YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/9865
KARAR NO : 2023/3294
KARAR TARİHİ : 11.05.2023
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1278 E., 2022/919 K.
HÜKÜM/KARAR : İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması/Yeniden hüküm
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 14. İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/1008 E., 2020/253 K.
Taraflar arasındaki ilamlı takipte takas mahsup talebi ile işlemiş faizin usul ve yasaya aykırı olduğu iddiasına dayalı fazla talep edilen kısmın iptali isteminden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl dosyada işlemiş faize yönelik şikayetin kabulü ile işlemiş faizin 10.647,22 USD olarak düzeltilmesine, fazlaya ilişkin 1.184,68 USD kısmının iptaline birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesi’nin 2016/1182 Esas sayılı dosyasında faize ilişkin şikayetin kabulü ile Ankara 17. İcra Müdürlüğü’nün (Ankara 12. İcra Müdürlüğü olması gerekirken maddi hataya müsteniden) 2016/23757 Esas sayılı dosyasında faizin 10.141,21 USD olarak düzeltilmesine, fazlaya ilişkin 4.441,19 USD’lik kısmın iptaline, asıl davada takas mahsup talebinin kabulü ile ZTE İstanbul….Ltd .Şti.’nin Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyası ile … Telekominikasyon…Ltd. Şti’Önin Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosya alacağı ile takas mahsubuna ZTE İstanbul….Ltd. Şti.’nin asıl alacak yönünden borcunun son bulduğuna, ZTE İstanbul…Ltd. Şti’.nin bakiye asıl alacağının 6.390,38 USD olduğuna, (19.12.2016 USD satış kuru üzerinden hesaplandığında 22.400,13 TL olduğunun tespitine) takibin icra vekalet ve tahsil harcı yönünden her iki dosya için ayakta olduğuna, birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesinin 2016/1182 Esas sayılı dosyası yönünden karar verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesi’nin 2016/1183 Esas sayılı dosyası yönünden takas mahsup talebinin kabulü ile vekalet ücreti ve tahsil harcı dışında dosya borcunun son bulduğuna, dosya içerisinde takibin durdurulması için teminat amacıyla yatırılan bedelin teminat olduğunun kabulü ile dosya hesabında esas alınmamasına karar verilmiştir.
Kararın taraflar bakımından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile kararın kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına; Asıl dosyada işlemiş faize yönelik şikayetin kabulü ile Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasında işlemiş faizin 10.667,22 USD olarak düzeltilmesine, fazla talep edilen kısmın iptaline, Birleşen Ankara 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1182 Esas sayılı dosyasında faize ilişkin şikayetin kabulü ile Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyasında işlemiş faizin 10.141,21 USD olarak düzeltilmesine, fazla talep edilen kısmın iptaline, asıl dosya 2016/1008 Esas, birleşen Ankara 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1182 Esas ve birleşen Ankara 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1183 Esas sayılı dosyalarında takas mahsup talebinin kabulü ile; Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasının 27.229,11 TL icra vekalet ücreti ile 16.154,95 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu miktar dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyasının 14.634,89 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu miktar dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23779 Esas sayılı dosyasının 4.155,93 TL asıl alacak ile 498,66 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu alacak kalemleri dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasına borçlu … Telekominikasyon … Elektrik Elektronik Taahhüt San. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti.’nin, 21.12.2016 tarihinde ödediği 40.220,00 TL’nin icra müdürlüğünce yapılacak dosya hesabında dikkate alınmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl dosya davalı, birleşen dosya davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 Sayılı Kanunla değişik İİK’nın 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin reddine oy birliği ile karar verildikten sonra işin esası incelendi:
I. DAVA
Asıl dosyada davacı borçlu … Telekominikasyon … Elektrik Elektronik Taahhüt San. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. dava dilekçesinde; şikayete konu takiplerin kesinleşmediğini, takas iradesini TBK.nın 143.maddesi uyarınca mahkemeye bildirdiklerini, takas talebİnin takibe konu hakem kararında yer alan asıl alacak ve işlemiş faiz ile sınırlı olduğunu, bunlar dışındaki alacak kalemleri için takas talebinde bulunmadıklarını, şikayete konu Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyada istenen faizin 3095 sayılı kanunun 4/a hükmüne aykırı olduğunu, asıl alacağa tatbik edilen faiz oranının fahiş uygulandığını, fiilen uygulanan oranlar olmadığını, Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyadaki 96.165,40 USD alacağı ile Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyadaki borcunun takas mahsubuna, takibin 96.165,40 USD kısmının iptaline, Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı takip dosyasında talep edilen 11.851,90 USD işlemiş faizin bilirkişi incelemesi sonucunda bulunacak 3095 sayılı kanunun 4/a hükmüne aykırı hesaplanan kısmının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davacı borçlu ZTE İstanbul Telekominikasyon San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyadaki 96.165,40 USD borcunun Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyadaki 102.351,90 USD alacağı ile takas ve mahsup edilmesi gerektiğini, Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyada 96.165,40 USD tutarındaki takibin iptali ve talep edilen 14.582,40 USD işlemiş faizin 3095 sayılı kanunun 4/a maddesine aykırı kısmının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davacı borçlu ZTE İstanbul Telekominikasyon San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23779 Esas sayılı dosyadaki 10.959,65 TL borcunun Ankara 4. İcra Müdürlüğünün 2016/23431 Esas sayılı dosyadaki 102.351,90 USD alacağı ile takas ve mahsup edilerek 10.959,65 TL yönünden takibin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Asıl dosyada davalı alacaklı vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde; takiplere esas alınan tahkim kararı gereğince şikayetçi borçlunun takas mahsup taleplerinin birleşen dosyada belirttikleri alacak kalemleri ışığında mahkemece taktir edilmesi gerektiğini, diğer talepler yönünden davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince; asıl dosyada işlemiş faize yönelik şikayetin kabulü ile işlemiş faizin 10.647,22 USD olarak düzeltilmesine, fazlaya ilişkin 1.184,68 USD kısmının iptaline birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesi’nin 2016/1182 esas sayılı dosyasında faize ilişkin şikayetin kabulü ile Ankara 17. İcra Müdürlüğü’nün (Ankara 12. İcra Müdürlüğü olması gerekirken maddi hataya müsteniden) 2016/23757 Esas sayılı dosyasında faizin 10.141,21 USD olarak düzeltilmesine, fazlaya ilişkin 4.441,19 USD’lik kısmın iptaline, asıl davada takas mahsup talebinin kabulü ile ZTE İstanbul….Ltd. Şti.’nin Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyası ile … Telekominikasyon…Ltd. Şti’nin Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosya alacağı ile takas mahsubuna ZTE İstanbul….Ltd.Şti’nin asıl alacak yönünden borcunun son bulduğuna, ZTE İstanbul…Ltd.ŞTi’nin bakiye asıl alacağının 6.390,38 USD olduğuna, (19.12.2016 USD satış kuru üzerinden hesaplandığında 22.400,13 TL olduğunun tespitine) takibin icra vekalet ve tahsil harcı yönünden her iki dosya için ayakta olduğuna, birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesinin 2016/1182 Esas sayılı dosyası yönünden karar verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen Ankara 7. İcra Mahkemesi’nin 2016/1183 Esas sayılı dosyası yönünden takas mahsup talebinin kabulü ile vekalet ücreti ve tahsil harcı dışında dosya borcunun son bulduğuna, dosya içerisinde takibin durdurulması için teminat amacıyla yatırılan bedelin teminat olduğunun kabulü ile dosya hesabında esas alınmamasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dosyada davacı şikayetçi borçlu, asıl dosya bakımından davalı alacaklı, birleşen dosya bakımından davacı şikayetçi borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Asıl dosyada davacı şikayetçi borçlu istinaf başvuru dilekçesinde; dava dilekçesini tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davacı şikayetçi borçlu, asıl dosyada davalı alacaklı istinaf başvuru dilekçesinde; dava dilekçesini ve cevap dilekçesini tekrarla karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece verilen karara karşı her iki taraf vekili tarafından sunulan istinaf dilekçesi ve kamu düzeni kapsamında yapılan inceleme neticesinde; tarafların borçlu oldukları ve takas mahsuba konu etmek istediği takiplerin tümünün ilamlı takip şeklinde başlatıldığını, takas mahsup şartlarının oluştuğunun anlaşıldığını, mahkemece, karara esas alınan bilirkişi raporunda şikayet tarihi olan 19.12.2016 tarihinde geçerli efektif satış kuru esas alınmak suretiyle yabancı para Türk Lirasına çevrilmiş, alacaklı ZTE İstanbul Telekominikasyon San ve Tic. Ltd.Şti vekilinin istinaf başvuru dilekçesinde yabancı para olarak mahsup işleminin gerçekleştirilmesi gerektiğinin ileri sürüldüğünü, şirketin alacaklı olduğunu, Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyada takip 90.500,00 USD asıl alacak ve 11.851,90 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 102.351,90 USD alacağın aynen yabancı para alacağı olarak ödenmesi talebiyle başlatıldığından yabancı para olarak ödenmesinin gerektiğini, ancak mahsubu istenilen takibin yabancı para alacağına ilişkin başlatılmış ise de fiili ödeme tarihindeki Türk Lirası olarak tahsilinin talep edildiğini, yine diğer icra dosyasındaki alacağın da Türk Lirasına ilişkin olduğunu, dolayısıyla takas mahsubun Türk Lirasına çevrilmek suretiyle yapılmasında bir usulsüzlüğün bulunmadığını, asıl dosyada şikayete konu takibin borçlusunun ödemelerde yapıldığını, ödemenin takas mahsubun yapıldığı 19/12/2016 tarihinden sonrasına ilişkin olduğu gibi borcun ödenmesi amacıyla yapılması nedeniyle takas mahsuba dahil edilmesinin mümkün olmadığını, tahsil harcı bakımından ise, ödemelerden tahsil harcı doğrudan kesileceğinden itfa niteliğinde olan takas mahsup yönünden yapılan hesaplamada da tahsil harcının dikkate alınmasında isabetsizlik bulunmadığını, sonradan sunulan dilekçe ile asıl borçlu takas mahsup talebinde bulunmuş ise de şikayet dilekçesinde böyle bir talebi olmamakla birlikte takas mahsup süreye bağlı olmaksızın her zaman ileri sürülebileceğini, dosyada takas mahsuba konu edilmek istenen mahkemece hükmedilen vekalet ücreti olmadığı gibi vekalet ücretinin alacaklısı bu alacağını takas mahsuba konu etmiş olduğundan mahkemece, karara esas alınan bilirkişi raporunda takas mahsuba konu edilmek istenen icra vekalet ücreti alacakları dahil edilmeksizin hesaplama yapılmış olmasının hatalı olduğunu asıl dosyada şikayetçi şirketin bu yöndeki istinaf nedeninin kabulünün gerekeceği gerekçeleriyle tarafların takas-mahsuba ilişkin talepleri gereğince yargılama sırasında tarafların bilirkişi raporuna beyanları ve istinaf nedeni yapılan hususlar da dikkate alınarak takip dosyalarında hesaplamanın gereği olarak, Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı takip dosyasında takasa konu 355.053,85 TL’den Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı takip dosyasındaki takasa konu 346.888,86 TL’nin mahsubu sonucunda kalan 8.164,99 TL olduğunu, … Telekominikasyon … Elektrik Elektronik Taahhüt San. Tic. İth. İhr. Ltd.Şti’nin alacaklı olduğu Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23779 Esas sayılı dosyadaki takasa konu 12.320,92 TL’den Ankara 4.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasında kalan 8.164,99 TL’nin mahsup edilmesi sonucunda Ankara 12. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23779 Esas sayılı dosyasında 4.155,93 TL bakiye alacağı kaldığını, takip dosyalarının tahsil harcı bakımından da devam edeceğini belirterek tarafların istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile kararın kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına; Asıl dosyada işlemiş faize yönelik şikayetin kabulü ile Ankara 4.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasında işlemiş faizin 10.667,22 USD olarak düzeltilmesine, fazla talep edilen kısmın iptaline, Birleşen Ankara 7.İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1182 Esas sayılı dosyasında faize ilişkin şikayetin kabulü ile Ankara 12.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyasında işlemiş faizin 10.141,21 USD olarak düzeltilmesine, fazla talep edilen kısmın iptaline, Asıl dosya 2016/1008 Esas, birleşen Ankara 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1182 Esas ve birleşen Ankara 7.İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/1183 Esas sayılı dosyalarında takas mahsup talebinin kabulü ile; Ankara 4. İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasının 27.229,11 TL icra vekalet ücreti ile 16.154,95 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu miktar dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 12.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23757 Esas sayılı dosyasının 14.634,89 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu miktar dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 12.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23779 Esas sayılı dosyasının 4.155,93 TL asıl alacak ile 498,66 TL tahsil harcı yönünden devamına, bu alacak kalemleri dışında kalan kısım yönünden icranın geri bırakılmasına, Ankara 4.İcra Müdürlüğü’nün 2016/23431 Esas sayılı dosyasına borçlu … Telekominikasyon … Elektrik Elektronik Taahhüt San. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti.’nin, 21.12.2016 tarihinde ödediği 40.220,00 TL’nin icra müdürlüğünce yapılacak dosya hesabında dikkate alınmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dosya davalı, birleşen dosya davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl dosya davalı, birleşen dosya davacı vekili istinaf dilekçesini tekrarlayarak, istinaf kararına karşı yasal süresi dahilinde temyiz kanun yoluna başvurduklarını belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ilamlı takipte takas mahsup talebi ile işlemiş faizin usul ve yasaya aykırı olduğu iddiasına dayalı fazla talep edilen kısmın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İcra İflas Kanunu 16. madde. 32. madde.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.