YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/17914
KARAR NO : 2017/10078
KARAR TARİHİ : 04.07.2017
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından (1) adet çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takipte, borçlunun, alacaklının cirosunun çeke ibraz sonrası eklendiğini, bu hususun bankaya ibraz tarihindeki çek örneğine göre sabit olduğunu, bu nedenle alacaklının yetkili hamil olmadığını ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesi istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, ilgili bankadan celp edilen ibraz anındaki çek fotokopisinde alacaklının ciro zincirinde yer almadığı gerekçesi ile İİK’nun 170/a-2. maddesi gereğince şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verildiği görülmektedir.
İİK’nun 170/a-2. maddesi gereğince, icra mahkemesi, yasal sürede yapılan itiraz veya şikayet nedeniyle kendisine intikal eden işlerde, öncelikle, takip dayanağı senedin kambiyo vasfında olup olmadığını ve alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip hakkının bulunup bulunmadığını re’sen inceleyerek, takibin iptaline karar verebilir.
TTK’nun 790. maddesinde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı ..” öngörülmüştür. Yine tedavülü sona erip ibraz edilen ve muhtelif cirolar görmüş senetlerde cirantalar atlanmak suretiyle müracaat borçlularına başvurularak senet bedelinin tahsili ile ona iadesi mümkündür. Bu halde senet üzerinde ayrıca yeniden geriye dönüş ciro imzasının bulunması gerekmez. Ciro silsilesi içerisinde imzası olan ve senedi elinde bulunduran müracaat borçlusu yetkili hamil sayılır.
Öte yandan Hukuk Genel Kurulu’nun 24.04.1996 tarih ve 1996/12-136 E., 1996/288 Karar sayılı ilamında da vurgulandığı üzere, hamiline yazılı çeklerde takip alacaklısının ciro silsilesi içerisinde yer almaması halinde ve bankaya ibraz için ciro edenin de son hamil olduğunun belirlenmesi durumunda, takip alacaklısının yetkili hamil olabilmesi için ibraz süresinin geçmesinden sonra adı geçene (temlik hükmünde de olsa) bir cironun varlığı zorunludur.
Somut olayda, alacaklı tarafından 30.11.2015 keşide tarihli 70.000 TL lik çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine başlandığı, borçlunun söz konusu çekte alacaklının cirosunun çeke ibraz sonrası eklendiğini, yetkili hamil olmadığını, takibin iptalini talep ettiği, mahkemece ilgili bankadan celp edilen ibraz anındaki çek fotokopisinde alacaklının ciro zincirinde yer almadığından, takibin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Takip dayanağı söz konusu çekin incelenmesinde; ilk cironun lehtara ait olduğu takip alacaklısı …nin ciro silsilesi içerisinde yer aldığı, çekin süresinde bankaya ibraz edildiği, vasıflarının tam olduğu ve alacaklının yetkili hamil olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece yukarıdaki yasal düzenleme ve çek aslı üzerindeki bilgiler nazara alınarak, bu çek yönünden de şikayetin reddine karar verilmesi yerine yazılı şekilde bankadan celp edilen fotokopisi incelenerek kabulü yönünde yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/07/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.