YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13312
KARAR NO : 2023/1327
KARAR TARİHİ : 02.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki itirazın kaldırılması ve tahliye uyuşmazlığından dolayı yapılan inceleme sonunda İlk Derece Mahkemesince istemin kabulü ile borçlunun itirazın kaldırılmasına ve takibin devamına, borçlu aleyhine takip konusu asıl alacak üzerinden %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve borçlunun takip konusu taşınmazdan tahliyesine karar verilmiştir.
Kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle istemin reddine hükmedilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. TALEP
Alacaklı, taraflar arasında bir tür hasılat kirası olan rödovans sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye göre üretime geçilmesinden sonra üretilen cevherin %10’unun borçlu tarafından hasılat kirası olarak alacaklıya ödeneceğinin, üretim yapılmasa dahi kiranın ödenmesi gerektiğinin kararlaştırıldığını, ancak 08.01.2020’den 01.01.2021 tarihine kadar olan kiraların borçlu tarafından ödenmediğini, borçlunun İcra Müdürlüğüne yaptığı borca itirazda sözleşmesel ilişkinin kabul edildiğini ileri sürerek, borçlunun itirazının kaldırılması ile takip konusu taşınmazdan tahliyesini ve borçlu aleyhine takip konusu alacağın en az % 20’si oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Borçlu cevap dilekçesinde; takip talebi ile ödeme emrinde haciz ve tahliye talebi bulunmadığını, sözleşme konusu maden sahasının alacaklı tarafından kullanıma elverişli şekilde borçluya teslim edilmediğini, borçlunun üretim için gerekli izinleri alması maksadıyla yapılan başvuruların alacaklı tarafından iptal ettirilmesi nedeniyle bu sahada üretim yapmasının hukuken mümkün olmadığını, bu nedenlerle kira borcunun da doğmadığını, ayrıca borçlu tarafından taşınmaza yapılan zorunlu ve faydalı giderler nedeniyle sözleşmesinin 11. maddesi gereğince borçlunun ödemeden kaçınabileceğini, pandemi nedeniyle Maden İşleri Genel Müdürlüğünce 01.4.2020 ile 30.6.2020 tarihleri arasında mücbir sebep ilan edilmesinden ötürü bu tarihlerin öncesi ve sonrasında pandeminin etkilerinin devam ettiğini belirterek sözleşmenin 20. maddesi gereğince üretim yapılmasının mümkün olmaması nedeniyle de kira borcunun doğmadığını, takipte istenen tutara ilişkin yapılan hesaplamanın sözleşmeye aykırı ve fahiş olduğunu ileri sürerek, istemin reddi ile alacaklı aleyhine takip konusu alacağın en az %20’si oranında kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; borçlunun İcra Müdürlüğüne yaptığı borca itirazında, kiracılık ilişkisine ve talep edilen kira bedeline ayrıca ve açıkça itiraz etmemesi nedeniyle, İİK’nın 269/2. maddesi gereğince kira sözleşmesinin ve kira bedelinin kesinleştiği, öte yandan İİK’nın 63. maddesi gereğince borçlunun icra müdürlüğüne yaptığı itirazla bağlı olup icra mahkemesinde yapılan inceleme aşamasında itirazlarını genişletemeyeceği belirtilerek takip konusu kira sözleşmesinin İİK’nın 68/1. maddesi anlamında belgelerden olduğu ve borçlunun itirazını aynı kuvvette belgeyle ispat edemediği, takipten sonrası için talep edilen yasal faizin yerinde olduğu gerekçeleri ile, istemin kabulüne ve borçlunun itirazının kaldırılması ile temerrüt şartları oluştuğundan takip konusu taşınmazdan tahliyesine karar verilmekle birlikte, borçlu aleyhine takip konusu alacak üzerinden %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Borçlu istinaf dilekçesinde; cevap dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmekle birlikte, İİK’nın 63. maddesinde senet metninden anlaşılan itirazların icra mahkemesinde yapılan inceleme sırasında ileri sürülebileceğinin belirtildiğini ve kira bedelinin de takip konusu sözleşmeye göre belirlenebilir bir miktar olmadığını, bu nedenle icra mahkemesince kira bedelinin belirlenmesi konusunda inceleme yapılması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; takip konusu rödovans sözleşmesi hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamakla birlikte, takip talebi ve ödeme emrinde takip konusu alacağın sözleşmenin 5.7’inci maddesine dayandırıldığı ve bu maddeye göre de kira bedelinin tespitinin yargılamayı gerektirdiğinden bahisle, borçlunun istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle istemin reddine hükmedilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklı temyiz dilekçesinde; takip konusu sözleşmenin kira bedeline ilişkin 5.7’inci maddesinde kiranın bir şarta bağlanmadığını, üretim yapılmasa dahi kiranın ödeneceğinin ve kira bedelinin asgari tutarının belirlenmiş olduğunu, bu suretle kira bedelinin tespite muhtaç olmadığını, kaldı ki alacaklı tarafından takip talebinde minimum birim fiyatları üzerinden yapılan hesaplamayla alacağın istendiğini, borçlu tarafından icra müdürlüğüne yapılan itirazda kira bedeline dair bir itirazın bulunmadığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; adi kiraya ve hasılat kiralarına ilişkin icra takibinde itirazın kaldırılması ve tahliye istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK md. 63., 68., 269/2.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi Kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz incelemesinin murafaalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 Sayılı Kanunla değişik İİK’nın 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin reddine oy birliği ile karar verildikten sonra işin esası incelendi:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 2004 sayılı Kanun’un 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.