YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11754
KARAR NO : 2022/13721
KARAR TARİHİ : 21.12.2022
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı mahallinden Dairemize gönderilmiş olup, dava dosyası için düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
İcra İflas Kanununa 5311 sayılı Kanunla eklenen geçici 7. maddesine göre; Bölge Adliye Mahkemelerinin 26/09/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2. maddesi uyarınca göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar İcra İflas Kanunu’nun bu kanunla yapılan değişiklikten önceki temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanır.
6100 sayılı HMK’nin geçici 3/2. maddesinde “Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce aleyhine temyiz yoluna başvurulmuş olan kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/9/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.” düzenlemesine yer verilmiş iken 6723 sayılı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 34. maddesi ile bu hüküm “Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/9/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur (Ek cümle: 1/7/2016-6723/34 md.). Bu kararlara ilişkin dosyalar Bölge Adliye Mahkemelerine gönderilemez.” şeklinde değiştirilmiştir.
Bu değişiklikten önce kanun yoluna başvuruda, kanun yoluna başvuru tarihi nazara alınır iken, değişiklikle bu yol terk edilmiş ve karar tarihi esas alınmıştır. Diğer bir deyişle bir karara karşı gidilebilecek kanun yolunu belirlemek için bu kararın verildiği tarihe bakılacaktır.
6723 sayılı Kanun’un 34. maddesiyle değiştirilen 6100 sayılı HMK’nin geçici 3/2. maddesinde ifade edilen “Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar” deyiminden hangi kararların anlaşılması gerektiği konusuna gelince, Kanun metninde belirtilen “verilen kararlar” ibaresinden mahkemenin “esasa” ilişkin olarak verdiği son kararın anlaşılması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Başka bir ifadeyle işin esasını çözen ve kanun yolunda incelenecek olan karar tarihi dikkate alınarak bir kararın istinaf yoluna ve temyiz yoluna tabi olduğu belirlenecektir. Bu durumda, esasa ilişkin karardan önce verilen ve temyiz edilmeksizin kesinleşen görevsizlik kararları Kanun’da belirtilen “kararlar”dan sayılamayacaktır. (HGK’nun 14/01/2020 tarih ve 2019/229 E.- 2020/5 K. sayılı kararı, Dairemizin 2021/4460 Esas, 2021/5162 Karar nolu kararı)
Somut olayda, davacının Asliye Hukuk Mahkemesine başvurusunda; adi ortaklığın ortaklarından birinin borcu nedeniyle yapılan takiplerde ortaklığın Karayolları 6. ve 7. Bölge Müdürlüğü istihkakları üzerine haciz konulduğu, haciz ihbarnamesine istinaden icra dosyasına yatırılan paranın alacaklıya ödendiği, usulsüz şekilde ödenen paranın iadesi için açılan davanın kabulüne karar verilmesini talep ettiği, Elbistan 3.Asliye Hukuk (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesi’nin 26.11.2015 tarih, 2015/368 Esas, 2015/773 Karar kararı ile dava dilekçesinin görev yönünden reddi ile Mahkemenin Görevsizliğine karar verildiği, kararın temyizi üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 12.11.2018 tarih, 2017/83 E. – 2018/5674 K. sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verildiği ve dosyanın görevli icra hukuk mahkemesine gönderilerek kaydının yapıldığı, yargılama neticesinde Elbistan İcra Hukuk Mahkemesince, davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Buna göre; dava konusu yönünden esasa dair verilen ilk karar Elbistan İcra Hukuk Mahkemesinin 15.12.2020 tarih, 2019/30 E. – 2020/219 K. sayılı kararı olup, kanun yolunun belirlenmesinde esas alınması gereken tarihin, adı geçen mahkemenin esasa ilişkin karar tarihi olan 15.12.2020 tarihinin olduğunun kabulü gerekir.
Hal böyle olunca incelemeye konu Elbistan İcra Hukuk Mahkemesinin esasa ilişkin kararının tarihi, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başladığı 20/07/2016 tarihinden sonra olup, 5311 sayılı Kanunla değişik İİK’nun 363. maddesi gereğince kanun yolu olarak öncelikle istinaf yoluna tabi bulunmaktadır.
O halde kararın öncelikle Bölge Adliye Mahkemeleri tarafından istinaf incelemesinin yapılması zorunlu olduğundan, HMK’nun 343/4. maddesi uyarınca gereği yapılmak üzere dosyanın mahalli mahkemesine geri çevrilmesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle gereği yapılmak üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 21.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.