmiş olup, adı geçen davalı 5.7.2007 tarihli dilekçe ile, cevap süresinin duruşma gününe kadar uzatılmasını talep etmişse de, mahkemece davalının bu talebi hakkında olumlu veya olumsuz herhangi bir karar verilmemiştir. Buna rağmen davalı … Arıcılık A.Ş., esasa cevap süresi geçtikten sonra ilk celse tarihi olan 24.7.2007 tarihinde vermiş olduğu cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunmuş, mahkemece de söz konusu yetki itirazı kabul edilerek, mecburi dava arkadaşlığı nedeniyle her iki davalı yönünden de mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. Oysa ki az yukarda da değinildiği gibi, cevap dilekçesinin uzatılmasına ilişkin talep konusunda mahkemece herhangi bir karar verilmediğinden, yetki itirazının yine 10 günlük esasa cevap süresi içinde yapılması gerekli olup, bu süre geçtikten sonra 24.7.2007 tarihinde yapılmış olan yetki itirazının süre aşımı nedeniyle reddedilmesi gerekir. O halde mahkemece süresinde yapılmayan yetki itirazı, bir ara kararı ile reddedilerek, işin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Davacı tarafından davalılardan … Arıcılık Limited Şirketine satıcı olması, … Farma A.Ş.’ne ise üretici olması nedeniyle dava yöneltilmiş olup, davada davalılar arasında mecburi dava arkadaşlığı bulunmadığı ve davalılardan … Farma Limited Şirketi tarafından ileri sürülmüş bir yetki itirazı da mevcut olmadığı halde, adı geçen davalı yönünden de yetkisizlik kararı verilmiş olması da, ayrıca usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ:Yukarıda 1. ve 2. bentlerde açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün, temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, 22.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.