YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/617
KARAR NO : 2023/1346
KARAR TARİHİ : 02.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki ihalenin feshine ilişkin şikayet nedeniyle yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçiler vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince HMK’ nın 355. ve 353/1-b-2 maddeleri uyarınca İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle şikayetin esastan reddi ile şikayetçiler aleyhine ihale bedelinin %2’si oranında para cezasına hükmedilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçiler vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçiler vekili dilekçesinde; satış ilanının ilgililere tebliğ edilmediğini, taşınmazın fiili durumu ile satış ilanındaki özelliklerinin farklı olduğunu ihale alıcısı olarak görünen … Makina… Şirketi vekilinin ihalede pey ileri sürme yetkisinin olmadığını, taşınmaz … Makina ….Şirketi’ne ihale edilmesine rağmen ihale tutanağında alacağa mahsuben Banka’ya ihale edildiğinin yazıldığını, icra müdürlüğünce yapılan maddi hata müdürlükçe sonradan tek taraflı olarak düzeltilmişse de bu durumun mümkün olmadığını, esaslı hatadan kaynaklı ihalenin feshi gerektiğini, ekonomik şartlarda meydana gelen değişiklikler sonrası taşınmaz değerinin arttığını ve taşınmazın düşük değere ihale edildiğini ileri sürerek 06.06.2022 tarihli ihalenin feshini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı … Bank Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde; ihale tutanağında ihale alıcısının ismi sehven hatalı yazılmışsa da sonradan bu durumun düzeltildiğini, taşınmazın değerine ilişkin itirazların bu aşamada incelenemeyeceğini, ihalenin usul ve yasaya uygun yapıldığını beyan ederek talebin reddini ve şikayetçiler aleyhine %10 oranında para cezasına hükmedilmesini istemiştir.
İhale alacısı … Makina Ve Orman Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi vekili cevap dilekçesinde; ihale alıcısı olduğunu, şikayet dilekçesinde bahsi geçen durumun maddi hata olup esasa etkili olmadığını, satış öncesi ve satış sırasındaki tüm işlemlerin hukuka uygun olduğunu beyan ederek talebin reddini ve şikayetçiler aleyhine para cezasına hükmedilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile satış ilanının usulsüz tebliğ edildiği veya tebliğ edilmediği iddiasının ilgilisi tarafından ileri sürülebileceği, 11.04.2022 tarihinde şikayet edene satış ilanının tebliğ edildiği, taşınmazın ayırt edici ve önemli özelliklerinin ilan edilmediği iddiasının süresinde mahkemede ileri sürülmediğinden dinlenemeyeceği, ihale alıcısı vekilinin dosyaya sunduğu vekaletnamesinde ihaleye girme ve pey ileri sürme yetkisinin bulunduğu, taşınmazın … Makina…Şirketi’ne ihale edilmesine karşın artırma tutanağında alacağa mahsuben alacaklı Bankaya ihale edildiğinin yazılmasının maddi hata niteliğinden olduğu ve ihalenin feshini gerektirecek sebep olmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçiler vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, gerekçeli kararın tebliğinden sonra gerekçeli istinaf dilekçesini sunacağını beyan etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda ihale usul ve yasaya uygun yapıldığından, şikayetin reddi gerektiği, şikayetin esastan reddi halinde mahkemece para cezasına hükmedilmesi gerekirken bu yönde karar verilmemesinin hatalı olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, ihalenin feshi talebinin reddine, ihale bedelinin %2’si oranında belirlenen 184.800 TL para cezasının davacılardan alınarak hazineye verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçiler vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
İhale alıcısı olarak görünen … Makina…Şirketi vekilinin ihalede pey ileri sürme yetkisinin olmadığını, ilgililere usulüne uygun satış ilanının tebliğ edilmediğini, taşınmazın önemli özelliklerinin ilan edilmemesi sebebiyle ihaleye düşük katılımı olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince ihale bedelinin %1’i oranında para cezasına hükmedilip hüküm fıkrasında %2 oranında para cezasının hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihalenin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 134. maddesi
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, şikayetçilerin ihalenin feshi talebinin reddine yönelik temyiz itirazları ile aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Şikayetçiler aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re’sen yapılan değerlendirmede;
İİK’nın ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’ nın 27.maddesi ile eklenen fıkra ile;
“İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek, talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. ” hükmü getirilmiştir.
2. Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
3. Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
4. Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re’sen değerlendirilir.
5. Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK’na 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’ nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;
“134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir.” hükmünü içermektedir.
Yukarıda geçen yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçiler aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçiler aleyhine ihale bedelleri toplamının %2’si oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nun 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olduğu görülmekle, Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin %2’si olarak belirlenen para cezasının %5’i oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacağı anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesi kararının para cezası yönünden düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 4 numaralı hüküm fıkrasında yer alan ” ihale bedelinin %2’i oranında belirlenen 184.800 TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “ ihale bedelinin %5’i oranında belirlenen 462.000,00 TL” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.