YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12638
KARAR NO : 2023/4441
KARAR TARİHİ : 22.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Kaldırma/İptal
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 5. İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki şikayet ve borca itiraz nedeni ile yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince borçlu …’nin şikayetinin reddine, borçlu… Metal Hırdavat İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şirketinin şikayetinin kabulü ile icra takibinin bu borçlu yönünden iptaline, tarafların tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi borçlu … tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, şikayetin kabulü ile şikayetçi borçlular yönünden takibin iptaline karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı alacaklı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlular lehdar ve ciranta şikayet dilekçesinde; davalı alacaklı tarafından başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla ilamsız takipte, sair nedenlerle birlikte, takibin dayanağı olan bononun şikayetçi borçlu …tarafından şikayetçi borçlu şirkete ciro edildiğini, dayanak bononun şikayetçi borçlu …tarafından kaybedildiğini, davalı alacaklının takip öncesinde keşideciyi protesto etmemesi nedeniyle takip hakkını kaybettiğini, davalı alacaklı ile aralarında herhangi bir ilişki bulunmadığını ileri sürerek takibin iptali ile davalı alacaklı aleyhine tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı alacaklı cevap dilekçesinde; takibe dayanak bonodaki ciro silsilesinin düzgün olduğunu, borca itiraz ve şikayetin kötü niyetli olarak yapıldığını savunarak şikayetin reddi ile borçlular aleyhine tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; şikayetçi borçluların takibe dayanak senede göre ciranta konumunda olduğu, takip talebi ekinde davalı alacaklı tarafından keşidecinin usulüne uygun olarak protesto edildiğine ilişkin herhangi bir evrak bulunmadığı gibi yargılama sırasında da davalı alacaklı tarafından protesto belgesi ibraz edilmediği, bu nedenle davalı alacaklının şikayetçi borçlu cirantalara karşı takip hakkının bulunmadığı, ancak borçlulardan …’nin, şikayet dilekçesinde senedin kendisi tarafından diğer şikayetçi borçluya ciro edildiği beyan edildiğinden, bu şikayetçi borçlu yönünden borç ikrarının mevcut olduğu, bu nedenle İİK’nın 170/a – son maddesi gereğince takibin iptaline karar verilemeyeceği, senedin arka yüzündeki tüm ciroların beyaz ciro olduğu ve ilk cironun lehtara ait olması karşısında, ciro silsilesi içerisindeki bir kısım ciroların karalanmış olmasının ciro silsilesini bozmadığı gibi davalı alacaklının yetkili hamil olduğu gerekçesi ile borçlu …’nin şikayetinin reddine, borçlu… Metal Hırdavat İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şirketinin şikayetinin kabulü ile icra takibinin bu borçlu yönünden iptaline, tarafların tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu … istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlu … istinaf dilekçesinde; takibin dayanağı olan bononun kendisi tarafından kaybedildiğini, davalı alacaklının, takip öncesinde keşideciyi protesto etmemesi nedeniyle takip hakkını kaybettiğini, yapılan cironun çizilmesi nedeniyle davalı alacaklının senedin yetkili hamili olmadığını, davalı alacaklı ile aralarında ilişki bulunmadığını, mahkemece soruşturma dosyası incelenmeden karar verildiğini, dayanak senedin teminat senedi olarak kendisine verildiğini, bu hususun senedin ön yüzünde yer alması nedeniyle senedin kambiyo vasfının bulunmadığını, bu nedenle ciro yolu ile devrin mümkün olmadığını, alacağın temliki işleminin de yapılmadığını ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılması ile kendisi yönünden de şikayetin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı alacaklı tarafından şikayetçi borçlular … (lehtar ciranta) ve… Metal … Ltd. Şti. (ciranta) aleyhine 150.000 TL bedelli bir adet bonoya dayanılarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin istinaf başvurusunda bulunan Şeyhmus’a 08.06.2021 tarihinde tebliğ edildiği, şikayetin 13.06.2021 tarihinde yapıldığı, TTK’nın 778. maddesi göndermesi ile bonolar hakında da uygulanması gereken aynı Kanunun 714 ve 730/1-b maddeleri gereğince hamilin lehtar ve cirantaya müracaat edebilmesinin senet keşidecisinin, yasal süresi içerisinde protesto edilmesi şartına bağlı olduğu, İİK’nın 170/a maddesi gereğince icra mahkemesinin süresinde yapılan şikayet veya itiraz dolayısıyla usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin dayanağı olan kambiyo senedinin bu niteliği taşıyıp taşımadığı ve alacaklının kambiyo hukukuna göre takip hakkına sahip bulunup bulunmadığı hususlarını re’sen nazara almak zorunda olduğu, somut olayda; şikayetçi lehtarın, davalı alacaklı tarafından senet keşidecisi protesto edilmediğinden kendisi hakkında takip yapılamayacağını ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesi talebi ile mahkemeye başvurduğu, şikayetçi borçlu lehtarın senedi ciro ettiğini beyan etmesinin borcu tamamen veya kısmen kabul ettiği anlamına gelmediği, nitekim şikayet dilekçesinde de taraflar arasında ticari ilişkinin bulunmadığının da ileri sürüldüğü, davalı alacaklı tarafından senedin keşidecisinin protesto edildiğinin iddia edilmediği ve takip dosyasında da bu yönde bilgi bulunmadığı gerekçesi ile şikayetçi borçlu …’nin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, şikayetin kabulü ile şikayetçi borçlular yönünden takibin iptaline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı alacaklı temyiz dilekçesinde; mahkeme kararını istinaf eden borçlunun şikayet dilekçesinde senedin varlığını ve senedi diğer borçluya ciro ettiğini beyan etmesinin borcu kabul anlamına geldiğini, bu borçlu yönünden takip hakkı bulunmadığı gerekçesi ile takibin iptaline karar verilemeyeceğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte kambiyo şikayetine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 170/a maddesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 778. maddesi göndermesi ile aynı Kanunun 714 ve 730/1-b maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile sair yasal mevzuat
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı alacaklı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanunun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.