YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/10912
KARAR NO : 2023/1242
KARAR TARİHİ : 28.02.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki ihalenin feshi şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine, ihale bedelinin %1’i oranında para cezasının şikayetçiden alınarak hazineye irad kaydına karar verilmiştir.

Kararın şikayetçi borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Şikayetçi borçlu dava dilekçesinde; satışa esas alınan bilirkişi raporuna karşı, … 16. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/872 Esas sayılı dosyası üzerinden itirazda bulunduklarını, İcra takip dosyası üzerinden alınan kıymet takdir raporunda taşınmazın değeri 380.000,00 TL olarak belirlenmiş, kıymet takdirine itiraz üzerine alınan bilirkişi raporunda ise taşınmazın değerinin 390.000 TL olduğu tespit edilmiş olmasına rağmen mahkeme tarafından itirazın haksız olarak reddedildiğini, itirazların ihalenin feshi aşamasında dinlenilmesi gerektiğini, hacizden 10.09.2020 tarihinde haberdar olduklarını, … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/320 Esas sayılı dosyası ile meskeniyet şikayetinin reddedildiğini, meskeniyet itirazlarının … bu ihalenin feshi davasında dinlenilmesi gerektiğini, satış kararına esas alınan kıymet takdir raporunun, haciz alacaklılarına usule uygun tebliğ edilmediğinden henüz kesinleşmediğini iddia ederek ihalenin feshini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı alacaklı cevap dilekçesinde; borçlunun kıymet takdirine itirazı üzerine verilen hükmün kesin olduğunu, aynı iddianın ihalenin feshi davasında ileri sürülemeyeceğini, borçlunun meskeniyet şikayetinin kesin olarak reddedildiğini, satışa hazırlık işlemlerinde hukuka aykırılık olmadığını iddia ederek davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İcra Müdürlüğünde taşınmazın değerinin 380.000,00 TL olarak tespit edildiği, borçlunun kıymet takdirine itirazı üzerine alınan raporda taşınmazın değerinin 390.000,00 TL olduğu tespit edilerek itirazın reddine karar verildiği, mahkemece yapılan keşif sonucunda alınan 12.11.2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; keşif tarihi olan 05.11.2021 tarihi itibariyle taşınmazın değerinin 490.000,00 TL, haciz tarihi olan 17.01.2020 tarihi itibari ile 320.000,00 TL, kıymet takdiri tarihi olan 27.09.2020 tarihi itibari ile 390.000,00 TL olduğunun belirtildiği, taşınmazın 361.000,00 TL’ye ihale edildiği, taşınmazın muhammen bedelinin mahkemece tespit edilen değer baz alındığında 199.803,41 TL olduğu, ihalenin 361.000,00 TL’ye yapıldığı anlaşıldığından zarar unsuru oluşmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine, ihale bedelinin %1’i oranında para cezasının şikayetçiden alınarak Hazineye irad kaydına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi borçlu istinaf dilekçesinde; meskeniyet şikayeti süreden reddedilmiş ise de şikayetin ihalenin feshi davasında da dinlenilmesi gerektiğini, icra takip dosyası üzerinden alınan kıymet takdir raporunda taşınmazın değerinin 380.000 TL olarak belirlendiğini, kıymet takdirine itiraz üzerine alınan bilirkişi raporunda ise taşınmazın değerinin 390.000 TL olduğu tespit edilmiş olmasına rağmen mahkeme tarafından itirazın haksız olarak reddedildiğini, yerel mahkeme tarafından yeniden keşif yapılarak kıymet takdir raporu alındığını ve taşınmazın değeri 390.000,00 TL olarak belirlenmiş ise de bu dosyada da itirazların hiçbirinin değerlendirilmediğini, bilirkişi raporunun taşınmazın gerçek değerini yansıtmaktan uzak olduğunu, satış kararına esas alınan kıymet takdir raporunun, haciz alacaklılarına usule uygun tebliğ edilmediğinden henüz kesinleşmediğini, para cezasının haksız olduğunu iddia ederek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile borçlunun meskeniyet şikayetinin … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/320 Esas ve 2020/333 Karar sayılı dosyası ile incelenerek istemin süre yönünden reddine kesin olarak karar verildiğini, meskeniyet şikayeti hakkında mahkemesince kesin olarak karar verildiği, meskeniyet şikayeti yapılmasının tedbir kararı bulunmadığı sürece ihale sürecine etkisinin olmayacağı, bu aşamada meskeniyet şikayetinin incelenmesi olanağının bulunmadığı, İcra Müdürlüğünde dava konusu taşınmazın değerinin 380.000,00 TL olarak tespit edildiği, borçlu tarafından kıymet takdirine itiraz edildiği, … 16. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/872 Esas sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda taşınmaza 390.000,00 TL değer takdir edildiği, mahkemece 2020/1276 Karar sayılı karar ile “bilirkişi raporuna göre iki rapor arasında fahiş bir fark bulunmadığı, müdürlükçe aldırılan raporda müdürlüğün keşif tarihi itibari ile malın gerçek değerinin tespit edildiği, bu durumda şikayetin kanıtlanmadığı” gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, taşınmazın icra müdürlüğünce belirlenen 380.000,00 TL değer üzerinden ihaleye çıkartıldığı ve 361.000,00 TL’ye ihale edildiği, ihalenin feshi davası yargılamasında mahkemece mahallinde keşif yapılarak bilirkişi raporu alındığı, bilirkişi raporunda kıymet takdiri tarihi olan 27.09.2020 tarihi itibari ile taşınmaz değerinin 390.000,00 TL olduğunun bildirildiği, mahkemece tespit edilen değerin … 16. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/872 Esas sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda bildirilen değerler ile uyumlu olduğu, mahkemece ihale sürecinde yapılan masrafın 4.803,41 TL olarak tespitinden sonra taşınmazın %50’sine ihale ve paylaştırma giderleri eklendiğinde asgari satış bedelinin 199.803,41 TL olduğu, ihalenin 361.000,00 TL’ye yapıldığı, taşınmazın 380.000,00 TL’ye satışa çıkartılması sonucunda zarar unsurunun oluşmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, yerel mahkemenin tespitinde ve gerekçesinde yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde şikayetçi borçlu ve alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi borçlu temyiz dilekçesinde; 103 davetiyesi usule uygun düzenlenmediği için 103 davetiyesi tebliğ tarihi öğrenme tarihi sayılarak meskeniyet şikayetinin süreden reddinin hukuka aykırı olduğunu, daha evvel … 16. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/872 Esas ve 2020/1276 karar sayılı kararla meskeniyet şikayeti süreden reddedilmiş ise de şikayetin ihalenin feshi davasında da dinlenilmesi gerektiğini, İcra takip dosyası üzerinden alınan kıymet takdir raporunda taşınmazın değerinin 380.000 TL olarak belirlendiğini, kıymet takdirine itiraz üzerine alınan bilirkişi raporunda ise taşınmazın değerinin 390.000 TL olduğu tespit edilmiş olmasına rağmen mahkeme tarafından itirazın haksız olarak reddedildiğini, yerel mahkeme tarafından yeniden keşif yapılarak kıymet takdir raporu alındığını ve taşınmazın değeri 390.000,00 TL olarak belirlenmiş ise de bu dosyada da itirazların hiçbirinin değerlendirilmediğini, bilirkişi raporunun taşınmazın gerçek değerini yansıtmaktan uzak olduğunu, satış kararına esas alınan kıymet takdir raporu haciz alacaklılarına usule uygun tebliğ edilmediğinden henüz kesinleşmediğini, para cezasının haksız olduğunu iddia ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

Alacaklı vekili temyiz dilekçesinde; davacının kötü niyetli olarak dava açtığını iddia ederek davacıya %10 oranında para cezası verilmesi gerektiğini iddia etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihalenin feshi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İİK’nın 128, 134. maddeleri

3. Değerlendirme
1.Kıymet takdirine itiraz davası, İİK’nın 128/a maddesinde düzenlenmiş olup, İcra Müdürlüğünce satışa konu malın bilirkişi marifetiyle yaptırılan değer tesbitinin yerinde olmadığına yönelik bir şikayettir. Mahkemece yapılacak … icra müdürü tarafından belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığı, bir başka ifadeyle memur işleminin doğru olup olmadığını denetlemektir. Dolayısıyla mahkeme, oluşturduğu bilirkişi kurulu ile İcra Müdürünün kıymet takdiri yaptığı tarih itibariyle taşınmazın değerini belirleyerek memur işlemini denetler.

2.Kıymet takdirine itiraz üzerine mahkemece verilecek kararlar kesin olmakla beraber süresinde şikayet hakkının kullanıldığı hallerde icra mahkemesi kararının, ihalenin feshinin istenmesi sırasında incelenmesi mümkündür. Bu durumda mahkemece yapılması gereken …, borçlunun fesih nedeni olarak ileri sürülen kıymet takdirine ilişkin itirazları konusunda uzman bilirkişi marifeti ile keşif yapılmak suretiyle incelenerek taşınmazın değerinin belirlendiği tarih esas alınarak bilirkişi tarafından tespit edilen değerin ihalede esas alınan muhammen bedelin üzerinde olması halinde ihalenin feshine karar verilmesi, muhammen bedelin altında olması halinde ise ihalenin feshi isteminin reddine karar verilmesinden ibarettir. (HGK’nın 16.06.2020 tarih, 2017/12-742 E. – 2020/406 K. )

3-Somut olayda; borçlu, ihalenin feshi istemiyle icra mahkemesine başvururken sair iddialarının yanında kıymet takdirine itirazı üzerine alınan raporda taşınmazın değerinin, müdürlükçe tespit edilen değerden daha yüksek bulunmasına rağmen itirazının haksız olarak reddedildiğini, kıymet takdirine itiraza ilişkin icra hukuk mahkemesi kararının hatalı olduğunu iddia etmiştir.

4-İcra Müdürlüğünce taşınmazın değerinin 380.000,00 TL olduğu tespit edildiği, borçlunun yasal sürede kıymet takdirine itiraz etmesi üzerine … 16. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/872 Esas 2020/1276 Karar sayılı 15.12.2020 tarihli kararı ile mahkemece yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporu ile taşınmazın değerinin 390.000,00 TL olarak tespit edildiği, iki rapor arasında fahiş bir fark bulunmadığı, müdürlükçe aldırılan raporda müdürlüğün keşif tarihi itibari ile malın gerçek değerinin tespit edildiği gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.

Buna göre borçlunun itirazı üzerine alınan raporda tespit edilen değerin müdürlükçe yapılan tespitten daha fazla olarak belirlenmiş olmasına rağmen hatalı değerlendirme ile itirazın reddi kararı isabetli değildir.

5-Taşınmazın muhammen bedelinin 380.000,00 TL olduğu, borçlunun şikayet dilekçesinde fesih nedeni olarak ileri sürdüğü kıymet takdirine ilişkin itirazları değerlendirilerek mahkemece alınan raporda taşınmazın kıymet takdiri tarihindeki değerinin 390.000,00 TL olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Mahkemece tespit edilen değerin, ihaleye esas alınan muhammen bedelin üzerinde olması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de borçlunun istinaf başvurusunun esastan reddi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

Öte yandan kabule göre de; ihale bedelinin, muhammen bedelden düşük olmasına karşın İlk Derece Mahkemesince zarar unsuru oluşmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmesi de yerinde görülmemiştir.

VI. KARAR
Yukarıda açıklanan nedenlerle;

5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

28.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.