YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2318
KARAR NO : 2023/3233
KARAR TARİHİ : 10.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Ret/Kaldırma/Yeniden Hüküm
İLK DERECE MAHKEMESİ : … İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki taşınmaz ihalesinin feshi şikayetinden dolayı yapılan inceleme sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine, İİK’nun 134/2. maddesi uyarınca ihale bedelinin %10’u olan 20.000,00 TL para cezasının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına hükmedilmiştir.
Kararın şikayetçi ve davalı … …tarafından tarafından birlikte istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; davacının istinaf başvurusunun para cezasının oranı yönünden kabulü ile, HMK’nın 353/1-b/2 maddesi uyarınca ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına, şikayetin reddine, İİK’nın 134/5 maddesi uyarınca ihale bedelinin takdiren % 5’i oranında hesaplanan 10.000,00 TL para cezasının davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına ve davalı borçlunun istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedildi.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı ……, tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. ŞİKAYET
Borçlu … …şikayet dilekçesinde; şikayete konu devremülkün toplamda 45/58 hissesine isabet eden dönemlerinin 12.05.2022 günü ihale edildiği, esas alınan kıymet takdir bedellerinin çok düşük olduğu, satış ilanının da usulüne uygun yapılmadığı, tebligatların usulüne uygun yapılmadığı, ihalenin tebliğ edilmesi gereken, tapu kaydına göre hissesi olan 3. kişilere tebliğ usule uygun yapılmadığı, 13.04.2022 tarihli düzeltme ilanının da ilgilere tebliğ edilmediği, ilanın tirajı yüksek tüm yurtta yayınlanan bir gazetede yapılması gerekirken mahalli gazetede yapılmasının yasaya aykırı olduğu şikayetleri ile ihalenin feshini talep etmiştir.
II. Cevap
Davalı …ve Altın Ticareti şirketi cevap dilekçesi ile; taşınmazların keşif tarihlerindeki rayiç değerleri değil, ihale tarihindeki rayiçlerinin esas alınması gerektiği, 08.07/2020 tarihli kıymet taktir raporuna, taşınmazların bedellerinin keşif tarihine göre düşük hesaplanmış olduğu iddiasıyla … İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2020/97 E. sayılı dosyasında itiraz ettikleri, yargılama neticesinde mahkemece yapılan keşif ve alınan 20.11.2020 tarihli bilirkişi raporuyla haklı göründükleri, taşınmazların değerlerinin o günün rayicine göre artmış vaziyette olduğunun kesin olarak tespit edildiği, satış ilanının davacı tarafa 05.04.2022 tarihinde tebliğ edildiği, davacının iş bu tebligattan itibaren 7 gün içinde (yani 12.04.2022 tarihine kadar), satılan malın niteliklerindeki hata veya satılanın değeri hakkında hiç bir şikayet sebebini ileri sürüp satış ilanına itiraz etmediği, davacının diğer ilgililere yapılan tebligatlar sebebiyle ihalenin feshini isteme hakkı bulunmadığı öte yandan düzeltme ilanının İİK’nın md.126/2 maddesi gereğince, ayrıca ilgililere tebliğinin gerekmediği, satış ilanının 13.03.2022 tarihinde tirajı 50.000’nin üzerinde bulunan, yerel bir gazetede değil yurt çapında yayın yapan ve ulusal gazetelerden olan Posta gazetesinde yayımlandığı, yine satış ilanının yayımı tarihinde Posta gazetesinin tirajının 109.470 seviyesinde olduğu iddiaları ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dahili Davalı … …cevap dilekçesinde dilekçesinde; dosya borçlusu … …e yapılan satış ilanı tebligatının usulsüz olduğu, hukuki yararı gereği borçluya usulsüz yapılan bu tebligatı şikayet etmek hakkına sahip olduğu, sair tebligatların usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetlemesi gerektiği, açık arttırma tutanakları incelendiğinde satılan malın ne olduğunun yazılmamış olduğu, ihaleye tellal katılmışsa da icra müdürü tarafından arttırma günleri tellalın hazır bulundurulması için belediyeye müzekkere yazılması gerektiği, açık arttırmadan önce böyle bir müzekkere yazmadan, arttırma günü resen tellal görevlendirilmesinin usulsüz olduğu, aralarında fiili irtibat bulunması nedeniyle sayın mahkemede görülen 2022/122, 2022/123, 2022/124, 2022/125,2202/126, 2022/127, 2022/128, 2022/129, 2022/130, 2022/131, 2022/132, 2022/133, 2022/134, 2022/135, 2022/136, 2022/137, 2022/138,2022/139,2022/140 E. sayılı dosyalarının birleştirilmesine karar verilmesi gerektiği, takip borçlusu ……,’ in takip alacaklısına hiç bir borcu söz konusu olmayıp borçlu şirket tarafından takip alacaklısına karşı menfi tespit davası açılacağı ve dosya numarasının da mahkemeye bildirileceği, iş bu menfi tespit davasının sonucunun da bekletici mesele yapılması gerektiği şikayetleri ile ihalenin feshini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 19.01.2021 tarih ve 2020/97 esas 2021/27 karar sayılı ilamı ile ihaleye konu taşınmazların değerinin düşük olduğu bahsi ile kıymet takdirine itiraz davası açıldığı ve taşınmazların kıymetinin icra dosyasında belirlenen değerlerden daha yüksek olarak belirlendiği ve satış işlemlerinin iş bu kıymet takdirleri üzerinden yapıldığı, ilgilinin sadece kendisine yapılmayan tebligatı ya da yapılan tebligatın usulsüzlüğünü ileri sürebileceği, davacıya satış ilanının 05.04.2022 tarihinde E-Tebligat ile bizzat kendisine tebliğ edildiği, yapılan tebligatın usule uygun olduğu ve her hangi bir usulsüzlüğe rastlanılmadığı, Basın İlan Kurumu evraklarından ve Basın İlan Kurumunun 33555850-214.02-E.14707/2022-22467 sayılı cevabi yazısından, ilanın Türkiye çapında dağıtımı yapılan Posta Gazetesinde yapıldığı, bu gazetenin Mart 2022 tarihinde günlük fiili net satış ortalamasının 109.470 adet olduğunun bildirildiği, dava konusu 12.05.2022 tarihli ihalenin İİK’nun 134. ve 129. maddeleri uyarınca satışa hazırlık süreci, ihale aşaması ve satış sonrası işlemler yönünden usulüne uygun olarak gerçekleştirildiği belirlendiğinden ihalenin feshi talebinin reddine, itirazın esasa ilişkin nedenlerle reddi sebebiyle davacı aleyhine toplam ihale bedelinin %10’u olan 20.000,00 TL para cezasına hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu ve davalı … …birlikte istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlu ve davalı borçlu ortak istinaf dilekçelerinde; ihalenin feshi şikayetini yapan taşınmaz malikinin, borçluya ve diğer ilgililere yapılan usulsüz tebligatı şikayetinden hukuki menfaatinin bulunduğu, taraf teşkili sağlanmışsa da takip borçlusu şirketin cevap dilekçesinde kendi lehine yaptığı usulsüz tebligat şikayetinin hükümde nazara alınmamış olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu, ihalenin feshi şikayet yoluyla talep edildiğinden ve şikayetin bir yargı yolu olmaması nedeniyle ihalenin feshi davasında genel davalardaki gibi davacı ve davalı taraflarının bulunmadığı, HMK’nın 27. maddesine göre, hukuki dinlenilme hakkı kapsamında davanın taraflarının yargılama ile ilgili bilgi sahibi olma, açıklama ve ispat hakkı bulunduğu, icra hakiminin şikayetle doğrudan ilgili olan takip borçlusu şirketin görüşlerini alma ve varsa delillerini incelemekle yükümlü olduğu halde takip borçlusu … …in davaya cevap süresi içinde ileri sürdüğü iddia ve beyanlarının hiçbir şekilde nazara almadığı, dosya borçlusuna satış ilanının usulsüz tebliğ edildiği, taşınmaz üzerindeki haczi ilk sırada bulunmayan ve teminat muafiyetine sahip olmayan alacaklının % 20 oranında teminat göstermeksizin ihaleye katılmış ve pey sürmüş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu ve sair dilekçelerini tekrarla mahkeme kararının kaldırılmasına ve şikayetin kabulüne karar verilmesini talep etmişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararı ile; davacının, hacizle yükümlü olarak taşınmazı satın alan taşınmaz maliki olması sebebiyle “tapu sicilindeki ilgili” sıfatıyla açtığı davada, aktif husumet ehliyetinin bulunduğu, yine davacının dava dilekçesinde, ayrıca ve açıkça satış ilanı tebligatının usulsüz olduğunu ileri sürmediği, ilgililer listesinde belirtilenlere yapılan tebligatların usulsüz olduğunu belirttiği, bu durumda açıkça kendisine yapılan satış ilanı tebligatının usulsüzlüğünü ileri sürmediğinden, mahkemece bu gerekçeyle ihalenin feshi sebebinin reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık olmadığı, ihaleye konu taşınmazın 12.11.2020 tarihli kıymet takdirindeki değeri üzerinden satışının yapıldığı, ihalenin 12.05.2022 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında, İİK’nın 128/a-2 maddesi uyarınca 2 yıllık yasal süre geçmemiş olup, yine HMK’nın 355. maddesi uyarınca diğer yönlerden de kamu düzenine aykırılık bulunmadığı, dava dilekçesinde ileri sürülmeyen açık arttırma tutanaklarında satılan malın ne olduğunun yazılmamış olduğu, taşınmaz üzerindeki haczi ilk sırada bulunmayan ve teminat muafiyetine sahip olmayan alacaklının % 20 oranında teminat göstermeksizin ihaleye katılmış ve pey sürmüş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu, menfi tespit davasının bekletici mesele yapılmasının reddinin usul ve yasaya aykırı olduğuna yönelik istinaf sebeplerinin davacı yönünden dinlenilmeleri mümkün olmadığı, öte yandan ilk derece mahkemesince takibin borçlusu şirketin davaya dahil edilmesinde usul ve yasaya aykırılık olmadığı ancak takibin borçlusu olarak davalı … …şirketi tarafından ihalenin feshi sebepleri bildirilerek süresinde dava açılmadığından, cevap dilekçesi yoluyla bildirdiği fesih sebeplerinin ilk derece mahkemesince incelenmemesinin yerinde olduğu, aynı sebeplerle verdiği istinaf dilekçesindeki taleplerin de yerinde görülmediği, ayrıca ihalenin feshi şikayetinin niteliği dikkate alındığında ve davalı takip borçlusunun mecburi hasım olarak yer alması nedeniyle, taşınmaz maliki davacı ile takip borçlusu davalı arasında menfaat çatışması da bulunmadığı gözetilerek, Avukatlık Kanunu ve Usul Hukuku yönünden bir eksiklik görülmediği, dolayısı ile ihalenin feshi şikayeti reddedildiğine ve davalı alacaklı yargılamada kendisini vekille temsil ettirdiğine göre, mahkemece, davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesinde ve ihalelerin, ihale konularının, alıcılarının farklı olması nedeniyle, davaların birleştirilme talebinin reddi kararında da usul ve yasaya aykırılık olmadığı gerekçesiyle davalı borçlunun istinaf başvurusunun esastan reddine fakat kamu düzeni yönünden, karar tarihi itibariyle yürürlükte olan kanun değişikliği dikkate alınarak, ilk derece mahkemesince ihale bedelinin %10’una kadar takdir hakkı kullanılarak para cezası verilmesi gerekirken, %10 oranında para cezasına hükmedilmesinin isabetsiz olduğu dolayısı ile dosya kapsamı, ileri sürülen fesih nedenleri ve Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi dikkate alınarak ihale bedelinin takdiren % 5’i oranında para cezasına hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle de davacının istinaf başvurusunun para cezasının oranı yönünden kabulü ile ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına ve şikayetin reddi ile aleyhe ihale bedelinin %5 i oranında para cezasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu ve davalı borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi borçlu ve davalı borçlu birlikte temyiz dilekçelerinde; şikayet, cevap ve istinaf dilekçelerini tekrarla, diğer ilgililer için yapılan usulsüz tebliğ şikayetini getirmekte hukuki yararları olduğu, borçlu şirketin kendi lehine yapmış olduğu usulsüz tebliğ şikayetinin dikkate alınmadığı, bağlantılı dosyalar ile birleştirme yapılmadığı iddiaları ile kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taşınmaz ihalesinin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK 134 maddesi ve sair mevzuat
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması HMK’nın 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, şikayetçi borçlu…ve davalı … …tarafından aynı temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiş ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanunun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz eden borçlulardan tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.05.2023 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.