YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/367
KARAR NO : 2023/1496
KARAR TARİHİ : 08.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki ihalenin feshi şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi üçüncü kişi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi üçüncü kişi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi icra mahkemesine başvurusunda; 03.12.2021 tarihinde ihalesi yapılan 63 AAF 685 plaka sayılı aracın ihalesine katılmak üzere teminat yatırdığını ancak katılımının engellendiğini ve ihalenin erken bitirildiğini, ihaleye fesat karıştırıldığını ileri sürerek 03.12.2021 tarihli taşınır ihalesinin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı, şikayetçi pey sürmediğinden aktif husumet ehliyeti olmadığını, ayrıca ihaleye katılımın engellendiği ileri sürülmüş ise de e-teklif verilebilecekken verilmediğini, zarar unsurunun oluşmadığını, fesat iddiasının soyut olduğunu ve ispatlanamadığını, şikayetin husumetten reddine, aksi halde esastan reddine, alacak tutarının %20’si oranında inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. Gerekçe ve Sonuç
Şikayetçinin takipte taraf olmadığı, İİK’nın 134/2 maddesinde sayılan ilgililerden de olmadığı gerekçesi ile şikayetin aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, İİK’nın 134/2 maddesi uyarınca para cezasına hükmedilmesine yer olmadığına, 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından başlangıçta peşin olarak alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL’nin şikayet edenden alınarak Hazineye gelir kaydına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi üçüncü kişi istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Şikayetçi üçüncü kişi, teminat yatırma şartı gerçekleştiğinden ihalenin feshini istemekte aktif husumet ehliyetinin olduğunu, ihaleye katılımı engellendiği için pey süremediğini, delillerin toplanmadığını, eksik inceleme yapıldığını, ihaleye fesat karıştırıldığına dair şikayet dilekçesindeki hususları tekrarlamak suretiyle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
C.1.Gerekçe ve Sonuç
Şikayetçinin takipte taraf olmadığı, ihalenin feshini talep edebilecek kişilerin İİK’nın 134/2 maddesinde sınırlı olarak sayıldığı, şikayetçinin bu kişilerden olmadığı, ihaleye girmek için teminat yatırılmasının yeterli olmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi üçüncü kişi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi üçüncü kişi, ihaleye katılımı engellendiği için pey süremediğini, yapılan suç duyurusu neticesinde şirket yetkilisini alıkoyarak ihaleye girmesini engelleyen bu kişiler hakkında … Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2022/170 Esas sayılı dosyasında ihaleye fesat karıştırma sebebiyle dava açıldığını, derdest olduğunu, bu dosya incelenmeden eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini, ihaleye fesat karıştırılmış olmasının ihalenin feshi sebebi olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınır ihalesinin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 134. maddesi, 7343 sayılı Kanunun 27/4 maddesi.
3. Değerlendirme
Şikayetçi üçüncü kişinin temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İhalenin feshine ilişkin şikayetler daha önce başvuranın kim olduğuna bakılmaksızın maktu harca tabi iken 2004 sayılı İİK’nın 134. maddesinde değişiklik yapan ve 30.11.2022 tarihinde yürürlüğe giren 7343 sayılı kanunun 27/4. maddesi ile davayı “ Satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerin” açması halinde ihale bedeli üzerinden nispi harca tabi kılınmıştır.
İhalenin feshi talebinin 30.11.2021 tarihinden sonra yapılması halinde kanunda belirtilen istisnai taraflar dışında kalan gerçek yada tüzel kişiler tarafından yapılması halinde ihale bedeli üzerinden nispi harca tabi olduğu ve nispi harcın yarısının peşin yatırılacağı tartışmasızdır.
Vurgulamakta yarar vardır ki, kamu düzenine ilişkin hususları hâkim (ve Yargıtay) kendiliğinden gözetme ile yükümlü olduğundan Yargıtay’ın, kamu düzenine aykırı bir husustan dolayı hükmü temyiz edenin aleyhine (temyiz etmemiş olan tarafın lehine) bozması (düzeltmesi) olanaklıdır (HGK’nun 07.03.2012 tarih ve 2011/19-799 E.-2012/128 K. sayılı kararı).
Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince; başlangıçta alınan 59,30 TL dışında, 14.02.2022 tarihinde 1.531,46 TL daha karar ve ilam harcı alınmış, şikayetin reddine karar verilmiştir. Hükümde peşin alınan maktu karar ve ilam harcının mahsubuna karar verilmekle birlikte, sonradan alınan karar ve ilam harcı da dikkate alınmadan bakiye nispi harç yönüyle eksik hüküm kurulduğu görülmüş olup bu hususlar usul ve yasaya aykırı olmakla beraber yeniden yargılamayı gerektirmediğinden ayrıca harç konusu kamu düzeni ile ilgili olup aleyhe hüküm verme yasağı kapsamında bulunmadığından kararın düzeltilerek onanması uygun görülmüştür.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1)Şikayetçi üçüncü kişinin temyiz itirazlarının reddi ile; kamu düzeni yönünden re’sen yapılan inceleme sonucunda;
2) … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi’nin 11.10.2022 tarih ve 2022/2337 E.- 2022/2139 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA,
3) … İcra Hukuk Mahkemesi’nin 10.06.2022 tarih ve 2021/28 E. – 2022/16 K. sayılı kararının, hüküm bölümünün harca ilişkin (3) nolu bendinin karar metninden tamamen çıkarılmasına, yerine “Alınması gereken 12.726,15 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.590,76 TL harcın mahsubu ile bakiye 11.135,39 TL harcın şikayetçiden alınarak Hazineye irat kaydına” ibaresinin yazılmasına, kararın düzeltilmiş bu şekliyle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 370/2. maddesi uyarınca (ONANMASINA),
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.03.2023 gününde oy birliğiyle karar verildi.