YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/22621
KARAR NO : 2015/32308
KARAR TARİHİ : 21.12.2015
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takibine başlandığı, örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun yasal sürede icra mahkemesine yaptığı başvuruda, çekin keşide tarihinin, keşideci şirket yetkilisinin imzası taklit edilerek değiştirildiğini ve çek lehtarının üzeri çizilerek yazılan şirket ile ciroyu yapan şirketin farklı olduğunu ileri sürerek takibin iptalini istediği, mahkemece davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
HMK’nun 207. maddesi uyarınca; senet üzerinde yapılan değişikliklerin geçerli olabilmesi için, düzenleyen tarafından imza veya paraf edilmek suretiyle onanması gerekir. Onanmamış çıkıntı, kazıntı veya silintinin tespit edilmesi halinde, senedin düzeltme öncesi durumuna göre değerlendirme yapılır.
Somut olayda, takip dayanağı çekin lehtar hanesinde… adının üzeri çizilip, yanına … ibarelerinin yazıldığı, ancak bu düzeltmenin yanında keşidecinin herhangi bir imza ya da parafının bulunmadığı belirlenmiştir. Bu durumda çekin lehtar hanesinde yapılan düzeltme geçersiz olup, lehtarın … olduğunun kabulü gerekir.
Buna göre, çekte ilk cironun … tarafından yapılması gerekip, çek arkasında adı geçenin cirosu bulunmadığından, ciro silsilesi kopuk olup, alacaklı yetkili hamil değildir.
Öte yandan, takip dayanağı çekin keşide tarihinde yapılan düzeltmeye ilişkin paraf yönünden yapılan inceleme neticesinde; … Dairesinin 17.06.2015 tarihli raporunda; parafın, borçluya aidiyetinin tespit edilemediğinin bildirildiği görülmüştür. İmzanın (parafın) borçluya ait olduğunu ispat külfeti, senet elinde olup takibe başlayan ve imzanın borçluya ait olduğunu iddia eden alacaklıya aittir (HGK’nun 26.04.2006 tarih ve 2006/12-259 esas, 2006/231 sayılı kararı). Bu durumda, keşide tarihinde yapılan düzeltmeye ilişkin imzanın (parafın) keşideci borçluya ait olduğu alacaklı tarafından ispatlanamadığından, yapılan düzeltme geçersiz olup, keşide tarihi, düzeltmeden önceki tarih olan 14.12.2013 olarak kabul edilmelidir. Çekin gerçek keşide tarihine göre, 28/03/2014 tarihinde yapılan ibraz ise, …’nun 796. ve 808. maddelerinde öngörülen yasal süreden sonradır.
O halde, takip dayanağı çek, yasal sürede ibraz edilmediği gibi, alacaklı da yetkili hamil olmadığından, mahkemece İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.