YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/249
KARAR NO : 2023/1437
KARAR TARİHİ : 07.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki ihalenin feshi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddi ile ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; gayrimenkul açık artırma şartnamesinin ve ekinin matbu bilgisayar çıktısı şeklinde ayrı sayfalar halinde düzenlendiğini, satışı yapılan taşınmazın değerine yönelik ilanının mahallinde yayımlanan gazete aracılığı ile ilanı gereken gazetelere yapılmadığını, belediye hoparlöründen ilan edildiğine ilişkin tutanakların dosya içerisine alınmadığını, şartname ve ilanda rüçhanlı alacaklıların alacak toplamı ile satış giderlerinin gösterilmemesi nedeniyle ihaleye iştirak edemediklerini, KDV oranının artırma şartları bölümünde gösterilmediğini, taşınmazın bulunduğu mahalle muhtarlığında ilan yapıldığına ilişkin tutanağa ve icra dairesinin ilan askı ve indirme tutanaklarına rastlanılmadığını, açık artırma tutanağında ihale olunan taşınmazın hangi taşınmaz olduğunun yazılmadığını, ihale olunan taşınmazın ihale müddetinin bitiminden sonra ihale olunduğunu belirterek ihalenin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının kötü niyetli olarak müvekkilinin alacağını geciktirmek kastıyla hareket ettiğini, ayrıca şikayetçinin fesih nedeni olarak ileri sürdüğü ihaleye hazırlık dönemine ilişkin bir durumu yasal sürede icra mahkemesine şikayet yoluyla ileri sürmezse daha sonra aynı nedene dayalı olarak ihalenin feshini isteyemeceğini belirterek davanın reddine ve davacının ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; satışa hazırlık aşamasına ilişkin iddialarla ihalenin feshinin talep edilemeyeceği, yurt düzeyinde yayım yapan gazete haricinde mahallinde yayımlanan gazete aracılığı ile de ilanı gereken gazetelerin uyap sisteminde olmaması nedeniyle ihalenin feshi talep edilmiş ise de, icra müdürlüğünün mahallinde yayımlanan gazetede de ilan yapılması yönünde kararının bulunmaması, icra müdürlüğünün İİK m. 114 gereğince tarafların menfaatlerine uygun olacak şekilde ulusal bir gazetede ilan yapılmasına yönelik karar almış olması, taşınmaz mahallinden de alıcı çıkması ihtimali gözetilerek belediye hoparlörü, adliye divanhanesi ve ilgili köy muhtarlığında gerekli ilanların yapılmış olması nedenleri ile davacının iddialarının ihalenin feshini gerektirmediği, belediye tarafından yapılan duyuruya mahalle muhtarlığında yapılan ilan da ise icra dairesi askı ilanına ilişkin tutanakların dosya arasında yer aldığı, açık artırma tutanağında artırma konu taşınmazın belirtildiği, ihalenin satış kararında belirtilen saatte başlayıp/bitirildiğinin açık artırma tutanağından anlaşıldığı, kıymet taktirinden itibaren iki yıllık sürenin dolmadığı, elektronik ortamda ilanın gerçekleştirildiği, satış ilanın ihale tarihinden en geç bir ay önce yapıldığı, satış kararındaki ilana ilişkin hüküm ve yapılan ilanların birbirlerine uygun olduğu, ihale bedelinin taşınmazın muhammen bedelinin yarısı ile satış masraflarını karşıladığı, kamu düzeni yönünden de ihalenin feshini gerektirir bir sebebin bulunmadığı gerekçesi ile şikayetin reddi ile %10 para cezasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekilince, dava dilekçesi içeriğindeki iddialarla ihalenin feshine karar verilmesi talep edilmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmaza ilişkin satış şartnamesinin usulüne uygun olmadığı, KDV oranının gösterilmediği, rüçhanlı alacaklar toplamının gösterilmediği ileri sürülmüş ise de davacı tarafından satış ilanının tebliğ tarihinden itibaren en geç 7 günlük süre içerisinde hazırlık işlemi mahiyetinde olan bu hususlarda bir şikayette bulunulmadığından ihalenin feshi sebebi olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığı, taşınmazın satış ilanı satış kararına uygun şekilde ilan panosuna asılmak suretiyle ve tirajı 50.000 ‘in üzerinde ulusal bir gazetede yayınlanmak suretiyle yapıldığı, ayrıca yerel gazete aracılığıyla da ilan zorunluluğu öngörülmediği, satış ilanının belediye ilan vasıtaları ile ve muhtarlık tarafından ilan edildiğine dair yazı cevapları ve tutanaklarının icra dosyasında bulunduğu, açık artırma tutanağının usul ve yasaya uygun olduğu, gayrimenkulün satış ilanı elektronik ortamda ihaleden 1 aydan daha öncesinde yapıldığı, Satış bedelinin gayrimenkulün muhammen değerinin %50’si ile satış ve paylaştırma giderlerinin üzerinde olduğu gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekilince; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 897 parsel nolu taşınmazın 27.05.2021 tarihli ihalesinin feshi talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İcra İflas Kanunu’nun 134 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, şikayetçinin ihalenin feshi talebinin reddine yönelik temyiz itirazları ile aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3-Davacı aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re’sen yapılan değerlendirmede;
İİK’nun ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’nın 27. maddesi ile eklenen fıkra ile;
” İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek,
talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. ” hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re’sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK’na 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’ nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;” 134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir. ” hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçi aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi /borçlunun aleyhine ihale bedelinin % 10′ u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin % 10′ u olarak belirlenen para cezasının %5 oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacaktır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının para cezasına ilişkin 2 nolu bendinde yer alan “%10’u olan 32.625,00 TL” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine “%5’i oranında ” ibaresinin yazılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2 ve 7343 sayılı Yasa’nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddelerinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.