YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12098
KARAR NO : 2023/4118
KARAR TARİHİ : 08.06.2023
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1420 E., 2022/1625 K.
HÜKÜM/KARAR : İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması/Yeniden hüküm
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 3. İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/372 E., 2021/1017 K.
Taraflar arasındaki takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde gerçekleşen zaman aşımı şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile takibin zaman aşımı nedeniyle iptaline karar verilmiştir.
Kararın davalı alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, zaman aşımı şikayetinin kabulüne, İİK’nın71/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken İİK’nın 33/a maddesi gereğince şikayetçi borçlu hakkındaki icranın geri bırakılmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı alacaklı lehdar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlu keşideci şikayet dilekçesinde; davalı alacaklı tarafından başlatılan iki adet çeke dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla ilamsız takipte, takibe dayanak çeklerin ibraz süresinin 03.02.2012 tarihinden önce dolduğunu, bu nedenle 6 aylık zamanaşımı süresine tabi olduklarını, davalı alacaklı tarafından 18.12.2008 tarihinde menkul malların haciz ve muhafazası ile kendilerince yatırılan teminat üzerine haciz konulmasının talep edildiğini, akabinde dosyanın takipsiz bırakılması nedeniyle 31.12.2009 tarihinde işlemden kaldırıldığını, bu tarihten sonra davalı alacaklının talebi üzerine icra müdürlüğünce 09.06.2011 tarihinde yediemine ödenecek paraya ilişkin karar alındığını, 10.06.2011 tarihinden sonra davalı alacaklı tarafından icra takip işlemi yapılmaması nedeniyle dosyanın, 11.02.2021 tarihine kadar, toplamda 10 yıla yakın bir süre, takipsiz bırakıldığını ve takibin zaman aşımına uğradığını ileri sürerek iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı alacaklı cevap dilekçesinde; şikayetçi borçlu tarafından Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/442 E. sayılı dosyasına sunulan teminat mektubu üzerine, talebi ile haciz konulduğunu, mahkemece teminatın icra dosyasına gönderilmemiş olmasında kendisine atfedilecek bir kusur ya da ihmal bulunmadığını, ne kadar süre geçerse geçsin para alacağına konulan haczin düşmesinin mümkün olmadığını, borçlunun haczin kaldırılması talebinin icra müdürlüğünce reddedilmesinde usulsüzlük bulunmadığını savunarak şikayetin reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı alacaklının 14.09.2007 ibraz tarihli, 61.000 TL bedelli ve 14.09.2007 ibraz tarihli, 60.000 TL bedelli çekler için şikayetçi borçlu hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlattığı, takip dayanağı çekler yönünden zamanaşımı süresinin başladığı tarihte hangi yasa yürürlükte ise, o yasada öngörülen zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiği, buna göre, çek hakkında ibraz süresinin bitimi ile zamanaşımı işlemeye başlayacağından, çekin ibraz süresinin sona erdiği tarihte geçerli olan zamanaşımı süresinin nazara alınması gerektiği, 6762 sayılı TTK’nın 726. maddesinde çek için düzenlenen zamanaşımı süresi 6 ay iken, 03.02.2012 tarih ve 28193 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6273 sayılı Kanun’un 7. maddesiyle bu sürenin 3 yıla çıkarıldığı, yine 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK’nın, 6273 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile değişik 814. maddesine göre de çeklerde zamanaşımı süresinin üç yıl olduğu, bu nedenle, zamanaşımı süresinin, 6762 sayılı TTK’nın 726. maddesini değiştiren 6273 Sayılı Kanun’un 7. maddesinin yürürlüğe girdiği 03.02.2012 tarihinden önce ibraz süresi dolan çeklerde 6 ay, ibraz süresi bu tarihten sonra dolan çeklerde ise 3 yıl olduğu, somut olayda; çeklerin ibraz tarihinin 14.09.2007 tarihi olduğu gerekçesi ile şikayetin kabulü ile takibin zaman aşımı nedeniyle iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı alacaklı istinaf dilekçesinde; şikayetçi borçlu tarafından Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/442 E. sayılı dosyasına sunulan teminat mektubu üzerine, talebi ile haciz konulduğunu, mahkemece teminatın icra dosyasına gönderilmemiş olmasında kendisine atfedilecek bir kusur ya da ihmal bulunmadığını, ne kadar süre geçerse geçsin para alacağına konulan haczin düşmesinin mümkün olmadığını, borçlunun haczin kaldırılması talebinin icra müdürlüğünce reddedilmesinde usulsüzlük bulunmadığını ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılması ile şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6762 sayılı TTK’nın 726. maddesinde çek için düzenlenen zamanaşımı süresi 6 ay iken, 03.02.2012 tarih ve 28193 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6273 sayılı Kanun’un 7. maddesiyle bu sürenin 3 yıla çıkarıldığı, yine 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK’nın, 6273 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile değişik 814. maddesine göre de çeklerde zamanaşımı süresinin üç yıl olduğu, TTK’nın 662. maddesinde zamanaşımını kesen sebeplerin; dava açılması, takip talebinde bulunulması, davanın ihbar edilmesi veya alacağın iflas masasına bildirilmesi şeklinde sınırlı olarak sayıldığı, yine TTK’nın 663. maddesi gereğince zamanaşımı kesilince son işlem tarihinden itibaren müddeti aynı olan yeni bir zaman aşımının işlemeye başlayacağı, ayrıca alacaklının takibin devamını sağlayıcı nitelikte her takip işlemi ile zamanaşımının kesildiği ve yeni bir sürenin işlemeye başladığı, şikayetçi borçlunun takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde zamanaşımı itirazı nedeniyle İİK’nın 71 ve 33/a maddeleri uyarınca icranın geri bırakılması istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, takibe dayanak çeklerin keşide tarihleri itibariyle ibraz süresinin dolduğu tarihin 6762 sayılı TTK’nın 726. maddesini değiştiren 6273 sayılı Kanun’un 7. maddesinin yürürlüğe girdiği 03.02.2012 tarihinden önce olup, zamanaşımı süresinin 6 ay olduğu, icra dosya aslı incelendiğinde; davalı alacaklı tarafından en son 18.12.2008 tarihinde menkul malların haciz ve muhafazası ile borçlu tarafından yatırılan teminat üzerine haciz konulmasının talep edildiği, 09.06.2011 tarihinde icra müdürlüğünce yediemin ücretinin ödenmesine ilişkin karar alındığı, sonrasında başkaca herhangi bir takip işlemi yapılmadığı, bu durumda zamanaşımı süresinin dolduğu, teminat üzerine haciz konulması ile zamanaşımı kesilmiş ise de paraya çevrilmesi için beklenmesinin zamanaşımını kesen bir sebep olmadığı, mahkemece bu nedenle şikayetin kabulü ile İİK’nın 71, 33/a maddesi gereğince icranın geri bırakılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile sonuca gidilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, zaman aşımı şikayetinin kabulüne, İİK’nın 71/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken İİK’nın 33/a maddesi gereğince şikayetçi borçlu hakkındaki icranın geri bırakılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı alacaklı temyiz dilekçesinde; şikayetçi borçlu tarafından Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/442 E. sayılı dosyasına sunulan teminat mektubu üzerine, talebi ile haciz konulduğunu, mahkemece teminatın icra dosyasına gönderilmemiş olmasında kendisine atfedilecek bir kusur ya da ihmal bulunmadığını, ne kadar süre geçerse geçsin para alacağına konulan haczin düşmesinin mümkün olmadığını, borçlunun haczin kaldırılması talebinin icra müdürlüğünce reddedilmesinde usulsüzlük bulunmadığını, ilk derece mahkemesi kararının yerinde olduğunu ileri sürerek bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çeke dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla ilamsız icra takibinde, takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde gerçekleşen zaman aşımı şikayetine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 71/2, 33/a maddeleri, 6762 sayılı TTK’nın 726. maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, sair yasal mevzuat
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı alacaklı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 2004 sayılı Kanun’un 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.