YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2007/9422
KARAR NO : 2007/13698
KARAR TARİHİ : 19.11.2007
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatı tarafından duruşmalı davalı avukatınca duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat … ile davalı vekili avukat … gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, 5 adet iskelenin kullanım hakkı için davalı ile 7.7.1994 tarihinde başlayan 49 yıllık kira sözleşmesi yaptıklarını, sözleşmenin 6. maddesine göre yıllık kullanım bedelinin 1.200.000.000 TL. olarak belirlenip her yıl DİE.ce yayımlanan TEFE oranında artırılmasının kararlaştırıldığını, 2000 yılında yürürlüğe giren 4531 sayılı yasanın kiralarda 2000 yılında %25, 2001 yılında %10 oranında artış öngördüğünü ancak davalı tarafından fahiş kira belirlendiğini ve ihtirazı kayıtla ödemeler yapılarak fazla ödenen tutarlar için açtığı istirdat davalarının bir kısmının sonuçlandığını bir kısmının derdest olduğunu, davalının bu defa sözleşme hükümlerine aykırı olarak 2005-2006 dönemi için fahiş kira talep ettiğini ve istenen bedelin ihtirazı kayıtla yatırıldığını belirterek, 200.399 YTL.nin yasal faizi ile istirdadına karar verilmesini istemiştir.
Davalı, fazla ödeme söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, 214.721 YTL. asıl ve ödeme tarihinden işlemiş 4.489 YTL. toplam 129.211 YTL.nin ana paranın yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm; taraflarca temyiz
edilmiştir.
1-Taraflar arasında 7.7.1994 tarihinde yapılan sözleşme ile davalıya ait 5 adet iskelenin kullanma hakkının ilk yıl için 1.200.000.000 Tl. bedel ile davacıya bırakıldığı, sözleşmenin 6. maddesi gereğince iskelelerin, sözleşmenin 2-A maddesinde belirtilen amaçlarla kullanılması halinde ikinci ve izleyen yılların kullanım bedelinin DİE.nin belirleyeceği TEFE oranında artırılacağı ilk üç yıldan sonraki ikinci ve izleyen üç yıllık dilimlerin ilk yılı için kullanım bedelinin davalı tarafça yeniden takdir edileceği kabul edilmiştir.
7.7.1999-7.7.2000 dönemi için kullanım bedelinin 31.687.590.000 TL. olduğu Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/1998 -2002/1198 sayılı ve 9.7.2002 tarihli kararı ile kesin hükme bağlanmış olup, 7.7.2000-7.7.2001 dönemi için ise kira bedelinin %25 oranında, 7.7.2001-7.7.2002 dönem için ise %10 oranında artırılması 4531 sayılı yasa gereği olduğu gibi, davacı 7.7.2000 döneminden itibaren fazladan tahsil edilen kira bedellerinin istirdadı için açtığı davanın derdest olduğunu bildirdiğine göre, bu davanın sonucuna göre anılan dönemlere ilişkin belirlenen kira bedelleri eldeki davanın konusunu oluşturan 2005-2006 dönemi için de esas alınacaktır. Bu nedenle, dava konusu dönemden önceki dönemlere ilişkin açılan ve derdest olduğu bildirilen dava dosyası istenerek, bu davanın sonucuna göre belirlenen kira bedellerine göre bir önceki dönem kira bedeline yukarıda açıklanan sözleşme hükümlerine göre artış yapılarak dava konusu dönemin kira bedelinin tespiti gerekir. Mahkemece önceki dönemlerin kira bedellerine ilişkin açılan dava bulunduğu gözetilmeden her yılın kira bedelinin DİE .nin belirlediği TEFE oranına göre artış yapılarak ortaya çıkan kira bedeli üzerinden davanın kabulü usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenle temyiz edilen kararın bozulmasına, 2.bent gereğince tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 500 YTL duruşma avukatlık parasının karşılıklı olınarak birbirlerine ödenmesine, 19.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.