YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/3729
KARAR NO : 2023/836
KARAR TARİHİ : 14.02.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki haczedilmezlik şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 26 araç yönünden hacizlerin kaldırılmasına ilişkin şikayetin kabulüne, 13 araç yönünden haczin kaldırılmasına ilişkin şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili ve davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf talebinin HMK 353(1)-b/2 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; … 4. İcra Müdürlüğü’nün 2018/35964 Esas sayılı dosyasından müvekkiline ait kamuya tahsisli olan ve dava dilekçesinde plakaları yazılı olan 39 adet aracına haciz konulduğu ve muhafaza kararı verildiği, davaya konu haciz ve yakalama işleminin yasaya aykırı olduğu, belediyelerin devamlılık gösteren kamu hizmetlerinin görülmesine ayrılmış olan kaynaklarının hacze konu edilmesinin hukuka aykırı olduğu, ayrıca yapılan haciz ve yakalama işleminin 5393 sayılı Kanunun 15. maddesine de aykırı olduğu belirtilerek şikayetin kabulüne, konulan hacizlerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalının cevap dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 26 aracın otobüs, panelvan, midibüs, ambulans, pikap, damperli kamyon, kamyon vidanjör, kamyon süpürge, çöp kamyonun özellikleri ve işlevleri kapsamında fiilen kamu hizmetinde kullanıldığı; bu sebeple araçların 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 15/son maddesi kapsamında haczedilemeyeceği düzenlemesi karşısında; şikayetinin kabulüne bu araçlar üzerindeki hacizlerin kaldırılmasına; …, … ve … plakalı araçların hurda vaziyette garajda olduğu; …, …, … ve … plakalı 4 adet aracın hurda olarak satıldığının ifade edildiği; …, … ve … plakalı 3 aracın kamu kuruluşlarına hibe yöntemiyle verildiği tespit edildiğinden, toplam 10 aracın söz konusu araçların fiilen kamu hizmetinde kullanılmadığının kabulü ile bu araçlar üzerindeki hacizlerin kaldırılması şikayetinin reddine , bilirkişi raporunda fotoğrafları ile birlikte tespit edilen …, … ve … plakalı üç aracın otomobil olduğu, her üç aracın fiilen kamu hizmetinde kullanılmadığı mahkememizce kabul edilerek söz konusu araçlar üzerindeki haczin kaldırılması şikayetinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili: belediye araçlarının fiilen kamu hizmetinde kullanıldığını mahiyeti itibariyle kamuya tahsis edildiğini, binek araçların kamu hizmetleri dışında kullanıldığına dair bir bilgi ve belge olmamasına rağmen nitelikleri itibariyle kamu hizmetlerini gördükleri tespit edilmiş iken müvekkil idarenin binek araçları üzerinde hacizlerin kaldırılmamış olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını ileri sürülerek istinaf talebinde bulumuştur.
2. Davalı vekili; belediye mallarının, belediyenin beyan edeceği mallar dışında da haczinin mümkün kılındığını, yerel mahkemenin yeterli araştırma yapmadan salt bilirkişi raporuna göre karar verdiğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılarak şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile haczedilmezlik şikayetinin kabul edilmesi için, mahcuzların kamu hizmetinde fiilen kullanılması gerekli olduğu, kamuya tahsis kararı alınmasının sonuca etkisi bulunmadığı, buna göre borçlu belediyeye ait taşınır ya da taşınmaz bir malın haczedilmezliği için o malın fiilen kamu hizmetinde kullanılmasının gerektiği tartışmasız olduğu, bir malın fiilen kamu hizmetinde kullanıldığının kabulü için ise, o malın kamu hizmetinin yürütülebilmesi amacına uygun bulunması gerektiği, niteliği gereği belediyenin servis aracı, itfaiye aracı gibi araçlar ile fiilen kamu hizmetine tahsisli araçların haczi mümkün olmadığı, kamuya tahsis kararı haczedilmezlik şikayetinde gözönüne alınacak bir husus olmadığı mahkemece yapılacak iş haczedilen araçların fiilen kamu hizmetinde kullanılıp kullanılmadığını tespit ederek oluşacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibaret olduğu, 02.01.2020 tarihli bilirkişi raporunda; şikayete konu araçlardan 28 adet aracın belediye hizmetlerinde aktif olarak kullanıldığı bu araçlar üzerindeki haczin kaldırılmasını karar verilmesi yerinde olduğu, , …, … ve … plakalı araçların hurda vaziyette garajda olduğu, …, …, … ve … plakalı 4 adet aracın hurda olarak satıldığı, …, … ve … plakalı 3 aracın kamu kuruluşlarına hibe yöntemiyle verildiği tespit edilmiş olmakla, …, …, … plakalı araçların işletme iştirakler müdürlüğünün idari işler bölümüne tahsisi edildiği niteliği ve otomotiv olmaları dikkate alındığında aracın fiilen kamu hizmetinde kullanılmadığı açık olup bu araçlar yönünden mahkemece haczin kaldırılması talebinin reddine karar verilmesinde usul ve yasaya uymayan bir yön bulunmadığı anlaşılarak istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiş.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrarla davanın tümünün kabulü istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili: İstinaf sebeplerini tekrarla davanın reddi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, borçlu belediyenin kamu hizmetinde kullanılan araçları üzerindeki haczin kaldırılması talebine ilişkin şikayet niteliğindedir.
2. İlgili Hukuk
1. İİK’nın 16’ıncı madde, 5393 sayılı Kanunun 15’inci maddesi
3. Değerlendirme
A) Borçlu/davacının temyiz itirazlarının reddi ile;
Somut olayda yapılan incelemede, icra müdürlüğünün 04.05.2020 tarihli yazı cevabında … plakalı araç üzerine ilgili dosyadan haciz konulmadığı belirtilmiş olup bu araç yönünden şikayet tarihinden (13.07.2018) önce araç üzerinde haciz olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunmasında korunmaya değer hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu sebeple bu araç yönünden hukuki yarar yokluğu sebebiyle şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Hibe edildiği gerekçesiyle mahkemece haczedilmezlik şikayeti reddedilen …, … ve … plakalı araçları üzerindeki haczin 17.07.2019 tarihinde kaldırıldığı dosya kapsamından anlaşılmış olup, şikayet tarihinden (13.07.2018) sonra haciz kalkmış olduğundan yargılama sırasında haczin kalktığı, bu durumda şikayetçinin haczedilmezlik şikayetinde bulunmakta başlangıçta var olan hukuki yararının yargılama sırasında ortadan kalktığı anlaşılmakla konusu kalmayan bu araçlar yönünden şikayet hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
O halde yukarıda …, …, … ve … plakalı araçlar bakımından mahkemece yukarıda belirtilen gerekçe ve nedenlere göre karar verilmesi gerekirken şikayetin esasının incelenerek reddine karar verilmesi yerinde görülmemiş ise de sonuçta istem reddedilmiş olduğundan sonucu doğru onama yoluna gidilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
B) Alacaklı/davalının temyiz itirazlarının incelenmesinde temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile;
Sair temyiz itirazlarının reddi ile;
Somut olayda yapılan incelemede, icra müdürlüğünün 04.05.2020 tarihli yazı cevabında … ve … plakalı araçlar üzerine ilgili dosyadan haciz konulmadığı belirtilmiş olup bu araçlar yönünden şikayet tarihinden (13.07.2018) önce araçlar üzerinde haciz olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunmasında korunmaya değer hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu sebeple bu araçlar yönünden hukuki yarar yokluğu sebebiyle şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken şikayetin kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
… ve … plakalı araçlar yönünden;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.