YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12012
KARAR NO : 2023/3829
KARAR TARİHİ : 30.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1269 E., 2022/1448 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/79 E., 2022/149 K.
Taraflar arasındaki icra memur muamelesini şikayetten dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın şikayetçi-alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi-alacaklı tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi alacaklı vekili dava dilekçesinde: borçlu aleyhine başlatılan kambiyo takibinin … İcra Hukuk Mahkemesi 2019/181 Esas-2019/306 Karar sayılı kararı ile durdurulduğunu, Harçlar Kanunun 29. maddesinde ilama dayanmayan takiplerde alacaklının mahkemeye müracaata mecbur kalması durumunda peşin alınan harcın kendisine iade edileceğinin düzenlendiğini, takibin İİK’nın 169/5 maddesi uyarınca durdurulmasına karar verildiğinden alacaklının mahkemeye müracaata mecbur kaldığının kabulü gerektiğini, harcın iadesi talebinin reddine yönelik 05.04.2022 tarihli müdürlük kararının hukuka aykırı olduğunu iddia ederek şikayetin kabulü ile yatırılan peşin harcın iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
… vekili cevap dilekçesinde; somut olayda 492 sayılı Harçlar Kanunun 29. maddesinde düzenlenen iade koşulunun oluşmadığını iddia ederek şikayetin reddine karar verilmesini talep etti.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile alacaklı … tarafından borçlu … aleyhine kambiyo senetlerine ilişkin icra takibi yapıldığı, borçlu tarafından alacaklı aleyhine … İcra Hukuk mahkemesinin 2019/181 Esas sayılı dosyası ile açılan borca itiraz davasının kabulü ile icra takibinin durdurulmasına karar verildiği, iş bu kararın istinaf ve temyiz aşamasından sonra 21.01.2021 tarihinde kesinleştiği, 492 sayılı Harçlar Kanunun 29/1 maddesinde “İlama dayanmıyan takip isteklerinden alacak miktarının binde beşi peşin alınır.” denmekle icra takibine geçilmiş olmasıyla peşin harcın ödenmesi gerektiği yine aynı kanunun 29/2 ve 3. fıkralarında peşin harcın hangi hallerde mahsup/iade edilebileceğinin düzenlendiği ancak icra takibinin durdurulması halinde peşin harcın iade edileceğine yönelik yasal bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı ile … istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Alacaklı vekili istinaf dilekçesinde; dava dilekçesini tekrarlayarak … İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/181 Esas sayılı kararı ile İİK’nın 169/5-A maddesi uyarınca takibin durdurulmasına karar verilmiş olması nedeniyle peşin harcın iadesine karar verilmesi gerektiğini iddia etti.
3. kişi … katılma yoluyla istinaf dilekçesinde (22.06.2022 istinaf dilekçesi tebliği-24.06.2022 katılma yoluyla istinaf); müvekkili idarenin davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, sadece lahiya verilmesi halinde bile vekalet ücreti verilmesinin zorunlu olduğunu iddia ederek kararın vekalet ücreti yönünden kaldırılmasını talep etti.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İİK’nın 169/a-5 maddesinde yer alan, alacaklının dava açma hakkının saklı tutulmasına dair düzenlemenin takibin sürdürülmesi noktasında değil takibe konu alacağın var olup olmadığı noktasında alacaklıya sağlanan bir seçimlik hak olduğu, somut olayda, Harçlar Kanunu’nun 29. maddesi uyarınca, takibin devamının sağlanması için alacaklının mahkemeye müracaatına dair bir mecburiyetin söz konusu olmadığı, şikayete konu işlemin mahiyeti nazara alındığında davalı … lehine vekalet ve yargılama gideri ücretine hükmedilmemesine dair İlk Derece Mahkemesince verilen karar usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle tarafların başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklı vekili temyiz dilekçesinde; dava dilekçesini tekrarlayarak … İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/181 Esas sayılı kararı ile İİK’nın 169/5-A maddesi uyarınca takibin durdurulmasına karar verilmiş olması nedeniyle peşin harcın iadesine karar verilmesi gerektiğini iddia etti.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, icra memur muamelesini şikayete istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İİK’nın 16 ve 169/5 maddeleri, 492 sayılı Harçlar Kanunu 29. madde,
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup alacaklı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.