YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12050
KARAR NO : 2023/3281
KARAR TARİHİ : 10.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 6. İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki istihkak iddiasının reddi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı üçüncü kişi vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, davalının temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı alacaklı vekili dava dilekçesinde; haczedilen makinenin davalının zilyetliğinde bulunduğunu ancak borçluya ait olduğunu, haciz mahallinde bulunan evraklardaki bilgi ve belgelerin makinenin borçlu şirkete ait olduğunu gösterdiğini, davalı şirket ile borçlu şirket fabrikalarının bitişik olduğunu, sektörlerinin aynı olduğunu ileri sürerek davanın kabulü ile üçüncü kişinin istihkak iddiasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı üçüncü kişi vekili cevap dilekçesinde; bir menkul malı elinde bulunduranın onun maliki kabul edileceğinin, müvekkili ile borçlunun bağımsız birer fabrika olduğunu, işlem yapılan işyerinin müvekkiline ait olduğunu, müvekkilinin dava konusu hurdayı üç yıl önce dava dışı firmadan satın aldığını, müvekkili ile borçlunun herhangi bir organik bağı olmadığını, alacaklının hacze konu malın borçluya ait olduğunu ispatlayamadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı borçlular vekili, hacze konu menkulün müvekkiline ait olduğunu, müvekkil şirkete kayyım atandığı dönemdeki karışıklıktan faydalanarak şirketin mallarının azaltıldığını, hırsızlık olayları yaşandığını, üçüncü kişi ile herhangi bir sözleşme ile satım ilişkisi kurulmadığını, müvekkilinden habersizce götürülen mallar ile ilgili Savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu belirterek davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; haczedilen makinenin borçlu şirkete ait olduğu, mülkiyet karinesinin borçlu lehine olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı üçüncü kişi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı üçüncü kişi vekili, bilirkişi raporunun varsayımlar üzerinden tanzim edildiğini, bilirkişinin defter incelemek ile görevli olmasına rağmen dosyada olmayan, o sırada yanında bulunan kişinin beyanlarını rapora yazarak taraflı davrandığını, bilirkişi raporuna yönelik itirazlarının göz ardı edilerek inceleme ve araştırma yapılmadan karar verildiğini borçlu ile müvekkili arasında hiç bir bağ bulunmadığını, muvazaalı işlem olmadığını, aksine davacı ile borçlu davalı arasında muvazaalı işlemler yapıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ödeme emrinin borçlulara haciz uygulanan adreste tebliğ edilmediği, haciz mahallinde üçüncü kişinin yetkilisinin bulunduğu, İİK’nın 97/a maddesinde öngörülen mülkiyet karinesinin üçüncü kişi yararına bulunduğu, bu yasal karinenin aksinin davacı alacaklı tarafından kesin ve güçlü kanıtlarla ispatlanması gerektiği, dava konusu makinenin borçlu şirketin defter kayıtlarında yer aldığı, söz konusu makinenin borçlu tarafından 3. şahıs şirkete satıldığına ilişkin herhangi bir belge, fatura olmadığı, bu durumun aksinin davalı 3. kişi tarafından da ispatlanamadığı, üçüncü kişinin makineyi aldığını iddia ettiği şirketten aldığı fatura ve bedelini ödediğine ilişkin de herhangi bir belge sunmadığı gerekçesi ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı üçüncü kişi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı üçüncü kişi vekili, istinaf dilekçesini tekrarla, ispat yükünün davacıda olduğunu, bilirkişi raporundaki dayanaksız tespitlerle karar verilemeyeceğini, menkulü borçludan satın almadığını, haciz tutanağında menkulün seri no, model vs belirtilmediğinden karinenin aksinin ticari defterlerdeki kapitone makinesi kaydı ile ispat edilemeyeceğini, borçlu şirket kayıtlarındaki makinenin hacze konu menkulle aynı olduğu kabul edilse dahi borçlunun makineyi kayıtsız ve faturasız satmış olmasının mümkün olduğunu, müvekkilininde bu makineyi dava dışı firmadan satın almış olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, alacaklının İİK’nın 99 uncu maddesine dayalı istihkak iddiasının reddi talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 97 ve 99 uncu maddeleri
3. Değerlendirme
Davalı üçüncü kişi, dava konusu mahcuzu dava dışı firmadan satın aldığını iddia ederken, davacı alacaklı dava konusu mahcuzun borçluya ait olduğunu savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan inceleme ve araştırmanın karar vermeye yeterli olmadığı görülmüştür. Öncelikle, haciz tutanağında mahcuzun ayırdedici özelliğine yer verilmiştir. Bu nedenle; öncelikle dava konusu mahcuzun bulunduğu yerde keşif yapılarak mahcuzun seri numarası vb ayırtedici özelliklerinin belirlenmesi, ondan sonra davacı üçüncü kişi ve borçlunun tutması zorunlu ticari defterlerinin getirtilerek, defterlerin usulüne uygun tutulup tutulmadığı, açılış ve kapanış tasdiklerinin yapılıp yapılmadığı hususlarının da dikkate alınarak, makine mühendisi ve mali müşavir bilirkişilerden oluşacak bilirkişi heyetine inceleme yaptırılmak sureti ile haczedilen mahcuzun tarafların dayandığı faturalarda belirtilen makine olup olmadığı, bu faturanın tarafların ticari defterlerine işlenip işlenmediğinin açıklğa kavuşturulması, ayrıca haciz mahallinde bulunan YağmurP6053 mammut marka yazılı kullanım kılavuzunun haczedilen menkulle uyumlu olup olmadığının belirlenmesi, öte yandan … Cumhuriyet Başsavcılığında 2019/44463 Soruşturma sayılı dosyasının onaylı ve okunaklı bir suretinin dosya içerisine alınması, söz konusu soruşturma dosyasına yansıyan tanık ifadelerinin değerlendirilmesi, bu doğrultuda elde edilen bilgilerin dosyada bulunan diğer delillerle birlikte değerlendirilerek, oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi doğru olmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.