YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/33689
KARAR NO : 2013/40221
KARAR TARİHİ : 16.12.2013
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından borçlu aleyhinde bir adet çeke dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibe karşı borçlu şirket yetkilisinin icra mahkemesine başvurarak, takip dayanağı çekin … Reklamcılık San. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edildikten sonra ciro yolu ile tekrar keşideci şirket eline geçmesi üzerine keşidecinin çeki takip alacaklısı lehine ciro ederek tekrar tedavüle çıkarmış olduğunu, ancak takip alacaklısına veya keşideciye borcu bulunmadığı gibi söz konusu çeke dayalı olarak yetkilisi olduğu şirket aleyhinde takip yapılamayacağını ileri sürerek takibin iptalini talep ettiği; mahkemece, keşideci tarafından geriye ciro yapıldığından, keşidecinin lehtar hakkında takip yapamayacağını ancak takip alacaklısının çekin yetkili hamili olup ciranta konumunda bulunan lehtara karşı takip yapma hakkının mevcut olduğundan bahisle şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kambiyo takibine konu çek, keşideci tarafından lehtar lehine düzenlenip tedavüle çıkarılmasından sonra ciro silsilesi ile tekrar keşidecinin eline geçmesi üzerine keşidecinin, TTK’nun 700/3. maddesi koşullarında çeki yeniden ciro ederek tedavüle çıkarması durumunda, ikinci tedavülden önceki lehtarın sorumluluğu kalmadığından, lehtar hakkında takip yapılamaz. Ancak keşideci ile takip alacaklısı hamil arasında sorumluluk vardır. Zira keşideci, çeki yeniden tedavüle çıkarmakla, lehtar adına keşide etmeden önceki durumuna döndüğünden lehtarın, sorumluluk zinciri içinde yer alması mümkün değildir.
Bu açıklamalardan sonra, somut olayın incelenmesinde;
Takip dayanağı çekin keşidecisinin … Reklamcılık ve Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarının borçlu … Grafik Reklam Ticaret Ltd. Şti. olduğu, lehtar tarafından çekin … Grup Yayıncılık Reklam Ajans Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ciro edildiği, daha sonra bu şirket tarafından keşideci … Reklamcılık ve Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ciro edilmiş olup keşidecinin de çeki … Faktoring A.Ş. adına ciro etmiş olduğu, bankaya ibrazında karşılıksız çıkması üzerine takip alacaklısı …. tarafından keşideci, lehtar ve ciranta hakkında kambiyo takibi yapıldığı çek tedavüle çıktıktan sonra ödenerek keşideciye döndükten sonra tekrar tedavüle çıktığından ikinci tedavülden önceki lehtarın yukarıda açıklandığı üzere sorumluluğu kalmadığından hamil ancak keşideci hakkında takip yapabilir. Zira keşideci çeki yeniden tedavüle sokmakla lehtar adına keşide etmeden önceki durumuna dönmüştür. Çek ilk kez tedavüle çıktığı sırada ciranta olarak çek arkasında ünvan ve imzaları yer alan kişiler yönünden değil, keşideci ile hamil arasında bir sorumluluk olduğundan, çek lehdarı hakkında takip yapılamaz. Bu nedenle mahkemece, takibin iptaline
karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle itirazın reddine dair hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/12/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.