YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12222
KARAR NO : 2023/4332
KARAR TARİHİ : 19.06.2023
İNCELENEN KARARIN
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tire İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile; … ili Tire ilçesi Cumhuriyet mahallesi Belediye mevkii 1035 ada 15 parsel 16 nolu bağımsız bölüm nolu taşınmazın 400.000,00 TL’den az olmamak üzere satılarak haline münasip ev alması için gerekli olan 400.000,00 TL’nin borçluya, kalanının ise hak sahibi alacaklıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi-borçlu vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi-borçlu vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi-borçlu vekili dava dilekçesinde; davalı-alacaklıların talebi üzerine müvekkil adına kayıtlı bulunan ve müvekkilin halen oturduğu “… İli, Tire İlçesi, Cumhuriyet Mahallesi, 1035 ada 15 parsel 16 nolu” bağımsız bölüme haciz konulduğunu, uygulanan haciz işleminden işbu dava tarihinde haricen haberdar olduğunu, müvekkilinin haline münasip evinin haczedilmesinin İİK’nın 82/12 maddesine aykırılık taşıdığını, hacze konu evin müvekkilinin haline münasip tek evi olduğunu belirterek meskeniyet nedeniyle haczedilmezlik şikayetinin kabulü ile haczin kaldırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-alacaklılar vekili cevap dilekçesinde; 2019 yılı Aralık ayında yenilenen hacze ilişkin olarak 7 günlük süre geçtikten sonra dava açıldığını, davacı tarafça aynı konuda açılmış Tire İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/70E., 2015/119 K. sayılı dosyasının derdest olduğunu, davanın iyiniyetten yoksun ve alacağı sürüncemede bırakma amaçlı olduğunu belirterek davanın öncelikle süreaşımı ve derdestlik nedeniyle reddine, aksi halde haksız ve yersiz davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyada davacı borçluya haciz tutanağının tebliğine ilişkin bir tebligat bulunmadığı, davacının beyan ettiği tarihten önce haczi öğrendiğine dair bir iddia ya da delil de bulunmadığı nazara alınarak davanın yasal süre içinde açıldığı kanaatine varıldığı, mahkemece 11.03.2022 tarihinde keşif yapılarak haczedilen taşınmazda bulunan konutun borçlunun haline münasip nitelikte evi olup olmadığı hususunda teknik bilirkişi heyetinden 25.03.2022 tarihli rapor alındığı, sunulan raporda dava konusu taşınmazın inşai ve teknik özellikleri ile davacının sosyal, iktisadi ve mali durumuna göre değerinin 420.000,00 TL olduğu, şikayetçinin dosya kapsamından anlaşılan sosyal ve ailevi durumuna göre ihtiyaclarını karşılayabileceği bir taşınmazı 400.000,00 TL civarında bir bedelle satın almasının mümkün olduğunun mütalaa edildiği görülmüş olup, raporun incelenmesinde, dava konusu taşınmazın bulunduğu yer, konum ve mevkii hususiyetleri ile ayrıca taşınmaz üzerindeki yapılan inşai ve teknik özellikleri kullanılmaya elverişlilik durumu gibi taşınmaz değerini etkileyen objektif ve subjektif kıstasların ayrıntılı olarak gözetildiği ve bunun yanısıra davacının dosyaya yansıyan sosyal, iktisadi mali durumunun dikkate alındığı, raporun denetime elverişli ve yeterli olduğu gerekçesiyle meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile; … ili Tire ilçesi Cumhuriyet mahallesi Belediye mevkii 1035 ada 15 parsel 16 nolu bağımsız bölüm nolu taşınmazın 400.000,00 TL’den az olmamak üzere satılarak haline münasip ev alması için gerekli olan 400.000,00 TL’nin borçluya, kalanının ise hak sahibi alacaklıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi-borçlu vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi-borçlu vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin aylık ortalama 2.000 TL geliri bulunduğunu, başkaca bir geliri olmadığını, davaya konu meskende bakmakla yükümlü olduğu iki çocuğu ve eşi ile birlikte yaşadığını, üzerine kayıtlı başkaca bir taşınmazı bulunmadığını, evin zaten haline münasip ev olduğunun bilirkişi görüşü olarak sunulduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun, hüküm kurmaya yeterli olmadığını, borçlunun bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı haciz tarihi itibari ile tespit edilip, haline, vaziyetine, yaşam şekline uygun olacak şekilde ilçenin daha mütevazi semtlerinde haline münasip evin değerinin mahallinde keşif yapılarak tespit edilmesi gerektiğini, oturduğu evin lüks bir ev olmadığını, müvekkilinin 400.000,00 TL’ye Tire İlçesinde tekrar ev alamayacağını, söz konusu evin bedeli piyasaya göre oldukça düşük olduğundan ve müvekkiline yeni bir ev alması için satıştan alınacak miktarın büyük çoğunluğu verileceğinden, davanın kısmen kabulü kararının yerinde olmadığını belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi-borçlu vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi-borçlu vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 82/1. maddesi.
3. Değerlendirme
1. 2004 sayılı İİK’nın 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendinde; ‘borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez.’ hükmüne yer verilmiştir.
2.Şikayetçi-borçlu 10.12.2019 tarihinde haczedilen taşınmazın haline münasip meskeni olduğundan bahisle süresi içinde icra hukuk mahkemesine başvurarak haczin kaldırılmasını talep etmiştir. Meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde taşınmazın haline münasip ev değeri ve şikayete konu taşınmazın değerinin haciz tarihi itibariyle değerinin, taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer taşınmazlarla emsal mukayesesi yapılmak ve aynı vasıftaki taşınmazların alım-satım değerleri denetime elverişli ve somut veriler içerecek şekilde tespit edilmek suretiyle, İİK’nın 82/12. maddesi gereğince belirlendikten sonra borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar, mahcuzun değerinden az ise mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın hak sahiplerine ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına; şayet borçlunun haline münasip evi alabileceği miktar mahcuzun değerinden fazla ise haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
O halde; mahkemece, yukarıda belirtildiği üzere borçlunun, şikayete konu taşınmazın değeri ile haline münasip evin haciz tarihi itibariyle değerin belirlenmesi için dosyanın bilirkişiye tevdii ile ek rapor alınması gerekirken, bilirkişi raporunda keşif tarihi itibariyle belirlenen değer dikkate alınarak yazılı şekilde hüküm tesisi ve şikayetçi-borçlunun istinaf başvurusunun da Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddedilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.