YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11188
KARAR NO : 2023/1489
KARAR TARİHİ : 08.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki istihkak iddiasının reddi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,davalının temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 97/son, aynı Kanunun 18/1. ve 366/1. maddesinin atfıyla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369/7. maddesi de gözetildiğinde icra mahkemesinde görülen işler ivedi işlerden sayıldığından temyiz incelemesinin duruşmalı yapılması talebinin oybirliği ile reddine karar verildikten sonra işin esası incelendi:
I. DAVA
Davacı alacaklı, borçlu ile yaptıkları sözleşmeye istinaden menkullerin haciz mahalline borçlu için teslim edildiğini, ödeme için verilen çeklerin karşılıksız çıkması nedeniyle dayanak takibin başlatıldığını, ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı üçüncü kişi cevap dilekçesinde; yüklenici firmayla yapılan sözleşme gereği hakedişleri yapılarak menkullerin bedelinin ödendiğini, mülkiyetinin kendilerine ait olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahcuzların davalı üçüncü kişiye ait şantiye sahasında haczedildiği, mülkiyet karinesinin üçüncü kişi lehine olduğu, borçlunun makinaları satması ile birlikte dava konusu menkullerle ilişiğinin kesildiği, menkullerin satıldığı şirket ile borçlu şirket arasında organik ilişki bulunmadığı ve muvazanın kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı alacaklı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı alacaklı vekili, bilirkişi raporlarına itibar edilmeden karar verildiğini, haczedilen malların üçüncü kişiye ait olmadığını belirterek davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mülkiyetin davalı belediyeye haciz tarihinden önce geçmesi halinde istihkak iddiası kabul edilerek, haczin kaldırılmasının mümkün olduğu, istihkak davasının açılmasından önce dava konusu menkullerin montajının yapılıp, hak edişlerinin ödendiği ispatlanamadığı, yargılamaya başlandıktan sonra menkul mülkiyetinin el değiştirmesinin açılan davanın sonucuna etki etmeyeceği gerekçesi ile başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı üçüncü kişi vekili duruşmalı olarak temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı üçüncü kişi vekili, … Kültür Merkezi yapım işinin anahtar teslim götürü bedel üzerinden ihale edilmiş olduğunu, davaya konu ısıtma-soğutma dış ünitelerinin da ihale şartnamaesinedeki ödemelere dahil olduğunu, dış ünitelerin ısıtma yanında soğutma fonksiyounu da olduğunu, taşınırlarda mülkiyetin zilyetliğin devri ile gerçekleştiğini, faturaların sırf ısıtıcı sistemlerine ait olduğundan ödeme yapılmadığı iddiasının tamamen baştan savma olduğunu, pursantaj kayıtları ve ihale ilgili bütün evrakların incelenmesi gerektiğini, borçlu da davalı olmasına rağmen hiçbir yargılama giderine mahkum edilmemesinin de hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, alacaklının İİK’nın 99 uncu maddesine dayalı istihkak iddiasının reddi talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 97 ve 99 uncu maddeleri
3. Değerlendirme
İstihkak davasının dinlenebilmesi için ön koşul, malın üçüncü kişi elinde haczedilmesi üzerine üçüncü kişi tarafından haczedilen mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı gibi sınırlı bir ayni hakka vs. dayanarak istihkak iddiasında bulunulmasıdır. İstihkak iddiası, tüzel kişilerde tüzel kişiyi temsile yetkili organlarca, gerçek kişilerde ise ya kendisi tarafından ya da bu kişiyi temsile yetkili kişilerce ileri sürülebilir. Tüzel kişiyi veya gerçek kişiyi temsil yetkisi olmayan kişinin yaptığı iddia, geçerli bir istihkak iddiası sayılmaz.
Somut olayda, dava konusu 12.09.2017 tarihinde yapılan haciz sırasında üçüncü kişi Belediye Başkanlığı yararına istihkak iddiasında bulunan kontrol mühendisi ve davadışı Limited şirketi yetkilisinin üçüncü kişi Belediye yararına istihkak iddiasında bulunmaya yetkili olmadığı sabittir. Davalı üçüncü kişi tarafından hacizden itibaren İİK’nın 96/3 uncu maddesinde belirtilen 7 günlük süre içerisinde yapılmış bir istihkak iddiası da bulunmamaktadır.
O halde davacı alacaklının İİK 99 uncu maddesi hükümlerine göre istihkak davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından, 6100 sayılı HMK’nın 114/h ve 115/2 maddeleri uyarınca, davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.