YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12647
KARAR NO : 2023/4251
KARAR TARİHİ : 14.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 6. İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki takas mahsup istemi üzerine yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince istemin reddine, kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine de kesin sürede istinaf harcının yatırılmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ek karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Temyiz incelemesinin murafaalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 Sayılı Kanunla değişik İİK’nın 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin reddine oy birliği ile karar verildikten sonra işin esası incelendi:
I. DAVA
Borçlu İcra Mahkemesine başvurusunda; borçlu olduğu … 5. İcra Müdürlüğünün 2020/4527 Esas sayılı dosyasına, alacaklı olduğu İstanbul … 18. İcra Müdürlüğünün 2021/6120 Esas sayılı dosyasından haciz tatbik edildiğini, 26.05.2021 tarihinde herhangi bir borç kalmamasından dolayı dosyanın infazen kapatılması ve dosyadaki mevcut hacizlerin kaldırılması talep edilmiş ise de 17.06.2021 tarihli müdürlük kararı ile bu talebin reddedildiğini, İİK’nın 135. maddesine göre alacaklı ve borçlu sıfatları birleştiğinden ve takas talebi İcra Müdürlüğüne de bildirilebileceğinden müdürlük kararının kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek şikayetin kabulü ile İcra Müdürlüğünün 17.06.2021 tarihli kararının kaldırılmasına, herhangi bir borç kalmamasından dolayı dosyanın infazen kapatılmasına ve dosyadaki mevcut hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı, İstanbul … 18. İcra Müdürlüğünün 2021/6120 Esas sayılı dosyasındaki takibe ilişkin ödeme emri tebliğ işleminin usulsüz olduğunu, öğrenme tarihinden itibaren süresi içinde takibe itiraz edildiğini ve İstanbul … 10. İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/325 Esas sayılı dosyasında tebliğ işlemine yönelik şikayette bulunulduğunu ileri sürerek şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. Gerekçe ve Sonuç
İstemin takas mahsuba ilişkin olduğu, İstanbul … 10. İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/325 Esas, 2021/560 Karar sayılı kararı ile İstanbul … 18. İcra Dairesinin 2021/6120 Esas sayılı dosyasından borçluya gönderilen ödeme emri tebligatının iptaline, tebliğ tarihinin 01.07.2021 tarihi olarak düzeltilmesine karar verildiği, takip dosyasında borçlu CG Solar Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından takibi öğrenme tarihi kabul edilen 01.07.2021 tarihine göre yasal süre içerisinde borca ve ferilerine itiraz edildiği, dolayısıyla kesinleşmiş bir alacak bulunmadığı, bu sebeple takas mahsup isteminin yasal şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmiş, kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine muhtıra tebliğine rağmen bir haftalık kesin süre içinde istinaf harcının maliye veznesine yatırılmadığı gerekçesi ile HMK’nın 344. maddesi uyarınca istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Borçlu, gerekçeli karar ile muhtıranın aynı zarf içinde tebliğ edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, muhtıra ile verilen sürenin istinaf kanun yoluna başvuru süresinden kısa olduğunu, başvuru hakkının kısıtlandığını, tebligat zarfında kesin süre ihtarı ve yatırılacak miktarın detayının yer almadığını, kararının esasına yönelik olarak da menfi tespite ilişkin dava dosyasında alacak tespit edilmesine rağmen istemin reddedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, kesinleşmiş bir takip olmasa bile alacaklı olduklarını, ticari defterlerin incelenmesi gerektiğini, TBK’nın 135. maddesindeki koşulların gerçekleştiğini ileri sürerek ek kararın ortadan kaldırılmasına ve istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
C.1.Gerekçe ve Sonuç
Mahkemece hükmün tarafların yüzüne karşı 02.06.2022 tarihinde verildiği, borçlu tarafından 02.06.2022 tarihinde süre tutum dilekçesi sunulduğu, gerekçeli kararla birlikte istinaf harçlarının yatırılması için bir haftalık kesin süre verildiğine dair meşruhatlı şerhi içeren tebligatın şikayetçi borçlu vekiline 13.06.2022 tarihinde e-tebligat yoluyla tebliğ edildiği, ihtar edilen sürede harç yatırılmadığından 23.06.2022 tarihli ek karar ile istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verildiği, bu durumda mahkemenin istinaf talebinin reddine ilişkin ek kararının yerinde olduğu gerekçesi ile borçlunun ek karara karşı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Borçlu, duruşma istemli olarak, istinaf dilekçesi içeriğini tekrarlamış ve kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, takas mahsup istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 16, 71, HMK’nın 344 maddeleri.
3. Değerlendirme
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2010/19-286 Esas – 2010/330 Karar sayılı kararında bir muhtıranın geçerli olması için gereken özellikler belirtilmiştir. Buna göre;
Temyiz harç ve giderlerinin eksik ödendiğinin anlaşılması halinde muhtıra gönderilerek kararı veren Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından yedi günlük kesin süre içinde harç ve giderin tamamlanması, aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir. Bu kararın da temyiz edilmesi halinde 432. maddenin son fıkrası hükmü kıyasen uygulanır.
Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından “temyiz harç ve giderlerinin tamamlanması için bir haftalık kesin süre” verilmesi ve ayrıca yazılı olarak “aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu”nun bildirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle muhtırada Hâkim veya Mahkeme Başkanı’nın sicili ve imzası bulunmalıdır. Muhtıra Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından imzalanmadan verilmişse, dolayısıyla da Hâkim tarafından usulünce düzenlenmiş muhtıra yoksa geçerli bir bildirimin yapıldığından söz etmeye de olanak yoktur.
Mahkeme Yazı İşleri Müdürü’nün veya Kalem personelinin temyiz harcı veya giderinin tamamlanması için temyiz edene süre vermesi veya tebligat zarfı üzerine ihtar/uyarı şeklinde yazılan ve Hâkim imzası taşımayan muhtıra usule aykırıdır, Mahkeme Yazı İşleri Müdürünün veya Kalem personelinin vermiş olduğu süre ya da tebligat zarfı üzerine ihtar/uyarı şeklinde yazılan ve Hâkim imzası taşımayan muhtıra üzerine temyiz harcını veya giderini ödememiş olan taraf, temyiz talebinden vazgeçmiş sayılamaz.
Yargıtay’ın kararlılık kazanmış uygulamasına göre, muhtırada yapılması gereken işlemin ne olduğu açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak biçimde gösterilmeli; bu açıdan ikmal edilecek harç ya da giderin miktarı ve yatırılma merci ve süresi, bunun yapılmamasının sonuçları net biçimde açıklanmalıdır. Örneğin, “dosyaya yatırılması” şeklindeki ifade tarafın yanılmasına neden olabileceğinden, bu ifadeyi taşıyan muhtıra geçersiz olacaktır (HGK 2014/9-1743 E. 2017/372 K.)
Somut olayda, mahkemece şikayetçi borçlu vekiline gönderilen ve 13.06.2022 tarihinde tebliğ edilen muhtırada eksik harcın yatırılma merci açıklanmamış olup bu nedenle muhtıra geçersizdir. Nitekim kararda da harcın mahkeme veznesi yerine maliye veznesine yatırılması gerektiğine değinilmiştir.
Anılan sebeple, şikayetçi borçlu vekiline 13.06.2022 tarihinde tebliğ edilen muhtıra usulsüz olduğundan ve 23.06.2022 tarihinde istinaf harçları yatırılmış olduğundan; muhtıra tebliğine rağmen istinaf harçlarının süresinde yatırılmamış olması sebebi ile şikayetçi borçlunun istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair İlk Derece Mahkemesince verilen karar ve Bölge Adliye Mahkemesince bu karara ilişkin olarak istinaf isteminin esastan reddi yönünde verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Borçlunun temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA,
Bozma nedenine göre borçlunun esasa yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.