YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/17750
KARAR NO : 2015/29657
KARAR TARİHİ : 26.11.2015
MAHKEMESİ:İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından bonoya dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibinde, borçlunun icra mahkemesine yaptığı başvuruda, … İcra Dairesi’nin yetkili olduğunu ileri sürerek, yetkiye itiraz ettiği, mahkemece, takip dayanağı bonoda …Mahkemelerinin yetkili kılındığı bunun yetki sözleşmesi niteliğinde olup kesin yetki niteliğinde olduğu bu nedenle … İcra Dairelerinin yetkili olduğudan bahisle yetki itirazının bu yönden kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
İİK’nun 50/1. maddesine göre, para ve teminat borçlarına ilişkin icra takiplerinde yetkili icra dairesi, HMK’nun 447/2. maddesi atfıyla aynı Kanun’un yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir. Ayrıca, takip dayanağı akdin yapıldığı yer icra dairesi de yetkilidir.Buna göre, bonoya dayalı takip, genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde (HMK. 6. md.), bonoda öngörülen ödeme yerinde (6102 Sayılı TTK’nun 777/3. maddesine göre ödeme yeri gösterilmeyen bonoda, ödeme yeri olarak tanzim yeri kabul edilir) (HMK. 10. md.) ve ayrıca İİK’nun 50/1. maddesi uyarınca bononun tanzim edildiği yerdeki icra dairesinde yapılabilir.6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yetki sözleşmesini düzenleyen 17. maddesinde ise; “Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır” düzenlemesine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir.Somut olayda, takibe konu bono tacirler arasında düzenlenmiş olup …icra dairelerinin yetkili olduğuna dair yetki sözleşmesi yapılmış ise de; alacaklı yetkisiz … İcra Müdürlüğünde takip başlatmış olup yetki sözleşmesinde gösterilen yerin yetkili olması hali ancak alacaklının yetki sözleşmesinde gösterilen yerde takip yapması halinde gözetilebilecek bir durumdur. Takip dayanağı bononun düzenlenme yeri …’dır. Borçlu şirkete ödeme emri …’da tebliğ edilmiş olup, alacaklı tarafından icra müdürlüğüne yapılan bildirime göre borçlu şirketin ticaret odasından tespit edilen merkez adresinin … olduğu görülmektedir. Bu durumda borçlunun yetki itirazında bildirdiği
… icra müdürlüğünün yetkili olduğu görüldüğü halde borçlunun talebi dışına çıkılarak, alacaklının da seçimlik hakkını kullanmayarak takip yapmadığı yer olan … İcra Dairelerinin yetki sözleşmesi nedeni ile yetkili olduğu söylenemez.O halde mahkemece borçlunun yetki itirazının kabulü ile …İcra Müdürlüğü’nün yetkili olduğuna karar verilmesi gerekirken, talep olmadığı halde yetki itirazının kabulü ile… İcra Müdürlüğü’nün yetkili olduğu yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.