YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12191
KARAR NO : 2023/762
KARAR TARİHİ : 09.02.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki taşınmaz ihalesinin feshi şikayetinden dolayı yapılan inceleme sonunda İlk Derece Mahkemesince, şikayetin reddi ile şikayetçiler aleyhine para cezasına yer olmadığına hükmedilmiştir.

Kararın şikayetçi borçlular tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi borçlular tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. ŞİKAYET
Borçlular şikayet dilekçelerinde; 7343 sayılı Kanunla değiştirilen İİK’nın 130. maddesi gereğince ihale bedelinin 7 gün içeresinde ödenmesinin kanuni zorunluluk olmasına rağmen icra müdürlüğünce ihale tutanağında alıcıya 10 günlük süre verilmesinin usulsüz olduğunu ve yasal 7 günlük süre içerisinde de alıcı tarafından ihale bedelinin yatırılmadığını, taşınmazların satışının yasal süre içerisinde istenmediğini, … 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/532 E. ve … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/532 E. sayılı dosyalarında verilen kararların istinaf edilmesi nedeniyle İİK’nın 363. maddesi gereğince satışın durması gerekmesine rağmen ihalelerin yapılmasının usulsüz olduğunu, şikayete konu ihalelerden tapunun 4 parselinde kayıtlı 26 bağımsız bölüm numaralı olan taşınmazın dosya borcunu karşılayacak olmasına rağmen, ilk sırada satışa çıkarılması yerine ikinci sırada satılmasının borçluların menfaatlerine aykırı olduğunu, şikayete konu taşınmazların içi görülmeden yapılan kıymet takdirinin usulsüz olduğunu, taşınmazların gerçek metrekareleri ile satış ilanında yazılı metrekareleri arasında farklılık bulunduğunu ve ilan yapılan gazetenin yeterli olmadığını ileri sürerek, tapunun 4 parselinde kayıtlı 11 ve 26 bağımsız bölüm numaralı taşınmaz ihalelerinin feshini talep etmişlerdir.

II. CEVAP
Şikayet edilen alacaklı cevap dilekçesinde; 7343 sayılı Kanunla İİK’ya eklenen geçici 18. madde gereğince İİK’nın 130. maddesinde yapılan değişikliğin ihale tarihinde henüz yürürlüğe girmemiş olması nedeniyle şikayete konu ihalelerde 7 günlük ödeme süresinin uygulanamayacağını, ihale alıcısının yasal 10 günlük sürede ihale bedelini ödediğini, yasal bir yıllık süre içerisinde alacaklı tarafından taşınmazların satışının istendiğini ve satış avansının da yatırıldığını, satış kararından sonra yapılan şikayetlerin istinaf edilmesinin İİK’nın 363/4. maddesi gereğince satışı durdurmayacağını, aksi halin kabulünün TMK’nın 2. maddesi uyarınca hakkın açıkça kötüye kullanılması niteliğinde olacağını, şikayete konu taşınmazlardan birinin satışı ile dosya borcunun kapanmayacağını, her iki taşınmazın da muhammen değerlerinin üzerindeki bedellere satıldığını, şikayetçilerden … tarafından kıymet takdir raporuna itiraz edilmediğinden, şikayetçi … tarafından yapılan kıymet takdirine itirazın ise mahkemece gerekli masraf yatırılmadığından reddedilmesi sebebiyle, kıymet takdirine itirazların borçlular tarafından fesih sebebi yapılamayacağını, ilan yapılan gazetenin satış kararına uygun ve yeterli olduğunu ileri sürerek şikayetin reddi ile şikayetçiler aleyhine ihale bedellerinin % 10’u oranında para cezasına hükmedilmesini talep etmiştir.

Şikayet edilen ihale alıcısı cevap dilekçesinde; ihale bedellerinin yasal süre içerisinde yatırıldığını, satışın süresi içinde talep edilmesi nedeniyle hacizlerin düşmediğini, icra mahkemelerine yapılan şikayet ve itiraz dosyalarında takibin durdurulmasına dair bir karar olmadığından bu şikayetler kesinleşmeden ihale yapılmasına engel bir durum bulunmadığını, satış sıralamasının hatalı yapılmasının fesih nedeni olmadığını, zira alacaklının haczettirdiği mallardan dilediğinin satışını isteme hakkına sahip olduğunu, kıymet takdir raporunun usulüne uygun kesinleştiğini, gazetenin 50.000 tirajlı olmakla yeterli olduğunu ileri sürerek şikayetin reddini ve HMK gereğince kötü niyetli olarak şikayet yoluna başvuran borçlular aleyhine idari para cezasına hükmedilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ihale bedelinin yatırılmamasının ihalenin feshi şikayetinin incelenmesine engel teşkil etmeyeceği gerekçesiyle ihale bedelinin süresinde yatırılıp yatırılmadığı hususunun incelenmediği belirtildikten sonra, 10.7.2019 olan haciz tarihinden itibaren 15.6.2020 tarihli satış talebine ve 18.6.2020 tarihli satış avansının yatırılması tarihine göre taşınmazlardaki haczin düşmediği, … 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/532 E. sayılı dosyasının borca itiraza ilişkin olup, İİK’nın 169/a-son maddesi gereğince teminat yatırılmadığı sürece kararın istinaf edilmesinin satışı durdurmayacağı, … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/532 E. sayılı dosyasının ise, şikayete ilişkin olup söz konusu şikayetin satış kararından sonra yapılması nedeniyle İİK’nın 363. maddesinin uygulanamayacağı, İİK’nın 363. maddesindeki düzenlemenin henüz satış kararı verilmeyen durumlar için geçerli kabul edilmesi gerektiği, aksinin kabulü halinde ise satışın yapılmasına yasal bir engel yokken icra müdürlüğünce verilen satış kararından sonra ileri sürülen herhangi bir şikayette ilgili mahkemece tedbir kararı verilmeden şikayetin reddedilip bunun satış gününden evvel istinaf edilmesi durumunda dahi ihalenin yapılamayacağı sonucunun çıkacağı, şikayetçi borçlu …’ın kıymet takdir raporuna itirazının gerekli avans yatırılmadığından reddedilmesi ve diğer borçlu …’ın kıymet takdir raporuna hiç itiraz etmemiş olması nedeniyle, şikayetçi borçluların kesinleşen kıymet takdir raporuna itirazlarının … bu ihalenin feshi şikayetinde dinlenemeyeceği gerekçeleri ile ihalenin feshi taleplerinin yerinde olmadığına işaret edildikten sonra, şikayete konu taşınmazların muhammen değerlerinin üzerindeki bedellere satılmaları nedeniyle ihalelerde zarar unsuru bulunmadığından bahisle şikayetin reddine ve şikayetçiler aleyhine para cezasına yer olmadığına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlular istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlular istinaf dilekçelerinde; ilan yapılan gazeteye ilişkin iddianın incelenmediğini, icra müdürlüğünce belirlenen satış sırasının hatalı olduğunu, yasal süresi içerisinde satış istenmediğinden hacizlerin düştüğünü, ihale bedelinin süresi içerisinde yatırılmadığını ve şikayetçi borçlu … tarafından süresi içerisinde kıymet takdir raporuna itiraz edilmiş olduğundan bu yöne ilişkin fesih iddiasının incelenmesi gerektiğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmişlerdir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu belirtildikten sonra, yasal süresi içerisinde ihale bedelinin yatırılmaması hususunun, teklifi düşürürse de ihaleyi etkilemeyeceği, ilgili icra hukuk mahkemelerinde yapılan itiraz ve şikayetlerin ret ile sonuçlanması nedeniyle zarar unsurunun önüne geçecek sebepler olmadığı, yasal süresi içerisinde taşınmazların satışının istendiği ve avansının da yatırıldığı değerlendirilmek suretiyle, şikayete konu taşınmazların ihale bedellerinin muhammen değerlerinin üzerinde olduğundan bahisle ihalede zarar unsuru bulunmadığı gerekçesiyle borçluların istinaf başvurularının esastan reddine hükmedilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlular temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi borçlular temyiz dilekçelerinde; yasal süresi içerisinde satış istenmediğinden hacizlerin düştüğünü, ilan yapılan gazetenin yeterli olmadığına dair fesih iddialarının değerlendirilmediğini, taşınmazların doğru sırayla ihale edilmediğini ve borçlu …’ın kıymet takdirine itiraz şikayetinin mahkemece avans yatırılmadığından reddedilmesi nedeniyle kıymete yönelik itirazların incelenmeyeceğine ilişkin gerekçenin hatalı olduğunu ileri sürerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmişlerdir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taşınmaz ihalesinin feshi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
İİK md. 128/a., 134, 363/son

3. Değerlendirme
Şikayetçi borçluların icra mahkemesine başvuru dilekçelerinde, şikayetçi borçlu … tarafından taşınmazın değerinin düşük belirlendiğinden bahisle kıymet takdir raporuna yapılan itirazın ilgili icra mahkemesince reddi kararının hatalı olduğuna yönelik bir iddiasının bulunmadığının, ihale bedellerinin şikayete konu taşınmazların muhammen değerlerinin üzerinde olması nedeniyle ilan yapılan gazetenin yeterli olmadığına dair fesih iddiasında borçluların hukuki yararlarının olmadığının anlaşılması nedeniyle borçluların sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

İİK’nın 363/son maddesi uyarınca, istinaf yoluna başvuru satıştan başka icra işlemlerini durdurmaz. Buna göre, takibe yönelik itiraz ve şikayetler hakkında verilen icra mahkemesi kararları kesinleşmeden satışa gidilemez. Bu husus mahkemece de re’sen dikkate alınmalıdır.

Somut uyuşmazlıkta; alacaklı tarafından başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile ilamsız icra takibine karşı borçlular tarafından takibin iptali talebi ile yapılan şikayet başvurusu üzerine, … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 16.12.2021 tarih ve 2021/532 E. – 2021/730 K. sayılı kararı ile şikayetin esastan reddine hükmedildiği görülmekte olup kararın niteliği gereği istinaf edilmesinin satışı durduracağı tabidir. Söz konusu karar ihale tarihi olan 13.01.2022’den önce 22.12.2021’de istinaf edilmiş olduğundan ve istinaf başvurusu üzerine verilecek karar beklenmeden ihale yapılması İİK’nın 363/son maddesine aykırılık teşkil ettiğinden, taşınmazların satışı mümkün değildir. Dosya kapsamından anlaşılan bu durumun, mahkemece, gerek istem üzerine gerekse re’sen dikkate alınması gerekmekte olup, Bölge Adliye Mahkemesinin, İİK’nın 363/son maddesindeki emredici düzenlemeyi, sadece satış kararından önce yapılan şikayetlere özgülemesine dair gerekçesi, yasal bir dayanağı bulunmadığından yerinde görülmemiştir.

O halde, İlk Derece Mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçe doğrultusunda şikayetin kabulü ile şikayete konu ihalelerin feshine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;

1. Borçluların temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca, temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 05.10.2022 tarih ve 2022/2302 E. – 2022/2088 K. sayılı kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 12.5.2022 tarih ve 2022/36 E. – 2022/301 K. sayılı kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

09.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.