YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/9493
KARAR NO : 2023/2528
KARAR TARİHİ : 04.09.2023
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
SAYISI : 2019/2082 E., 2020/742 K.
DAVA : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat
HÜKÜM : Düzeltilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : Onama
İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1. Davacı vekili 15.03.2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; “müvekkilinin uyuşturucu madde ticareti suçundan 18.05.2016 tarihinde gözaltına alınarak tutuklandığını, 12.12.2016 tarihinde tahliye edildiğini, yargılama sonucunda beraatine karar verildiğini belirterek; haksız tutuklama tedbiri nedeniyle 50.000 TL maddi, 100.000 TL manevi tazminatın olay tarihten tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini” talep etmiştir.
2. Davalı vekili 12.04.2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; “davanın süresinde açılmadığını, tazminat talebinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davanın reddi gerektiğini” beyan etmiştir.
3. Van 6. Ağır Ceza Mahkemesinin, 07.05.2019 tarihli ve 2019/287 Esas 2019/191 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
4. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 12.06.2020 tarihli ve 2019/2082 Esas 2020/742 Karar sayılı kararı ile düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
5. Dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tanzim olunan, 28.11.2021 tarihli, davacı vekilinin temyiz isteminin esastan reddi ile hükmün onanması görüşünü içerir tebliğname ile Daireye tevdi olunmuştur.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Davacı vekilinin temyiz istemi; avukatlık ücretinin ve cezaevi harcamalarının maddi tazminata dahil edilmemesinin hukuka aykırı olduğuna ve hükmedilen manevi tazminat miktarının düşük olduğuna ilişkindir.
III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
lk Derece Mahkemesince; davacı …’ın Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan yürütülen soruşturma sonucunda 18.05.2016 tarihinde Bitlis Sulh Ceza Hakimliğinin 2016/88 sorgu sayılı kararı ile tutuklandığı, Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2016/61 Esas sayılı yazısı ile 12.12.2016 tarihinde tahliyesine karar verildiği, yapılan yargılama sonucunda Van 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 03.12.2018 tarih, 2016/61 Esas, 2018/498 Karar sayılı kararı ile davacının Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan beraatine karar verildiği, kararın 11.12.2018 tarihinde kesinleştiği, maddi tazminat miktarı belirlenirken, aylık net gelirini resmi bir belge ile ispat edemeyen davacının, vasıfsız bir işçi olduğu değerlendirilerek, gözaltı ve tutuklulukta kaldığı dönemdeki net asgari ücret nazara alınıp, gözaltı veya tutuklandığı ilk gün hesaba katılmak ve tahliye edildiği gün dikkate alınmamak suretiyle, haksız gözaltı ve tutuklulukta geçen sürelerin ay ve günü üzerinden hesaplanan ve dosya kapsamıyla uyumlu olan bilirkişi raporunda belirtilen 8.014,31 TL maddi ve 15,000 TL manevi tazminatın tutukluluk tarihi olan 18.05.2016 tarihinden işleyecek yasal faizi davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
Bölge Adliye Mahkemesince; maddi tazminat miktarı belirlenirken, aylık net gelirini resmi bir belge ile ispat edemeyen davacının, vasıfsız bir işçi olduğu değerlendirilerek, tutuklulukta kaldığı dönemdeki net asgari ücret nazara alınıp, gözaltına alındığı veya tutuklandığı ilk gün hesaba katılmak ve tahliye edildiği gün dikkate alınmamak suretiyle, haksız tutuklulukta kalınan sürelerin ay ve günü üzerinden hesaplanacak 8.855,11 TL’nin maddi zarar olarak ödenmesine karar verilmesi gerekirken, maddi tazminatın eksik tayini ve tayin edilen maddi ve manevi tazminat miktarları toplamı üzerinden vekalet ücretinin eksik tayininin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle hüküm fıkrasındaki maddi tazminata ve vekalet ücretine ilişkin “8.014,31 TL” ve “2.761,72 TL” ibarelerinin hükümden çıkartılarak sırasıyla yerlerine “8.855,11 TL” ve “2.862,61 TL” ibareleri yazılmak suretiyle sair yönleri usul ve yasaya uygun olan hükmün düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin dayanağı olan Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2016/61 Esas, 2018/498 Karar sayılı ceza dosyası kapsamında, davacının uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma veya sağlama suçundan 18.05.2016-12.12.2016 tarihleri arasında 6 ay 25 gün gözaltı/tutuklu kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine hükmedildiği, beraat hükmünün 11.12.2018 tarihinde kesinleştiği,gözaltı/tutuklama tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 5271 sayılı CMK’nın 142. maddesinde öngörülen süre içinde yetkili ve görevli mahkemeye davanın açıldığı ve kanunda öngörülen yasal şartların oluştuğu anlaşılmıştır.
Davacı Vekilinin Temyiz İstemi Yönünden;
1. Davacının cezaevi harcalamaları ile maktu vekalet ücretini aşan ve davacı ile avukatı arasındaki hukuki ilişkiye dayanan avukatlık ücretinden doğan zararın koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davasında maddi zarar kapsamında değerlendirilmemesinde hukuka ayrılık bulunmamıştır.
2. Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekirken, belirlenen ölçütlere uymayacak miktarda eksik manevi tazminata hükmolunması, nedeniyle hukuka aykırı bulunmuştur.
V. KARAR
Gerekçe bölümünde (2) numaralı bentte açıklanan nedenle davacı vekilinin temyiz istemi yerinde görüldüğünden Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 12.06.2020 tarihli ve 2019/2082 Esas 2020/742 Karar sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye aykırı olarak, oy birliğiyle BOZULMASINA,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca Van 6. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,04.09.2023 tarihinde karar verildi.