YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8460
KARAR NO : 2023/857
KARAR TARİHİ : 14.02.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki ihalenin feshi şikayetinde dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine ve şikayetçinin ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına mahkumiyetine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi-ipotek maliki tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi borçlu vekili dava dilekçesinde; kıymet takdirinin ilgililerin tamamına tebliğ edilmediğini, borçlu şirkete yapılan tebliğin usule aykırı olduğunu, 07.12.2015 tarihli kıymet takdir raporuyla gayrimenkulün değerinin 2.560.401.60 TL olduğu saptanmış ise de rapora göre yasal sürede satış talep edilmediğini, dosyada gazete ilanının olmadığını, ihaleye başka katılan olmamasının anormal olduğunu, ihaleye fesat karıştırılmış olması ihtimali olduğunu, talimat müdürlüğünün tebligatların nasıl yapılacağını esas müdürlüğe sormasının hukuka aykırı olduğunu, ihale bedelinin rayicin altında olduğunu iddia ederek ihalenin feshini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı vekili cevap dilekçesinde; borçlunun iddialarının fesih nedeni olmadığını, borçlunun ancak kendisine çıkarılan tebligatların usule aykırılığını ileri sürebileceğini, satış ilanının borçluya usulüne uygun tebliğ edildiğini, ihalede usul ve yasaya aykırılık bulunmadığını iddia ederek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile şikayetçinin ancak kendisi ile ilgili tebligatı şikayet konusu yapabileceği, satış ilanının 19.04.2019 tarihli Güneş Gazetesinde ve e-ihale sisteminde yayınlandığı, şikayetçi tarafından ihalenin feshi nedeni olarak ileri sürülen sebeplerin yerinde olmadığı, re’sen yapılan değerlendirmede de İİK’nın 129. maddesi uyarınca ihale bedelinin taşınmazların muhammen bedelinin yüzde ellisi ile paraya çevirme ve paraların paylaştırma masraflarını karşıladığı, feshi gerektiren bir olguya rastlanmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine ve şikayetçinin ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına mahkumiyetine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlu vekili istinaf dilekçesinde dava dilekçesini tekrarlayarak, ilgililere çıkarılan tebligatların usule aykırı olduğunu, 07.12.2015 tarihli kıymet takdir raporuyla gayrimenkulün değerinin 2.560.401.60 TL olduğu saptanmışsada rapora göre yasal sürede satış talep edilmediğini, dosyada gazete ilanının olmadığını, ihaleye başka katılan olmamasının anormal olduğunu, ihaleye fesat karıştırılmış olması ihtimali olduğunu, talimat müdürlüğünün tebligatların nasıl yapılacağını esas müdürlüğe sormasının hukuka aykırı olduğunu iddia etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı borçlunun kendisi dışındaki diğer ilgililere tebligat yapılmadığını veya yapılan tebliğlerin usulsüzlüğünü ileri sürmesinin olanaklı olmadığı, borçluya esas takip dosyasından kıymet takdiri raporu ve talimat dosyasından satış ilanının TK’nın 16. maddesine göre usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, davacının süresinde şikayet konusu etmediği, satış kararının tebligatlar tamamlanmadan usulsüz alındığı ve esas icra dairesinin talimatlarının usulsüz olduğu iddialarının ihalenin feshi davasında dinlenmesinin mümkün olmadığı, icra müdürlüğünce yapılan kıymet takdirinin üzerinden ihale tarihine kadar iki yıllık sürenin geçmediği, yeniden kıymet takdiri yapılmasına gerek olmadığı, ihaleye sadece alıcının iştirak etmesinin tek başına ihaleye fesat karıştırıldığını göstermediği, kamu düzeni yönünden re’sen ihalenin feshini gerektirecek bir husus da bulunmadığı, mahkemece ihalenin feshi şikayetinin esastan reddine ve para cezasına karar verilmesinde ve takdir edilen para cezası oranında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi borçlu temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrarlayarak kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taşınmaz ihalesinin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK md. 134, 7343 sayılı Kanun md. geçici 18.
3. Değerlendirme
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, şikayetçinin ihalenin feshi talebinin reddine yönelik temyiz itirazları ile aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacı aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re’sen yapılan değerlendirmede;
İİK’nın ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’nın 27. maddesi ile eklenen fıkra ile;
“İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek,
talebin reddine karar verirseihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder.” hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re’sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK’nın 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;
“134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olanihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olanihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir.” hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçi aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi/borçlu aleyhine ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin %10’u olarak belirlenen para cezasının %5 oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacağı anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının para cezası yönünden düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
1-Şikayetçi borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile … Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi’nin 03.03.2022 tarih ve 2021/3741 E. 2022/214 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA),
2-… 1. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 06.10.2021 tarih ve2019/200 E. – 2021/296 K. sayılı kararının hüküm bölümünün “1” numaralı bendinin 2. cümlesinde yer alan “% 10’u oranında 268.000,00-TL” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkartılarak yerine “%5’i oranında 134.000,00TL ” ibaresinin yazılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2 ve 7343 sayılı Yasa’nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddelerinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek halinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.