YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11958
KARAR NO : 2023/4010
KARAR TARİHİ : 06.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3328 E., 2022/1470 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Kabul/İlk Derece Mahkemesi Kararı Kaldırılarak Yeniden Hüküm
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bingöl İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/91 E., 2021/124 K.
Taraflar arasındaki takibin iptali şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verilmiştir.
Kararın davalı alacaklılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı borçlu vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlu vekili şikayet dilekçesinde; Kığı Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/64 Esas 2021/103 Karar 14.07.2021 tarihli kararına dayalı olarak müvekkili kurum aleyhine Bingöl İcra Müdürlüğünün 2021/3093 Esas sayılı dosyasında ilamlı icra takibi başlatıldığını, takibe dayanak ilamın kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminata ilişkin olduğunu, kesinleşmeden takibe konu edilemeyeceğini ileri sürerek icra emrinin ve takibin iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı vekili cevap dilekçesinde; 2942 sayılı Kanunun Geçici 14. maddesinin Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiğini, takibin hukuka uygun olduğunu beyan ederek şikayetin reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat davasında verilen karar 18.07.2021 tarihinde Bingöl İcra Müdürlüğünün 2021/2820 Esas sayılı dosyasında takibe konulduğu, işbu takipten önce 09.06.2021 tarihli ve 7327 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 21. maddesiyle 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na eklenen geçici 16. maddesinde yapılan değişiklik ile kamulaştırmaya ilişkin davaların taşınmaz mal ile ilgili ayni haklara ilişkin kararların icrasına ilişkin hükümlere göre yerine getirileceğini ve bu madde kapsamında kalan davalara ilişkin kararların kesinleşmeden icraya konulamayacağı belirtildiği, somut olayda takibin kanunun yürürlülüğe girdiği tarihten sonra başlatıldığı ve takibe dayanak ilamın takip tarihi itibariyle kesinleşmediğinden şikayetin kabulü ile Bingöl İcra Müdürlüğünün 2021/3093 Esas salımı icra takibinin iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
2942 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesinin, Anayasa Mahkemesince iptal edilen Geçici 14. madde ile aynı olduğunu, verilen kararın hukuka aykırı olduğunu, kamulaştırmasız el atma ile mülkiyet hakkı ihlal edilen kişilerle ilgili verilen kararın kesinleşmesini beklemek hak ihlali oluşturduğunu beyan ederek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Anayasa Mahkemesinin 30.06.2022 tarihli ve 2021/127 E., 2022/85 K. sayılı kararı ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na 7327 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle eklenen geçici 16. maddenin birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiş olup, söz konusu karar 04.08.2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdiği, bir davada uygulanması gereken kanun hükmünün, hüküm kesinleşmeden önce Anayasa Mahkemesi’nce iptaline karar verilirse, usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra oluşan yeni hukukî duruma göre karar verilmesi gerektiği, somut olayda takip ve şikayet tarihi ile icra mahkemesi kararının verildiği tarih itibariyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 16. maddesi yürürlülükte ise de, istinaf incelemesi sırasında geçici 16. madde, Anayasa Mahkemesince iptal edildiği ve iptal kararlarının geriye yürümeyeceği kuralı devam eden davalarda uygulanmayacağından borçlu aleyhine başlatılan takipte hukuki bir engel kalmadığı gerekçesiyle davalı alacaklılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda anılan kararının kaldırılmasına, 6100 sayılı HMK’nın m. 353(1)-b-2 hükmü gereğince yeniden hüküm kurulmasına, buna göre; borçlu vekilinin Bingöl İcra Müdürlüğünün 2021/3093 E. sayılı dosyasındaki takibin iptali şikayetinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı borçlu vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürüyemeyeceğini, aksi durumda ise davanın açılmasına sebep olmadığından aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesi gerektiğini beyan ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Belediye’nin kamulaştırma yapmaksızın hukuki el atmadan kaynaklı müdahelesinden dolayı açılan tazminat davasında verilen kararın icrası için kesinleşme aranıp aranmayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İİK’nın 16. maddesi, T.C. Anayasası’nın 153. maddesi, 7176 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa eklenen geçici 14. maddesi, 7327 Sayılı Kanun’un 21. maddesi ile 2942 Sayılı Kanuna eklenen geçici 16. maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı borçlu vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Davacı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.06.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.