YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/6981
KARAR NO : 2018/11306
KARAR TARİHİ : 13.11.2018
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Borçlunun meskeniyet iddiası ile icra mahkemesine başvurduğu, … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 15.03.2017 tarihli ve 2016/204 E.- 91 K. sayılı kararı ile şikayetin esası incelenerek hükmün 1. bendinde davanın reddine, hükmün 2. bendinde “İİK’nin 82/2. maddesi gereğince taşınmazın borçlunun haline münasip evin değerinden (¼ hissesine düşecek olan 70.000,00 TL’den) aşağı olmamak üzere satışına, bu meblağın borçluya verilmesine kalan meblağın alacaklıya ödenmesine” karar verildiği, borçlu vekili tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 28.04.2017 tarihli ve 2017/380 E.- 2017/351 K. sayılı kararı ile istinaf istemi kısmen kabul edilerek;
“1-Davacı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabul kısmen reddine,
A) Davacı vekilinin davanın reddine ilişkin istinaf talebinin dosya kapsamı, delil durumu, bilirkişi raporunun içeriği ve mahkemenin gerekçesine göre REDDİNE,
B) Davacı vekilinin diğer istinaf taleplerinin KABULÜ İLE,
… 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 15/03/2017 tarihli ve 2016/204 E.-2017/91 K. sayılı kararının HMK’nun 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılması ile yeniden hüküm tesisine,
Bu anlamda;
“1-Davacının davasının REDDİNE,
2-İİK’nin 82/2. maddesi gereğince … Merkez … Mahallede bulunan 38 ada 8 parselde kayıtlı taşınmazın davacı … adına kayıtlı olan ¼ hissesinin inşaat mühendisi bilirkişi … tarafından düzenlenen 20/01/2017 tarihli raporunda belirtilen, garaj değeri ve bahçe düzenlemesi değeri düşüldükten sonra re’sen bulunan 83.945,72 TL’den az olmamak şartı ile satılmasına, satış bedelinden 70.000,00 TL’nin haline münasip eve almak üzere borçluya (davacıya) verilmesine, bakiye kısmın alacaklıya ödenmesine” karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK’nin 82/12. maddesi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar.
İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Öte yandan, paylı taşınmazlarda, her paydaşın (borçlunun) meskeniyet şikayetinde bulunma hakkı vardır. Bu halde iddia, pay oranı esas alınarak çözümlenmelidir. Bir başka deyişle, İİK.nin 82. maddesi hükmüne göre haczedilmezlik şikayetinde bulunan borçlunun (paydaşın) sosyal durumuna göre inceleme yapılıp paya isabet eden değerden haline uygun bir mesken edinip edinemeyeceği araştırılarak sonuca gidilmesi gerekir.
Somut olayda, hacze konu taşınmazda borçlu ¼ hisse ile maliktir, borçlunun hissesine haciz konulmuştur. Borçlunun haline münasip ev alabileceği miktar, mahcuzun değerinden (bu değerden hissesine düşecek miktardan) fazla ise şikayetin kabulü; az ise şikayetin kısmen kabulü ile mahcuzun (borçlunun hissesinin) satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın alacaklıya ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına karar verilmesi gerekir.
Mahkemece alınan bilirkişi raporunda; borçlunun haline münasip ev alabileceği tespit edilen 70.000,00 TL’nin, borçlunun ¼ hissesine düşen taşınmazın bedeli olan 85.008,288 TL den az olduğundan mahcuzun (borçlunun hissesinin) satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın alacaklıya ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına karar verilmesi gerekir.
Bu durumda, yerel mahkemece verilen karar doğru olup, Bölge Adliye Mahkemesince 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1maddesi uyarınca davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Alacaklının temyiz itirazlarını kabulü ile, … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 28.04.2017 tarihli ve 2017/380 E.-2017/351 K sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nin 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nin 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 13/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.