YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12221
KARAR NO : 2023/4327
KARAR TARİHİ : 19.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Kaldırma/Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 1. İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki haczedilmezlik iddiası nedeniyle meskeniyet şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile dava konusu taşınmazın 350.000,00 TL’den az olmayan bedelle satışa çıkarılmak suretiyle, bu miktar paranın kendisinin haline uygun mesken nitelikli taşınmaz satın alabilmesi için şikayetçi borçluya verilmesine, satış bedelinden kalan tutarın ise dosya borcu için davalı alacaklıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi-borçlu vekili ile davalı-alacaklı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile dava konusu taşınmazın 350.000,00 TL’den az olmayan bedelle satışa çıkarılmak suretiyle, bu miktar paranın kendisinin haline uygun mesken nitelikli taşınmaz satın alabilmesi için şikayetçi borçluya verilmesine, satış bedelinden kalan tutarın ise dosya borcu için davalı alacaklıya ödenmesine, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi-borçlu vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi-borçlu vekili dava dilekçesinde; davalı tarafından müvekkili aleyhine … 1. İcra Müdürlüğünün 2020/2109 Esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibinde, müvekkili adına kayıtlı “… İli, … İlçesi, Şemikler Mahallesi, 32314 ada 17 parsel 5 nolu” bağımsız bölümün kaydı üzerine haciz konulduğunu, taşınmazı üzerine haciz konulduğunun davet kağıdı tebliği ile öğrenildiğini, taşınmazın müvekkilinin ve ailesinin haline münasip evi olduğundan haczedilemeyeceğini belirterek meskeniyet nedeniyle haczedilmezlik şikayetinin kabulü ile haczin kaldırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-alacaklı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu konut üzerinde davacının hür iradesi ile kurduğu ticari ya da mesleki kredi ipoteği söz konusu iken, meskeniyet şikayetinden bahsedilemeyeceğini, haczedilen taşınmazın haline münasip ev olup olmayacağının haciz aşamasında bilinemeyeceğini, müvekkilinin davanın açılmasında kusuru bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporunda, dava konusu meskenin piyasa sürüm (peşin) değerinin (arsa payı dahil) 690.000,00 TL olduğu, …’in en mütevazi semtinde davacının alabileceği haline münasip (3+1) bir meskenin yaklaşık 350.000,00 TL mertebesinde olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiş olup, olaya uygun ve uyuşmazlığı çözme yönünden bu rapor hükme esas alınarak meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile dava konusu taşınmazın 350.000,00 TL’den az olmayan bedelle satışa çıkarılmak suretiyle, bu miktar paranın kendisinin haline uygun mesken nitelikli taşınmaz satın alabilmesi için şikayetçi borçluya verilmesine, satış bedelinden kalan tutarın ise dosya borcu için davalı alacaklıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi-borçlu vekili ile davalı-alacaklı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Şikayetçi-borçlu vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesini ve bilirkişi raporuna itiraz dilekçesini tekrarla, dava konusu taşınmazın değerinin yüksek belirlendiğini, dava konusu taşınmazın 2007 … kullanım belgeli 14 yıllık bir taşınmaz olduğunu, yıpranması ve değer kaybının da buna göre belirleneceğini, rapora esas alınan emsallerin uygun olmadığını, haline münasip ev için eksik değer belirlendiğini, Şemikler Mahallesinin, müvekkili ile aynı sosyal ve ekonomik şartlara sahip, orta gelirli insanların oturduğu bir yer olduğunu, bölgede emsal evlerin değeri 400.000,00 TL civarında olup, 475.000,00 TL’ye kadar çıktığını, haline münasip ev için Şemikler bölgesinin esas alınması gerektiğini, taşınmazın hiçbir lüks özelliği bulunmadığını, dava konusu taşınmazın gerçek değeri ile müvekkilinin haline münasip ihtiyacı olan ev değerinin aynı olduğunu, davalı hakkında … 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2021/389 Esas sayılı davasının derdest olduğunu, davalının hak etmediği bir alacağa kavuşmaya çalıştığını, bu davanın beklenmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı-alacaklı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece aşamalarda ve son celse zaptına da yansıyan savunmalarına ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, kararın hangi gerekçeyle verildiğinin yazılmadığını, ne gerekçeli karar da, ne de hükme esas alınan bilirkişi raporunda, taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı ile ilgili bir kanaatin bildirilmediğini, bilirkişi raporunda ve kararın gerekçesinde meskeniyetlik iddiasına ilişkin bir değerlendirme yapılmadığını, taşınmaz üzerinde 16.07.2020 tarihinde S.S. … Nakliyeciler Bilimum Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi lehine ipotek tesis edildiğini, ipoteğin ticari ya da mesleki kredi temini maksatlı olduğu dikkate alınarak, meskeniyet iddiasında bulunulamayacağını, ipoteğe konu kredi sözleşmesinin ve resmi senedinin dosya kapsamına alınmaması, incelenmemesi ve değerlendirilmemesinin eksiklik olduğunu belirterek kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahkemece davacının ekonomik ve sosyal durumu zabıta aracılığı ile araştırıldığı, davacının eşi ve iki çocuğu ile birlikte yaşadığının belirlendiği, hacze konu taşınmazın değerinin ve davacının haline münasip olup olmadığının tespiti bakımından mahallinde keşif yapılarak, alınan bilirkişi raporunda, taşınmazın değerinin 690.000,00 TL, davacının şahsi ve sosyal durumuna uygun, aileye dahil aynı evde ikamet etmek zorunda olan fert sayısı dikkate alınarak, haline münasip 3+1 evi 350.000,00 TL’ye satın alabileceği belirtildiği, bilirkişi raporunda gerek hacze konu taşınmazın, gerekse haline münasip meskenin değeri belirlenirken, somut emsal verilerine yer verildiği, dava konusu taşınmazın rayiç değerinin tespitinde emsal karşılaştırma yöntemi kullanılarak, taşınmazın bulunduğu mevkii, imar özellikleri, ulaşım ve yol durumu, emsal taşınmazların fiyatları gibi unsurlar göz önünde bulundurularak değerinin tespit edildiği anlaşıldığından, davacı vekilinin rapora yönelik itirazlarının yerinde görülmediği, haline münasip ev değerinin belirlenmesinde, borçlunun yaşadığı semte veya mahalleye göre daha mütevazı olan semt veya mahallenin esas alınmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davalı hakkında açılan ceza davasının sonucunun beklenmesi gerekmediği, dava konusu taşınmaz üzerinde SS. … Nakliyeciler Bilumum Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi lehine 16.07.2020 tarihli 15838 yevmiye nolu ipotek şerhi bulunmakta ise de kredi sözleşmesi ve resmi senet birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ipoteğin davacı borçlu tarafından kullanılan esnaf kredisinin teminatını teşkil etmek üzere tesis edildiği ve zorunlu ipoteklerden olduğu ancak meskeniyet şikayeti kısmen kabul edilip, kısmen reddedildiğine ve davacı yargılamada kendisini vekille temsil ettirdiğine göre, mahkemece, yargılama giderlerinin buna göre hesaplanması ve davacı lehine de vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi yerinde olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü ile, dava konusu taşınmazın 350.000,00 TL’den az olmayan bedelle satışa çıkarılmak suretiyle, bu miktar paranın kendisinin haline uygun mesken nitelikli taşınmaz satın alabilmesi için şikayetçi borçluya verilmesine, satış bedelinden kalan tutarın ise dosya borcu için davalı alacaklıya ödenmesine, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi-borçlu vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi-borçlu vekili temyiz dilekçesinde özetle;dava dilekçesini, bilirkişi raporuna itiraz dilekçesini ve istinaf dilekçesini tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 82/1. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre usul ve kanuna uygun olup, şikayetçi-borçlu vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanunun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenlerden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.06.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.