YARGITAY KARARI
DAİRE : 13. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2007/4613
KARAR NO : 2007/9854
KARAR TARİHİ : 09.07.2007
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili avukat … ile davacı vekili avukat … ‘in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, Türk Hava Kuvvetlerinden pilot yarbay rütbesiyle emekli olduktan sonra 1.4.2004 tarihinde davalı şirkette Airbus-320/321 pilotu olarak işe başladığını, davalının, üç yıllık çalışma zorunluluğu getiren, aksi halde 17.914 Euro tazminat ödenmesini içeren bir adet “taahhütname” ve aynı miktarda senet imzalattığını, işe başladıktan sonra davalı tarafından, ulusal ve uluslararası sivil havacılık kurallarının emredici hükümleri ihlal edilerek uçuş limitlerinin üstünde ve mecburi dinlenme saatlerine uyulmadan uçuşlara gönderildiğini, bu durumun taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmenin 6/a ve 6/b maddelerine de aykırılık teşkil ettiğini, tüm sivil havacılık kuruluşlarında zorunlu olmasına rağmen lisans kaybı sigortasının yaptırılmadığını, pas bilet hakkının kaldırıldığını, maaş ve uçuş tazminatları ile yolluklarının da zamanında ödenmediğini, ödense de taksitler halinde ödendiğini, bu şekilde kendisi için çekilmez hal yaratan sözleşmeyi, sözleşmenin 10/a ve Borçlar Kanununun 344 ve … Kanununun 24/a maddeleri gereğince, 10.11.2004 tarihinden geçerli olmak üzere haklı nedenlerle feshettiğini, haklı fesih nedeniyle davalının kendisinden herhangi bir talepte bulunamayacağını, 2007/4613-9854
buna rağmen davalının işe girerken almış olduğu teminat senedini iade etmediğini ileri sürerek, davalıya borçlu olmadığının tesbitine, teminat senedinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, Türk Hava Kuvvetlerinde temel eğitim almış
olmasının, davacıya tüm uçakları kullanabilme yetkisi vermediğini, bir pilotun herhangi bir tip uçağı kullanabilmesi için, o uçak tipinin eğitimini almış olması ve bu eğitimin lisansına işlenmesinin gerektiğini, davalının şirkete girerken A-320/321 tip lisansının bulunmadığını, bu nedenle eğitime tabi tutulduğunu, tip operator conversion yer eğitimini şirketin eğitim tesislerinde, Simulator eğitimini ise Air France Training Center Paris/Fransa’da aldığını, eğitim masrafının 17.914 Euro olup, tümünün şirket tarafından karşılandığını, davacının bu eğitim ücreti karşılığında şirkette üç yıl çalışmayı taahhüt ettiğini, bu taahhüdü yerine getirmesinin teminatı olarak da senet imzalayarak şirkete verdiğini, alınan eğitimin şirket tarafından Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne bildirilip davacının lisansına işletildiğini, davacının 1.4.2004 tarihinde başladığı görevini 10.11.2004 tarihinde … taraflı olarak feshettiğini, fesih sebeplerinin haklı olmadığını, kaldı ki davacının haklı fesih sebeplerini öğrendiği andan itibaren uygun bir süre içinde … akdini feshetmesi gerektiğini, sözleşmenin tarafların hür iradesi ile imzalandığını, ücretlerin şirketin nakit akışına göre iki ayrı partide ödendiğini, davacının arkadaşlarıyla birlikte toplu olarak aynı istifa dilekçeleri ile akdi feshettiğini, bu şekilde eğitim bedelinden kurtulma çabası içine girdiğini, iyiniyetli olmadığını, fesih sebeblerinin de dayanaksız, hukuka ve ahlaka aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacıdan işe başlarken alınan “şirkette üç yıl görev yapacağı, aksi halde eğitim bedellerini ödeyeceği” yönündeki taahhüdün, sözleşmeyi haklı nedenle fesih hakkını ortadan kaldırmadığı, davacının, pek çok nedenle sözleşmeyi feshettiğini ileri sürmüş olmakla birlikte, istifa tarihi itibariyle 1.11.2004-11.11.2004 tarihleri arasındaki maaş ve uçuş tazminatlarının ödenmemiş olması karşısında davacının sözleşmeyi fesih isteminin öncelikle bu nedenle haklı olduğu belirtilerek, taahhütnamede yer … üç yıllık süre ile çalışma zorunluluğu ve aksi halde eğitim giderlerinden sorumlu olacağına dair kayda hukuki değer izafe edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının 1.4.2004 tarihli sözleşmeyi haklı olarak feshettiğinin ve davalıya borçlu olmadığının tesbitine, keşidecisi davacı, lehdarı davalı olan 17.914 Euro bedelli tanzim ve vade tarihi 2007/4613-9854
boş olan senedin de iptaline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacının 1.4.2004 tarihinde davalı şirkette pilot olarak göreve başladığı, tüm masrafların davalı tarafından karşılanmak üzere davacıya A-320/321 tip uçak eğitimi verildiği, davacının bu eğitim ücreti karşılığında şirkette üç yıl çalışmayı taahhüt ettiği, bu taahhüdü yerine getirmesinin teminatı olarak da senet imzalayarak verdiği, alınan eğitimin şirket tarafından Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne bildirilip davacının lisansına işletildiği, davacının 1.4.2004 tarihinde başladığı görevini 10.11.2004 tarihinde … taraflı olarak feshettiği anlaşılmakta olup, davacı, sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini belirterek, davalıya borçlu olmadığının tesbitini ve işe başlarken vermiş olduğu senedin iptalini talep etmiş, davalı ise feshin haksız olduğunu savunmuştur. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sözleşmenin davacı tarafından … taraflı olarak feshedilmesinin haklı olup olmadığı ve davacının imzalamış olduğu taahhütname ve senet nedeniyle davalıya karşı borçlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece görüşüne başvurulan 12.12.2006 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle, davacının Air France firmasında 36 saat simülatör eğitimi aldığı, buna ilişkin bir kısım belge ve harcamaların dosyada mevcut olduğu, öğretmen kaptan pilotların dilekçelerinden ve tanık beyanlarından anlaşıldığı üzere, seferlere gönderilen pilotların konakladığı bazı otellerin mevzuatta belirlenen standartlarda olmadığı, pilotların gereği gibi dinlenmeden tekrar uçuşa gitmek zorunda bırakıldığı, uçuş limitlerinin üstünde uçuşlara gönderildiği, davacının aylık ücretlerinin taksitler halinde yatırıldığı, ayın onuna kadar yatırılması gerekirken 31.7.2004 tarihinde ve ayrıca 14.10.2004, 11.11.2004 tarihlerinde yapılan ödemelerin süresinde olmadığı, bazı ödemelerin eksik yatırıldığı ve sonradan tamamlandığı, ayrıca 1.11.2004-11.11.2004 tarihleri arasındaki maaş ve uçuş tazminatlarının yatırılmadığı belirtilerek davacının sözleşmeyi … taraflı feshinde haklı olduğu bildirilmiş, mahkemece diğer fesih nedenleri değerlendirilmeden, davacının istifa tarihi olan 10.11.204 tarihi ve davanın açıldığı tarih itibariyle, davacının hak ettiği 1.11.2004-11.11.2004 tarihleri arasındaki maaş ve uçuş tazminatlarının yatırılmaması karşısında, davacının sözleşmeyi feshetmesinin öncelikle bu nedenle haklı olduğu kabul edilmiştir. Oysa davalı, bilirkişi raporuna itiraz etmiş olup, davacının, uçuş limitlerinin üstünde görevlendirilmediğini, fesih tarihine kadar bu yönde herhangi bir itiraz ve şikayetinin de bulunmadığını, hak ettiği tüm maaş ve uçuş tazminatlarının ödendiğini, şirkette çalışmaya 2007/4613-9854
başlamadan önce 20.2.2004 tarihinde Türk Hava Yollarına … başvurusunda bulunduğunu, şirket tarafından verilen ve lisansına işlenen tip eğitimi sayesinde … başvurusunun 22.10.2004 tarihinde kabul edilmesi akabinde 10.11.2004 tarihinde … akdini feshettiğini, 22.11.2004 tarihinde de Türk Hava Yollarında çalışmaya başladığını, Türk Hava Yollarının devlet güvencesinde olması nedeniyle havacılık sektöründe adı geçen kurumun pilot alımı yaptığı dönemlerde pilotların çalıştıkları hava yollarından ayrılıp çalışma tercihlerini Türk Hava Yolları lehine kullandıklarını, davacının da üç yıl çalışma koşuluyla şirkette eğitim aldıktan sonra Türk Hava Yolları tarafından … başvurusunun kabul edilmesi üzerine suni sebeplerle akdi feshettiğini, eğitim giderlerini ödememek için de eldeki davayı açtığını, bu şekildeki davranışın objektif iyiniyet ve dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu bildirmiştir. Mahkemece davalının bu itirazları üzerinde durulmamış, gerekli inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır. Gerçekten de, dosya kapsamına göre henüz davalı şirkette çalışmaya başlamadan önce davacının 20.2.2004 tarihinde Türk Hava Yollarına … başvurusunda bulunduğu, 22.10.2004 tarihinde … başvurusunun kabul edildiği, 10.11.2004 tarihinde davalı şirketle olan … akdini feshettiği, 22.11.2004 tarihinde Türk Hava Yollarında çalışmaya başladığı, 3.12.2004 tarihinde de eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır. Dava konusu sözleşme, Borçlar Kanunu hükümlerine tabi bir sözleşme olup, mevcut uygulamaya davacı uzun süre ses çıkarmamış ise, daha sonra somut olayda olduğu gibi, daha iyi şartlarda bir … başvurusunun kabul edilmesinden sonra bu hakkın ileri sürülmesi MK.nun 2. maddesinde belirtilen iyiniyet kuralları ile bağdaşmaz ve hukuken himaye edilemez. O halde davalının itirazında bildirmiş olduğu bu hususların incelenip değerlendirilmesi zorunludur. Bu nedenle mahkemece, objektif iyiniyet kuralları da gözetilmek suretiyle az yukarda belirtilen ve davalının itirazına da konu olan tüm bu hususlarda inceleme ve değerlendirme yapılarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 500,00 YTL duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 9.7.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.