YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11054
KARAR NO : 2023/3247
KARAR TARİHİ : 10.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şanlıurfa 1. İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/247 E., 2022/246 K.
Taraflar arasındaki ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde satışın iptali istemli şikayet üzerine yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiş; kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine de muhtıra tebliğine rağmen istinaf harç ve giderlerinin bir haftalık kesin sürede yatırılmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 344/1 maddesi uyarınca yapılmamış sayılmasına dair ek karar verilmiştir.
Kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlu icra mahkemesine başvurusunda; İİK’nın 150/e maddesi uyarınca süresinde satış talep edilmediğini, yeniden kıymet takdiri yapılması gerektiğini ve talep olmadan satış kararı verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek satışın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı, İİK’nın 150/e maddesine göre bir yıllık süre içinde satış istendiğini, kıymet takdirine ilişkin iddiaların yerinde olmadığını ileri sürerek şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. Gerekçe ve Sonuç
İpoteğin paraya çevrilmesine ilişkin takipte altı ay ve bir yıllık süreler içinde satış istenebileceği, satış talebinin geri alınması halinde tekrar satış istemeye yönelik bir üst sınır belirlenmediği, alacaklının satış talebinde yasaya aykırılık tespit edilmediği gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmiş, bu kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine mahkemece 27.04.2022 tarihli ek kararla istinaf harç ve giderlerine ilişkin muhtıranın borçluya 28.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği fakat bir haftalık kesin süre içinde istinaf harç ve avansını yatırmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 344/1 maddesi uyarınca yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Borçlu, muhtıranın kendisine 16.04.2022 tarihinde tebliğ edildiğini, temyiz harç ve giderlerinin 12.04.2022 tarihinde yatırıldığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
C.1.Gerekçe ve Sonuç
HMK’nın 344. maddesi gereğince, harç ve masrafların tamamlanması için hazırlanan muhtıranın borçlu vekiline 28.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği, 2. tebligatın 16.04.2022’de tebliğ edildiği, ancak ikinci tebligatın yeni bir süre vermeyeceği, bu hale göre 28.03.2022’den itibaren istinaf harç ve masrafların yedi gün içinde tamamlanmadığı, 12.04.2022 tarihinde yatırıldığı, istinaf talebinin yapılmamış sayılmasına dair 27.04.2022 tarihli ek kararın doğru, istinaf talebinin ise yerinde olmadığı gerekçesi ile 27.04.2022 tarihli ek karar karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Borçlu, 28.03.2022 tarihinde muhtıra yazısının tebliğ edilmediğini, sadece gerekçeli karar evrakının tebliğ edildiğini, muhtıranın ise 16.04.2022 tarihinde tebliğ edildiğini, istinaf harç ve giderlerinin süresi içinde yatırıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde satışın iptali istemli şikayete ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 128, 150/e; HMK’nın 344 maddeleri.
3. Değerlendirme
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2010/19-286 Esas – 2010/330 Karar sayılı kararında bir muhtıranın geçerli olması için gereken özellikler belirtilmiştir. Buna göre;
Temyiz harç ve giderlerinin eksik ödendiğinin anlaşılması halinde muhtıra gönderilerek kararı veren Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından yedi günlük kesin süre içinde harç ve giderin tamamlanması, aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir. Bu kararın da temyiz edilmesi halinde 432. maddenin son fıkrası hükmü kıyasen uygulanır.
Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından “temyiz harç ve giderlerinin tamamlanması için bir haftalık kesin süre” verilmesi ve ayrıca yazılı olarak “aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu”nun bildirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle muhtırada Hâkim veya Mahkeme Başkanı’nın sicili ve imzası bulunmalıdır. Muhtıra Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından imzalanmadan verilmişse, dolayısıyla da Hâkim tarafından usulünce düzenlenmiş muhtıra yoksa geçerli bir bildirimin yapıldığından söz etmeye de olanak yoktur.
Mahkeme Yazı İşleri Müdürünün veya Kalem personelinin temyiz harcı veya giderinin tamamlanması için temyiz edene süre vermesi veya tebligat zarfı üzerine ihtar/uyarı şeklinde yazılan ve Hâkim imzası taşımayan muhtıra usule aykırıdır, Mahkeme Yazı İşleri Müdürünün veya Kalem personelinin vermiş olduğu süre ya da tebligat zarfı üzerine ihtar/uyarı şeklinde yazılan ve Hâkim imzası taşımayan muhtıra üzerine temyiz harcını veya giderini ödememiş olan taraf, temyiz talebinden vazgeçmiş sayılamaz.
Yargıtay’ın kararlılık kazanmış uygulamasına göre, muhtırada yapılması gereken işlemin ne olduğu açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak biçimde gösterilmeli; bu açıdan ikmal edilecek harç ya da giderin miktarı ve yatırılma merci ve süresi, bunun yapılmamasının sonuçları net biçimde açıklanmalıdır. Örneğin, “dosyaya yatırılması” şeklindeki ifade tarafın yanılmasına neden olabileceğinden, bu ifadeyi taşıyan muhtıra geçersiz olacaktır (HGK 2014/9-1743 E. 2017/372 K.)
Somut olayda, mahkemece şikayetçi borçlu vekiline gönderilen ve 28.03.2022 tarihinde tebliğ edilen tebligat zarfında, istinaf harç ve giderlerinin yatırılmasına ilişkin muhtıranın ekli olduğuna dair bir ibareye yer verilmediği, zarf üzerine yazılan ve hakim imzası taşımayan muhtıra içeriğinin de yukarıda açıklandığı üzere sonuç doğurmayacağı anlaşılmıştır. Kaldı ki muhtıraya ve zarf üzerine eksik giderin mahkeme veznesine yatırılması yerine “dosyamıza yatırılması” gerektiği şeklinde ihtar yazıldığı görülmüş olup bu nedenle de muhtıra geçersizdir.
Anılan sebeple, şikayetçi borçlu vekiline 28.03.2022 tarihinde tebliğ edilen muhtıra usulsüz olduğundan ve 16.04.2022 tarihinde istinaf harç ve giderleri yatırılmış olduğundan; muhtıra tebliğine rağmen istinaf harç ve giderlerinin süresinde tamamlanmaması sebebi ile şikayetçi borçlunun istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair İlk Derece Mahkemesince verilen karar ve Bölge Adliye Mahkemesince bu karara ilişkin olarak istinaf isteminin esastan reddi yönünde verilen karar hatalı olup, borçlunun işin esasına yönelik istinaf başvurusu incelenmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Borçlunun temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.