YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13848
KARAR NO : 2023/1112
KARAR TARİHİ : 23.02.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki taşınmaz ihalesinin feshi şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddi ile şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmesine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı borçlu vekili şikayet dilekçesinde; satış ilanının tüm ilgililere tebliğ edilmediğini, kıymet takdirine itirazları üzerine mahkemece aldırılan raporun taşınmazın değeri dışında dikkate alınmadığını, satış ilan ve şartnamesinin usulüne uygun olarak düzenlenmediğini, belediye ve gazete ilanına ilişkin usullere uyulmadığını, alacağın toplu ipotekle teminat altına alınmasına rağmen birden fazla takip başlatılmasının ve taşınmazların tamamının aynı anda satışının talep edilmemesinin uslsüz olduğunu ileri sürerek taşınmaz ihalesinin feshini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı alacaklı-ihale alıcısı vekili cevap dilekçesinde; taşınmazlar üzerinde toplu ipoteğin söz konusu olmadığını, birden fazla kredinin teminatı için münferit ipoteklerin söz konusu olduğunu, takibin ve ihalenin usulüne uygun olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alacaklı tarafından şikayetçi ve diğer borçlu hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibine başlandığı, ipoteğe konu … ili … İlçesi … Mahallesi 5367 ada 32 parsel 21 nolu bağımsız bölüme … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 01.04.2021 tarih, 2020/529 E. 2021/235 K. sayılı ilamı ile 160.000 TL değer tespit edildiği, taşınmazın 06.08.2021 tarihinde 116.000 TL bedelle alacağa mahsuben alacaklıya ihale edildiği, satış ilanın yasaya uygun şekilde hazırlandığı, muhammen bedelin kıymet takdirine itiraz üzerine mahkemece belirlenen değer olduğu, taşınmazın toplu rehin konusu olup birlikte takip şartına uyulmadığı iddiasının ihalenin feshi davasında incelenecek bir husus olmadığı, satış ilanının ulusal yayın yapan Yeni Dönem Gazetesinde yasanın aradığı şartları taşır şekilde ilan edildiği, satış ilanının tüm ilgililere tebliğ edilmediği hususunun sadece ilgililerince ileri sürülebileceği gerekçesi ile şikayetin reddi ile şikayetçi aleyhine ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlu vekili istinaf dilekçesinde; şikayet nedenlerini tekrarla mahkeme kararının kaldırılması ile ihalenin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; satış ilanının borçluya 25.06.2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun en geç bu tarihte satış ilanından haberdar olduğu, bu tarihten itibaren 7 günlük yasal süre içerisinde satış ilanına yönelik şikayette bulunulmadığı, bu nedenle satış ilanında taşınmaz niteliklerinin hatalı ve eksik olarak gösterildiği, açık arttırma ilanında mahkemede alınan raporun taşınmazın değeri dışında dikkate alınmadığı hususlarının fesih sebebi olarak ileri sürülemeyeceği, borçlunun tüm taşınmazlara ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi isteminin aynı anda ve tek bir icra dosyası ile talep edilebilmesi gerektiği iddiasının ihalenin feshi davasında ileri sürülemeyeceği, satış ilanının elektronik ortamda ihaleden 1 aydan daha öncesinde yapıldığı, satış bedelinin taşınmazın muhammen bedelinin %50’si ile satış ve paylaştırma giderini karşıladığı, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren 2 yıllık yasal süre içerisinde satışın gerçekleştirildiği, işin esasına girilmesi nedeni ile şikayetçi aleyhine para cezasına hükmedilmesi için yasal koşulların oluştuğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi borçlu vekili temyiz dilekçesinde; şikayet nedenlerini tekrarla bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınmaz ihalesinin feshi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.İİK’nın ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’nın 27. maddesi ile eklenen fıkra ile;
“İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek, talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder.” hükmü getirilmiştir.
2. Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
3. Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
4. Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hem de temyiz aşamasında re’sen değerlendirilir.
5. Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK’na 24.11.2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa’nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;
“134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir.” hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
1-İhaleye konu taşınmaz üzerinde toplu ipotek bulunduğu iddiası ihalenin feshi şikayetinde resen incelenecek hususlardan olup şikayete konu taşınmaz üzerinde münferit ipotek tesis edilmiş olduğunun anlaşılmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, şikayetçinin ihalenin feshi talebinin reddine yönelik temyiz itirazları ile aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Şikayetçi borçlu aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re’sen yapılan değerlendirmede;
Yukarıda geçen yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçi aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi borçlu aleyhine ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nın 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa’nın 13.maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin %10’u olarak belirlenen para cezasının %5 oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacağı anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının para cezası yönünden düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
Şikayetçi borçlunun temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının bir numaralı bendinde yer alan “%10’u olmak üzere 11.600,00-TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “% 5’i oranında para cezası” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.