YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2414
KARAR NO : 2023/2294
KARAR TARİHİ : 04.04.2023
MAHKEMESİ :İcra Ceza Mahkemesi
ŞİKAYETÇİ : Emine Yeni
SUÇ : Nafaka Hükümlerine Uymamak
… 6. İcra Ceza Mahkemesinin 17.05.2022 tarihli ve 2022/13 esas, 2022/121 sayılı kararı ile sanık …’nin, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 344. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına ilişkin kararın kesinleşmesini müteakip, sanık vekilinin 20.05.2022 tarihli dilekçesi ile nafaka borcunun icra dosyasına ödenmesi nedeniyle mahkûmiyet hükmünün tüm neticeleri ile birlikte kaldırılmasına yönelik talebinin, şikayete konu aylara ilişkin nafaka borcunun ödenmediği gerekçesiyle reddine ilişkin … 6. İcra Ceza Mahkemesinin 23.05.2022 tarihli ve 2022/13 esas, 2022/121 sayılı ek kararına karşı yapılan itirazın reddine dair mercii … 7. İcra Ceza Mahkemesinin 27.05.2022 tarihli ve 2022/17 değişik iş sayılı kararı ile hükmün 27.05.2022 tarihinde usulüne uygun şekilde kesinleştiği anlaşılmıştır.
… Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 30.01.2023 tarihli ve 94660652-105-01-19966-2022-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 07.03.2023 tarihli ve KYB- 2023/15051 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Dairemize gönderilmekle, gereği düşünüldü:
I.İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 07.03.2023 tarihli ve KYB- 2023/15051 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
“Dosya kapsamına göre, Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 19/04/2005 tarihli ve 2005/17-7 esas, 2005/37
sayılı kararında belirtildiği üzere, 5358 sayılı Kanun’la değişik 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 344. maddesinde düzenlenen ve şikâyete tabi bulunan nafaka hükmüne uymamak suçunun oluşabilmesi için, nafaka ödenmesinin kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanması, aylık nafakanın tahsili için icra takibine başlanılmış ve icra emrinin borçlu-sanığa tebliğ edilmiş olması, borçlunun ilamda yazılı ödeme koşullarına uymaması, aylık nafakaya hükmedilmesi halinde icra emrinin tebliği ile şikayet tarihi arasında işlemiş en az bir aylık cari nafaka borcunun bulunması, borçlu-sanık tarafından nafakanın kaldırılması veya azaltılması hususunda açılmış bir davanın bulunmaması, dava açılmış ise sonuçlanmış olması ve şikayet hakkının suçun işlendiğinin öğrenilmesinden itibaren 3 ay ve her halde işlenmesinden itibaren 1 yıl içinde kullanılması gerekmesi karşısında, somut olayda müştekinin 11/01/2022 tarihli dilekçesinde 2021 yılının Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait nafaka alacağına ilişkin şikayette bulunduğu, … 6. İcra Ceza Mahkemesinin 17/05/2022 tarihli ve 2022/13 esas, 2022/121 sayılı kararının gerekçesinde 2021 yılının Kasım, Aralık ve 2022 yılının Ocak aylarına ait nafaka alacağına ilişkin sanığın 3 aya kadar tazyik hapsiyle cezalandırılmasına karar verildiği, şikayete konu 2021 yılının Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait nafaka alacağının 20/05/2022 tarihinde … Genel İcra Dairesi 2021/15228 esas sayılı icra dosyasına yatırıldığı anlaşılmakla, 2021 yılı Aralık ve 2022 yılı Ocak aylarına ait nafaka alacağının müşteki tarafça şikayet konusu edilmediği gözetilmeden itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II.GEREKÇE
1.Sanığın, yargılama konusu eylemi için 2004 sayılı Kanun’un 344. Maddesinde “üç aya kadar tazyik hapsi” öngörüldüğü belirlenmiştir.
2. 2004 sayılı Kanun’un “Nafakaya ilişkin kararlara uymayanların cezası” başlıklı 344. Maddesi “Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir.” şeklinde düzenlenmiştir.
3.5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun’un 2/l. Maddesinde disiplin hapsi; “Kısmî bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil dolayısıyla verilen, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, önödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adlî sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapsi” olarak tanımlanmıştır.
4.2004 sayılı Kanun’un da icra suçlarıyla ilgili hükümlerin 331 ilâ 345/b maddeleri arasında, muhakeme usulüne ilişkin hükümlerinin ise 346 ilâ 354 üncü maddelerinde düzenlendiği, icra suçlarının, suç olarak düzenlenmek suretiyle hapis ve adlî para cezası şeklinde yaptırımlara bağlananlar ile disiplin veya tazyik hapsi yaptırımına bağlananlar şeklinde ikili bir ayrıma tâbi tutulduğu, disiplin hapsi veya tazyik hapsinin, bir suç karşılığı olmayıp kısmî bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış bir fiil karşılığı olarak uygulanan seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adlî sicil kayıtlarına geçirilmeyen yaptırımlardır.
5.Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 19/04/2005 tarihli ve 2005/17-7 esas, 2005/37 sayılı kararında belirtildiği üzere, 5358 sayılı Kanun’la değişik 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 344. maddesinde düzenlenen ve şikâyete tabi bulunan nafaka hükmüne uymamak suçunun oluşabilmesi için, nafaka
ödenmesinin kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanması, aylık nafakanın tahsili için icra takibine başlanılmış ve icra emrinin borçlu-sanığa tebliğ edilmiş olması, borçlunun ilamda yazılı ödeme koşullarına uymaması, aylık nafakaya hükmedilmesi halinde icra emrinin tebliği ile şikayet tarihi arasında işlemiş en az bir aylık cari nafaka borcunun bulunması, borçlu-sanık tarafından nafakanın kaldırılması veya azaltılması hususunda açılmış bir davanın bulunmaması, dava açılmış ise sonuçlanmış olması ve şikayet hakkının suçun işlendiğinin öğrenilmesinden itibaren 3 ay ve her halde işlenmesinden itibaren 1 yıl içinde kullanılması gerekir.
6.Bu kapsamda inceleme konusu dava dosyası değerlendirildiğinde;
a.Somut olayda müştekinin 11.01.2022 tarihli dilekçesinde 2021 yılının Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait nafaka alacağına ilişkin şikayette bulunduğu, 2021 yılı Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait nafakanın ödenmemesi ile suçun oluştuğu, alacaklı vekilinin suçu öğrendiği tarihin, şikayet konu bu tarihli nafakaların ödenmediği tarihler olarak kabul edilmesi gerektiği, alacaklı vekilinin suçu öğrenmesine rağmen 11.01.2022 tarihinde şikâyette bulunduğu, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “şikayet süresi” başlıklı 347.maddesinde yer alan, “Bu Bapta yer alan fiillerden dolayı şikâyet hakkı, fiilin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl geçmekle düşer.” şeklindeki düzenleme karşısında, 2021 yılı Eylül ayına ait nafaka alacağı yönünden müşteki tarafın suçu öğrendiği tarih ile şikâyet tarihi arasında üç aylık sürenin geçmiş olduğu nazara alınarak şikayete konu edilen 2021 yılı Eylül ayına ait nafaka alacağına ilişkin şikayetin yasal süresinde olmaması nedeniyle düşme kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, ayrıca;
b.2021 yılının Ekim ayına ait nafaka alacağına yönelik müştekinin 11.01.2022 tarihli şikayetinin, üç aylık yasal sürede olduğu gözetilmeksizin şikayet konusu Ekim ayı nafaka alacağına ilişkin mahkemece değerlendirme yapılmamış olması,
c…. 6. İcra Ceza Mahkemesinin 17.05.2022 tarihli ve 2022/13 Esas, 2022/121 Karar sayılı kararının gerekçesinde 2021 yılının Kasım, Aralık ve 2022 yılının Ocak aylarına ait nafaka alacağına ilişkin sanığın 3 aya kadar tazyik hapsiyle cezalandırılmasına karar verildiği, şikayete konu edilen 2021 yılı Ekim ayı nafaka alacağına ilişkin mahkemece verilmiş bir mahkumiyet kararı bulunmadığı hususu da gözetildiğinde, 2021 yılının Kasım ayı nafaka alacağına ilişkin yapılan ödeme nedeniyle mahkemece düşme kararı verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
d.2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen suç ve kabahatlerin kovuşturmasının aynı kanunun 347 inci maddesi gereğince şikâyete tabi olduğu ve müştekinin şikayet dilekçesinde 2021 yılının Aralık ayı ile 2022 yılının Ocak ayına ait nafaka alacağına ilişkin her hangi bir şikayette bulunmamasına rağmen mahkemece şikayet konusu edilmeyen aylara ilişkin mahkumiyet kararı verilmesi isabetsiz olduğundan, inceleme konusu hüküm hakkında yukarıda belirlenen hususlar yönünden de kanun yararına bozma isteminde bulunulup bulunulmayacağına ilişkin … Bakanlığından görüş istenilmesine karar vermek gerekmiştir.
III.KARAR
Gerekçe bölümünde tespit edilen husus yönünden kanun yararına bozma isteminde bulunulup bulunulmayacağının takdiri için dava dosyasının, … Bakanlığına gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, oybirliğiyle 04.04.2023 tarihinde karar verildi