YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/9796
KARAR NO : 2023/4027
KARAR TARİHİ : 16.10.2023
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
SAYISI : 2019/429 E., 2020/357 K.
DAVA : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat
HÜKÜM : Düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddi kararı
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : Onama
İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenlerin hükmü temyize hak ve yetkilerinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçelerinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1.Davacı vekili 25.05.2018 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin kasten öldürme, kamu malına zarar verme, 6136 sayılı kanuna muhalefet, tasarlayarak öldürme suçlarından 12.08.2015 tarihinde gözaltına alındığını, 13.08.2015 tarihinde tutuklanmasına karar verildiği, 09.02.2018 tarihinde tahliye edildiği ve hakkında beraat kararı verildiği, müvekkilinin çoban olduğunu, tutuklu olması nedeniyle maddi zararının olduğunu, manevi zarara uğradığını, haksız ve hukuka aykırı tutuklama nedeniyle 300.000,00 TL maddi, 300.000,00 TL manevi tazminatın gözaltı tarihinden yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
2.Davalı vekili 09.07.2018 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılıp açılmadığının araştırılarak süresinde açılmamışsa reddedilmesi gerektiği, talep edilen tazminat miktarı fahiş olduğundan reddi gerektiğini, derdest dosya bulunup bulunmadığının araştırılması, öne sürmüştür.
3…. 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 12.12.2018 tarihli ve 2018/168 Esas, 2018/263 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
4.Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 05.02.2020 tarihli ve 2019/429 Esas, 2020/357 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı … davalı vekillerinin istinaf başvurularının 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
5.Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığın 09.12.2021 tarihli tebliğnamesi ile davalı vekilinin ve davacı vekilinin temyiz isteminin esastan reddi, talep edilmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
A.Davacı vekilinin temyiz istemi;
Eksik inceleme ile karar verildiğine, tanıkların dinlenmediğine, kayıtlı hayvan sayısı araştırılmadığına, bilirkişi raporunun hatalı olduğuna, hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarının eksik olduğuna, ilişkindir.
B.Davalı vekilinin temyiz istemi;
Davacı hakkında uygulanan gözaltı ve tutuklukta geçirdiği sürelerin anayasada belirlenen sürelere uygun olduğunu, hükmedilen maddi ve manevi tazminatın fazla olduğunu, belirtmiştir.
III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
Davacının tazminata esas Sivas 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/179 Esas – 2017/81 Karar sayılı dava dosyasında yargılandığı, 11.06.2017 – 09.02.2018 tarihleri arasında gözaltı ve tutuklu kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine hükmedildiği, beraat hükmünün 19.02.2018 tarihinde kesinleştiği ve davanın 5271 sayılı Kanunun 142 nci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı, davacı hakkında mahsup kararı bulunmadığını, davacının tazminata esas dosyada ödediği vekalet ücretinin maddi tazminat kapsamında olmadığını, ceza evi harcamalarının maddi tazminat kapsamında olmadığını, davacının çobanlık yaptığı sırada tutuklanması nedeniyle alacağını alamadığı yönündeki talebinin gerçek zarar olmaması nedeniyle reddine karar verilerek 40.685,25 TL maddi, 60.000,00 TL manevi tazminatın gözaltı tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davalı vekilinin ve davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, istinaf merci, maddi tazminatın fazla olduğundan 39.158,61 TL olması gerektiği ve manevi tazminatın fazla olduğundan 50.000,00 TL olması gerektiğinden bu kısımların düzeltilmesi suretiyle, istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin dayanağı olan Sivas 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/179 Esas – 2017/81 Karar sayılı dava dosyasında tasarlayarak öldürme suçundan yargılandığı, 12.08.2015 – 09.02.2018 tarihleri arasında 912 gün gözaltı ve tutuklu kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine hükmedildiği, beraat hükmünün 19.02.2018 tarihinde kesinleştiği ve davanın 5271 sayılı Kanunun 142 nci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı ve kanunda öngörülen yasal şartların oluştuğu anlaşılmıştır.
A.Davacı vekilinin temyiz talebi yönünden;
1. Yargılama sürecindeki işlemlerin usûl ve Kanuna uygun olarak yapıldığı, aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların toplanan tüm delillerle birlikte gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, incelenen dosya kapsamına göre delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik olmadığından davacı vekilinin eksik inceleme ile karar verildiğine, tanıkların dinlenmediğine, kayıtlı hayvan sayısı araştırılmadığına, bilirkişi raporunun hatalı olduğuna yönelik temyiz talebi yerinde görülmemiştir.
2.Hükmedilen maddi tazminatın eksik olduğuna yönelik temyiz talebi yönünden;
Tutuklandığı dönem içerisindeki maddi zararını ücret bordrosu, vergi kaydı, gelir vergisi beyannamesi gibi itibar edilebilecek bir belgeyle ispatlayamayan davacıya tutuklu kaldığı dönemde 16 yaşından büyükler için geçerli net asgari ücret üzerinden hesaplanan miktarın maddi tazminat kapsamında davacıya ödenmesine karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
3. Hükmedilen manevi tazminat miktarı yönünden;
Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, belirlenen ölçütlere uymayacak miktarda eksik manevi tazminata hükmolunması hukuka aykırı bulunmuş ve tebliğnamede esastan ret isteyen görüşe iştirak edilmemiştir.
B.Davalı vekilinin temyiz talebi yönünden;
1.Hükmedilen manevi tazminatın fazla olduğuna yönelik temyiz talebi yönünden;
Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespit edilmesi gerekirken davacı bakımından eksik manevi tazminata hükmedildiğinden, davalı vekilinin manevi tazminatın fazla olduğuna yönelik temyiz istemi yerinde görülmemiştir.
2-Hükmedilen maddi tazminatın fazla olduğuna yönelik temyiz talebi yönünden;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, asgari ücreti aşan bir geliri olduğunu belgeleyemeyen davacı lehine asgari ücret üzerinden hesaplanan maddi tazminat miktarında isabetsizlik görülmemiştir.
V. KARAR
Gerekçe bölümünün (A-3) nolu paragrafında açıklanan nedenle davacı vekilinin temyiz istemleri yerinde görüldüğünden Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 05.02.2020 tarihli ve 2019/429 Esas, 2020/357 Karar sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye aykırı olarak, oy birliğiyle BOZULMASINA,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 16.10.2023 tarihinde karar verildi.